TAHİN HELVASINDA RUTUBET MİKTARI VEYA KURU MADDE TAYİNİ (VAKUMLU ETÜV METODU)

1.AMAÇ VE KAPSAM

Bu metot tahin helvasında kuru madde veya rutubet miktarının vakumlu etüv metoduyla tayinini kapsamaktadır.

2.PRENSİP

Deney numunesi vakumlu etüvde, 100 °C’ de ve 13.5 kPa (135 mbar)’ı aşmayan bir basınçta kurutulması esasına dayanmaktadır.

3.ALET VE EKİPMANLAR

• Analitik terazi (0.0001 g duyarlıkta)

• Kurutma kabı (7-8 cm çapında, 2-2.5 cm yükseklikte kapaklı, alüminyum, nikel veya paslanmaz çelikten)

• Vakumlu etüv ( 100 °C ± 101 °C ‘da sıcaklığı duyarlı olarak otomatik kontrol edilebilen)

• Vakum pompası (Etüv basıncını 135 mbar veya daha düşük basınca indirebilecek yetenekte)

• Desikatör (Kullanılacak kurutma kabının ve kurutulmuş numunenin rutubet almadan oda sıcaklığına soğutulmasına yarayan cam kap [İşlem sonunda meydana gelebilecek vakumun giderilmesini sağlayan, hava musluğu bulunmalı ve içinde daima aktif rutubet çekici madde olmalıdır].

• Kurutma sistemi ( Kurutulmuş silika jel ile doldurulmuş kurutma kolonu ve buna seri halde bağlanmış içinde derişik sülfürik asit bulunan gaz yıkama şişelerinden oluşmaktadır. Gaz yıkama şişeleri etüvün hava girişine bağlanır. )

• Genel laboratuvar araç ve gereçleri

4.KİMYASAL MADDELER

Kullanılmıyor.

5.UYGULAMA

Numune kabındaki deney numunesi spatül kullanılarak homojen bir hale gelinceye kadar karıştırılır. Tartım kabı ve kapağı vakumlu etüvde 100 °C  ± 1 °C’ de 1 saat tutulur. Desikatör içerisinde oda sıcaklığına gelinceye kadar soğutulur ve 0.0002 g hassasiyetle tartılır. Tartım kabına yaklaşık 10 g numune konur, kapağı kapatılır ve 0.0002 g hassasiyetle tartılır. İçinde numune bulunan kapağı kapalı tartım kabı, etüve konulur ve kapağı kaldırılarak etüv içine bırakılır. Numune 100 °C’ deki etüvde 13.5 kPa (135 mbar )’dan daha az basınçta 4 saat tutulur. Kurutma tertibatıyla ve vakum pompasıyla etüvden yavaş yavaş hava çekilir. Vakum pompası 4 saat sonra kapatılır ve atmosfer basıncı elde edilinceye kadar kurutma sisteminden geçirilmiş havanın etüve yavaşça girmesi sağlanır. Tartım kabı kapağı etüvden çıkartılmadan önce kapatılır. Kapağı kapalı tartım kabı desikatöre alınır. Oda sıcaklığına gelinceye kadar soğutulur ve 0.0002 g hassasiyetle tartılır. Aynı anda desikatör içine dört taneden fazla tartım kabı konulmamalıdır.

6.HESAPLAMA

Kütle Kaybı (Rutubet) Miktarı aşağıdaki formül ile hesaplanır.

M =    ( m₁ – m₂  ) x ___100______

                                            m₁– m₀

Burada ;

                       M: Kütle kaybı (rutubet) %

                       m₀: Tartım kabı ve kapağının kütlesi, g

                       m_1: İçerisinde deney numunesi bulunan tartım kabı ve kapağının, kurutma işleminden önceki kütlesi , g

                        m₂ : İçerisinde deney numunesi bulunan tartım kabı ve kapağının, kurutma işleminden sonraki kütlesi , g

7.KAYNAK

TS 1201/  EN-ISO 1741 / Ocak 1996   Dekstroz – Kurutmada Kütle Kaybının Tayini – Vakumlu Etüv Metodu