Tahılların Muhafazası ( Prof. Dr. Osman KOLA )
TAHILLARIN MUHAFAZASI
Tahılların Muhafazasının Amacı
Tanenin besin maddeleri, vitamin, hormon ve enzimleriyle işleme değerini taze hububattaki durumuyla, mümkün olduğu kadar uzun bir süre korumaktır
Tahılların Saklanmasını Etkileyen Faktörler ve Etkinlikleri
1. Tahılların hasat sonrası fizyolojileri ve mikroorganizma etkinliği
2. Nem ve Sıcaklık ilişkisi
3. Tahıl ile havanın nem ve sıcaklıkları
Kapalı bir depoda saklanan hububat yığınının ve çevresindeki havanın soğuması durumunda havanın bir kısım nem içeriği hububata geçer dolayısıyla hububatın nem içeriği artar. Isınma durumunda ise hava hububatın bir kısım suyunu alır.
Hububat kitlesi içine dışarıdan nispeten nemli sıcak hava sevk ediledilmesi durumunda; hem hububat kitlesinin sıcaklığı artar hem de nispeten soğuk hububat kitlesi ile temas sonucu soğuyan havanın su taşıma kapasitesi azalır ve hububatın nem oranı artar.
Hububat kitlesine dışarıdan soğuk hava sevk edildiğinde ise bu hava kitlesi ile temas eden hububatın sıcaklığı düşer ayrıca hububat kitlesi ile temas sonucu ısınan havanın su tutma kapasitesi arttığından bu hububatın bir kısım suyunu alır ve hububatın nem içeriği de azalır. Bu nedenle depolanan hububatın havalandırılması ancak hava hububattan daha soğuk olduğu zamanlarda yapılır. Havalandırmada ürün sıcaklığı ile hava sıcaklığı arasında 5°C fark bulunmalıdır.
Muhafaza sırasında hububat danesinde oluşan biyokimyasal değişmeler
Hatalı Depolanan Tahıllarda Gözlenebilen Başlıca Değişikler:
a) Kızışma
b) Küflenme
c) Çimlenme
d) Çürüme
e) Tutukluk
f) Yanma
g) Ekşime ve alkol kokusu
Tahılların Muhafaza (Saklama) Yöntemleri
1. Çuvallarda saklama
2. Dökme şeklinde saklama
3. Silolarda saklama
– Tahta silolar
– Beton silolar
– Çelik silolar
Tahılların Havalandırılması
Genel olarak hava tahıllardan en az 5°C soğuk olduğu zaman hububat havalandırılır. Saklanan tahılın havalandırılması sıcaklığı ve su içeriğine bağlıdır. Özellikle hasattan sonra ilk 2-3 ay içinde ve ilkbaharda havalandırma yapılır. Hububat sıcaklığı 8°C nin altında ve su içeriği %16 dan az ise ayda birkez havalandırma yeterlidir.
Tahılların Depolanması Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
1. Depolanacak tahılların nem içeriği düşük olmalı, gerekirse depolamadan önce tahıllar kurutulmalıdır.
2. Tahıllar kırık, hasar görmüş daneler ile yabancı tohum ve danelerden arındırılmış olmalıdır.
3. Haşere ve enfekte olmuş dane içeren tahıl kitleleri fumigasyon yolu ile ilaçlanmalıdır.
4. Depolama işlemi ve depo seçiminde tahılın ve yöre ikliminin özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır.
5. Depolanan tahılların ve depo havasının nem ve sıcaklığı sürekli kontrol edilmelidir.
6. Tahıl depolarına zararlıların girmesine olanak vermeyecek önlemler alınmalıdır.
…
