KURULUŞ AŞAMALARI

İşletme kuruluş çalışmaları bir süreç şeklinde işler ve herbiri son derece titiz çalışmayı gerektiren analizleri kapsar. Proje yatırım düşüncesinin oluşmasından sonra kuruluş aşamasının en önemli ve en kapsamlı çalışmasını içeren fizibilite etüdleri yapar.

Girişimci açısından yatırım parasal sermayenin bina, arazi, makine ve stoklar gibi maddesel ve patent veya imtiyaz şeklindeki maddi olmayan değerlere dönüştürülmesidir.

İşletme açısından yatırım işletmeye ileride gelir sağlamak amacıyla yapılan her türlü harcamadır.  Bu açıdan değerlendirildiğinde arsa, bina, makinalar, lisans, patent hakkı ve firma değeri için yapılan her tür harcama yatırım harcamasıdır.

Fizibilite ( yapılabilirlik ) çalışmaları

Bir fizibilite çalışmasında esas itibariyle beş ana konuda bilgiler toplanıp bir değerleme yapılmaya çalışılır.

1. Piyasa incelemesi: Üretilmesi düşünülen mal veya hizmetin çeşitini, özelliklerini, muhtemel satış fiyatını, hangi pazarlarda veya pazar dilimlerinde ne kadar satılabileceğini, satış dönemlerini, sağlayacağı ihracat, istihdam, katma değer gibi iktisadi faydaların neler olacağı değerlendirilir. Bu maksatla ayrıntılı piyasa araştırmalarına girişilir.

2. Kuruluş yeri incelemesi: Bir işletmenin iktisadi ve sosyal bakımdan maliyetinin en az; buna karşılık sağlayacağı faydaların en fazla olması esastır. Bu maksatla, yatırım için en uygun yerin belirlenmesine ihtiyaç duyulur. Hammadde, enerji, işgücü, pazara yakınlık, tabii şartlar, ulaşım imkanları, gelişme potansiyeli ve daha birçok faktör dikkate alınarak en rasyonel kuruluş yeri tayine çalışılır.

3. Mali inceleme: Fizibilite etüdünün bu bölümünde yatırımın toplam maliyeti, sabit ve değişir giderlerinin yapısı, işletme sermayesi ihtiyaçları, aylar ve yıllar itibariyle nakit akışları ve finansman programı, üretime geçtikten sonra nakit akışları, başabaş üretim miktarları ve yatırımın kara geçiş zamanı gibi hususlar değerlendirilir.

4. Teknolojik inceleme: Üretimde kullanılacak teknik ve teknolojiler ile, alternatif üretim teknikleri ve her tekniğe göre ortaya çıkacak ham ve yardımcı madde ihtiyaçları, bunların gerektirdiği makina ve teçhizat ile, bunlara ait girdi-çıktı analizleri, yerleşme planı, inşaat ve montaj işlerinin nasıl yapılacağı, tedarik kaynakları, istihdam edilecek personelin miktar ve özellikleri gibi hususlar bu bölümde değerlendirilir.

5. Hukuki inceleme: Yatırım projesinin hazırlanma safhasından kuruluş yerinin seçimi, yatırımın gerçekleştirilmesi, işletmenin faaliyete geçip malların pazarlanmasına kadar uyulması gereken kanun, tüzük ve yönetmelikler, yatırım üzerinde yapacağı muhtemel etkiler ve getireceği fırsatlar bakımından değerlendirilir.

İŞLETMELERİN KURULUŞ SÜRECİ VE AMACI

Optimum kuruluş yeri maliyetin en düşük karın ise en yüksek olmasını sağlayan yerdir.

Kuruluş Yeri Etmenleri:

Taşıma

Hammadde

Pazar alanı

İşgücü

Su ve su kaynakları

İklim koşulları

Sosyal ve kültürel koşullar

Şehir ve bölge yöneticilerinin davranışları

Vergi, resim ve harçlar ile teşvik önlemleri

Enerji kaynakları

İşletme dışı artırımlar

Jeolojik koşullar

KURULUŞ YERİ

BÖLGE SEÇİMİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

KURULUŞ YERİ

ŞEHİR SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

KURULUŞ YERİ

KONUMLUK YERİN SEÇİMİ

(= PERAKENDE VE HİZMET İŞLETMELERİNDE)

KURULUŞ YERİ

KONUMLUK YERİN SEÇİMİ

(= ÜRETİM İŞLETMELERİNDE)

KAPASİTE TÜRLERİ

TEORİK (MAKSİMUM) KAPASİTE

NORMAL(PRATİK) KAPASİTE

GERÇEK(FİİLİ)KAPASİTE

AYLAK(BOŞ) KAPASİTE

ZORLANMIŞ KAPASİTE

OPTİMUM KAPASİTE

TEORİK(MAKSİMUM) KAPASİTE

Bir işletme, makine veya teçhizatın, hiçbir bekleme gecikme, arıza, aksam veya duraklama olmadan ulaşabileceği en yüksek üretim miktarıdır. Diğer bir deyişle, maksimum kapasite, “teknik açıdan yapılabilir” nitelikte olup, üretimde herhangi bir sıkılma, bozulma, işgücü veya hammadde tıkanıklığı, diğer üretim darboğazları ile maliyetleri göz önünde bulundurmaz Maksimum üretime ulaşmak için fazla çalışma, yardımcı hizmetler, araç-gereç ye aşırı yıpranma da üretim maliyetlerinin normal düzeyini aşmasına yol açar.

NORMAL ( PRATİK ) KAPASİTE

Genellikle,tesis kapasitesi olarak maksimum kapasite düşünülürse de, bir işletme veya tesisin tahmin edilen hakiki üretim kapasitesinin sürekli olarak maksimum kapasitede kalması, çok zor, hatta imkansızdır, Çünkü, bakım-tamirler, beklemeler, duraklamalar, montaj ve ayarlamalar, çalışmaya hazır hale getirmeler, çalışma yanılgılarından değeri gecikmeler v.b., makinelerin veya işletmelerin belirli çalışma sürelerinin % 100’ünü doldurmalarına imkan vermez. Bu tür gecikme ve beklemelere “faaliyet kesilmeleri” denilir. İşte maksimum kapasiteden bu faaliyet kesilmeleri çıkarılırsa, normal veya pratik kapasiteye ulaşılır.

GERÇEK ( FİİLİ ) KAPASİTE

…