Soğuk oda, özel anlamı ile gıda maddelerinin normal şartlarda saklanabilir sürelerinden daha uzun süre saklanabilmesi için ihtiyaca uygun şartlarda soğutulan ve nem durumu kontrol edilen, dış atmosferden ısı ve nem kazancına karşı yalıtılmış mahaller olarak tanımlanabilir. Soğuk hava deposunda amaç, mümkün olduğu kadar değişmez sıcaklık ve bağıl nem sağlamak olmalıdır. Çok kısa süreli de olsa her sıcaklık artışı mikroorganizmaların gelişiminde hızlanmaya neden olur. Bu yüzden soğutma mikropsuz bir ürüne uygulanmalı ve ürünün hasatından tüketimine kadar aralıksız sürdürülmelidir. Bununla birlikte saklama süresi sınırlıdır ve üründen ürüne değişir.

Soğuk odalarda kimyasal enzim tepkimelerini yavaşlatıp, mikroorganizma gelişimini geciktirerek besin maddeleri ilk hallerine çok yakın halde saklanabilir. Ancak soğutma, mikroorganizma popülasyonunun çoğalmasını geciktirmekle birlikte sınırlı sayıda bozulma yapıcı mikroorganizmanın ölmesini sağlar. Bu nedenle ürünlerin başlangıçta mikroorganizma enfeksiyonundan korunması önem kazanmaktadır. Soğuk hava deposunda sıcaklık ve bağıl nemdeki denge durumu aşağıdaki etkenlere bağlı olarak değişim gösterir.

1. Soğuk Depoya Konulacak Ürünün ve Ambalajın Özellikleri

Soğuk odadaki ürünün transpirasyon yoğunluğundaki değişmeler özellikle ürünün soğutulmaya başlanması anında büyük etkiye sahiptir.

2. Soğuk Hava Deposunun Doldurulma Şekli

Soğuk odalarda ürünler yerleştirilirken havanın serbestçe dolaşımına engel olmayacak istifleme yapılmalıdır. Böylelikle soğuk oda havasının yeterince ve kolayca karışması sağlanarak sıcaklığın uygun limitler içinde kalması temin edilmiş olur. (Resim 1)

3. Evaporatörlerin Yüzey Alanları ve Yapıları

Evaporatörlerin yüzey alanları, fanların sayısı, fanların kesit alanları, fanların hava debileri soğuk deponun nem ve sıcaklığını direkt etkilemektedir. (Resim 2)

4. Evaporatör Yüzey Sıcaklığı ile Oda Sıcaklığı Arasındaki Fark

Hesaplanan ısı geçirgenliğinden meydana gelen kayıplar da dikkate alınarak, soğutucu akışkan ile soğuk oda arasındaki sıcaklık farkının mümkün olduğu kadar az tutulmasına

dikkat edilmelidir. Uygulamada, soğuk odanın ortalama sıcaklığı ile soğutucu akışkan sıcaklığı arasında 5 oC’lik bir fark makul kabul edilebilmektedir. Soğuk oda ortalama sıcaklığı ile soğutucu akışkan sıcaklığı arasındaki farkın 5 oC’den fazla olması durumunda havadaki su buharında kondens oluşumu başlar; bu durum evaporatörde karlamanın oluşmasına sebep olabilir.

5. Soğuk Hava Deposunun İzolasyonu

Soğuk depoculukta yalıtım malzemesinin cinsi ve ekonomik kalınlık değeri son derece önemlidir.

Soğuk depo izolasyonlan genelde iki şekilde yapılmaktadır. Bunlardan ilki klasik (inşai tip) soğuk depo izolasyonudur, inşai tip izolasyonda;

• Styrofor plakalar (min.20 kg/m3 yoğunlukta)

• Extrude polystyren plakalar (25-35 kg/m3 yoğunlukta)

• Poliüretan plakalar (35-42 kg/m3 yoğunlukta) kullanılan başlıca malzemelerdir.

…