POLARİMETRİ Asimetrik karbon atomunda, karbona bağlı grupların hepsi birbirinden farklıdır. H – C = O OH – C – H CH OH 2 Asimetrik karbon atomuna bağlı bileşik aynı zamanda optikçe aktiftir. Optikçe aktiflik, bir cismin polarize ışığı kendi düzleminden saptırma kabiliyetidir. Eğer bir karbonhidratta asimetrik karbon atomu varsa, polarize ışık düzlemini sağa ya da sola çevirir. Saat yönünde çevirirse (+), tersine çevirirse (-) şeklinde gösterilir . Gıda sanayinde optikçe aktiflik şekerlerin tanımlanmasında ve tayininde kullanılır. D-Glukoz polarize ışığı sola çevirirse D- (-)-Glukoz şeklinde, sağa çevirirse D-(+)-Glukoz şeklinde gösterilir. Bir şekerin (+) ve (-) formundan eşit oranda alıp karıştırırsak, ışık ne sağa ne de sola çevrilir. Böyle karışımlara rasemik karışım denir. Spesifik (Özgül) Çevirme: mililitresinde 1 g aktif madde bulunan çözeltinin, 1 dm uzunluğundaki tüpte ölçülen çevirme açısı olarak tanımlanır. Her aktif maddenin kendine has çevirme derecesi vardır. Polarize ışığı çevirme gücü, çözeltinin konsantrasyonuyla ilgilidir. [α]D20 = a x 100 / L x C α : spesifik çevirme derecesi a : okunan çevirme açısı L : tüp uzunluğu (dm) C : konsantrasyon (g/ 100 ml) 20: çözelti sıcaklığı D : ışık kaynağının sodyum olduğunu (sodyum lambası) gösterir Bazı şekerlerin özgül çevirme dereceleri: D-Glukoz: +52,5 Sakkaroz: +63,3 Laktoz: +512,5 Maltoz: + 136,8 D-Fruktoz: -92,3 Örnek bir şeker kamışı çözeltisinin polarimetrede okunan çevirme açısı + 13,41’dir. Spesifik çevirme açısı +66,5 derecedir. Tüp uzunluğu 2 dm olduğuna göre, çözeltinin konsantrasyonu nedir?

Numunenin ölçülmesi Numune tüpe doldurulur. Tüp hazneye yerleştirilir. Cihazın okülerinden bakıldığında, üçe bölünmüş daire şeklinde bir fon görülmektedir. Ya ortası karanlık kenarları aydınlık ya da tam dersi bir durum gözlenmektedir. Alttaki çevirme düğmesi yardımıyla, daire aydınlık konuma getirilene kadar ayarlama yapılır. Tam bu esnada skaladaki rakam okunur.

…