OHSAS 18001:2007 İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri
OHSAS 18001’e uygun sistem kurmak ve yaygınlaştırmak için ana prensipleri yaygınlaştırma
Mevcut İş Güvenliği Sistemini irdeleme ve geliştirmeye açık noktaların tespiti
Yapılacak çalışmalar için faaliyet planı oluşturma
SEMİNERİN AMACI
Sistemi kurmada kişilere düsen rolleri belirleyerek harekete geçme
Belgelendirme denetimi öncesinde yapılacak calışmaları ve sorumlulukları belirleme.
Belgelendirme denetiminin akışlarını ve prensiplerini tanıma
KAZA TEORİSİ
Bana birşey olmaz!
Şimdiye kadar hep böyle yaptık.
Böyle olacağı aklıma gelmemişti.
Güvenli görünüyordu
*İstatistiklerin Sonuçları
Çalışanlar, iş güvenliği kontrol yöntemlerini uyguladığı takdirde iş kazalarının %70’inin önlenebildiği görülmüş.
Önemli iş kazalarının sadece %40 kadarı rapor edilmektedir.
50’den az kişi çalıştıran işyerlerinde ölümcül ya da önemli yaralanmaların oranı, 1000’in üzerinde kişi çalıştıranlarınkinin iki katından fazladır.
İş Sağlığı ve İş Güvenliği Konusunda
Bir Sisteme İhtiyaç Var mı?
Evet Var;
Bir kişinin / bölümün değil, ekibin sistemli bir şekilde çalışmasına ihtiyaç var.
Ancak bir sistem var ise kuruluşlar zayıf noktalarını tespit edebilir ve sistematik olarak düzeltebilirler.
Kuruluşların Sorumlulukları
Düşük Maliyetli , ucuz ve kaliteli ürün/hizmet
Sağlıklı ve Güvenli Çalışma Ortamı
Sosyal sorumluluk(Çocuk işçi,fazla mesai,sigorta, ayrımcılık vb)
Yüksek Kar
Toplumsal sorumluluk (toplumun gelişimine faydalı olmak, eğitim, spor, sanat vb.)
Çevreye Sorumluluk, v.b.
İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi felsefesini destekleyen teoriler:
1- Aysberg Modeli
2- Piramit Teorisi
3- Domino Teorisi
İş Kazasının Maliyetlerinin Oranı
H W Heinrich;
İş Kazalarının Şiddetine Göre Dağılımı
H W Heinrich’in Piramit Teorisi
-
Kapsam
-
Referans yayınlar
-
Terim ve tarifler
-
İSİG yönetim sistem elemanları
4.1 Genel gereklilikler
4.2 İSİG politikası
4.3 Planlama
4.4 Operasyon ve Uygulama
4.5 Kontrol ve düzeltici faaliyet
4.6 Yönetimin gözden geçirmesi
TANIMLAR
Kaza: Ölüm,meslek hastalığı,yaralanma,zarar veya diğer kayıplarla sonuçlanabilen diğer kayıplar.
Olay: Kaza ile sonuçlanan veya sonuçlanabilecek olay / durum.
Kayba Ramak Kalma: Şartların değişik olması durumunda bir kaza ile sonuçlanabilecek vaka.
Tehlike: Yaralanma,meslek hastalığı,mala veya çalışma ortamına zarar,veya bunların bir kaçına neden olma potansiyeline sahip kaynak veya durum
Tehlike Tanımlaması : Tehlikenin farkına varma ve özeliklerini tanımlama süreci
Organizasyon : Şirket, işletme, birlik v.b
Performans : Organizasyonun İSİG Yönetim sisteminin, İSİG politika ve amaçlarına dayanan, iş sağlığı ve iş güvenlik risklerini kontrolu ile ilgili ölçülebilir sonuçları
Risk: Tehlikeli bir durumun olma olasılığı ile doğuracağı sorunların kombinasyonu.
Risk Değerlendirme : Riskin büyüklüğünü hesaplama ve riskin tolere edilebilir olup olmadığına karar verme işlemi
Kabul Edilebilir Risk : Organizasyonun yasal yükümlülükleri ve ISIG politikası çerçevesinde tahammül edilebilir düzeye indirilmiş risk
Not: Performans ölçümü ISIG yönetim faaliyetleri ve sonuçlarını kapsar
İlgili Taraflar : Organizasyonun ISIG Performansı ile ilgilenen yada bundan etkilenen birey ve gruplar (Taşeronlar, yerel oteriteler,komşular çalışanlar vb.)
Uygunsuzluk : Doğrudan yada dolaylı olarak insan yaralanması yada hastalığı, malın hasar görmesi, iş yeri çevresinin doğrudan zarar görmesi yada bunların kombinasyonuna neden olabilecek iş standartları, pratikler, prosedürler,kurallar, yönetim sistemi performansı ve benzerlerinden, herhangi bir sapma
İş Sağlığı İş Güvenliği : Çalışanların, geçici işçilerin, müteahhit personelinin, ziyaretçilerin ve iş sahasındaki diğer tüm insanların iyiliğini etkileyecek faktör ve koşullar.
İş Sağlığı İş Güvenliği Yönetim Sistemi : Organizasyonun yönetim sisteminin, faaliyet alanı ile ilgili ISIG risklerini yönetmek için kullanılan parçası. Bu sistem, organizasyonun yapısını, planlama faaliyetlerini, sorumlulukları, iş pratiklerini, prosedürleri, süreçleri ve ISIG sisteminin geliştirilmesi, uygulanması, iyileştirilmesi,gözden geçirilmesi ve sürekliliğinin sağlanması için kaynakları kapsar.
4.1 Genel gereklilikler
Kuruluş OHSAS standardının gerekliliklerine göre bir İSG sistemi oluşturmalı, uygulamalı, sürdürmeli ve sürekli iyileştirmelidir.
Kuruluş İSG sisteminin kapsamını belirlemeli ve yazılı hale getirmelidir.Kuruluş sistemin sınırlarını belirleme özgürlüğüne sahiptir.
4.2 Politika :
Üst Yönetim organizasyonun ISIG Politikasını tanımlamalı ve onaylamalı ve ISIG’in tanımlşı kapsamı dahilinde aşağıdakilerden emin olmalıdır.
Politika tehlikelerle ilişkilendirilmeli
* ISIG Yönetim performansında sürekli gelişimi ile yaralanma , hastalıkları önleme taahhüdünü içermelidir.
* En azından ISIG tehlikeleri ile geçerli yasal gereklilikleri ve organizasyonun tabii olduğu diğer gerekliliklere uygunluğu taahhüt etmelidir.
* ISIG Hedeflerinin konulması ve gözden geçirilmesi ile ilgili temel oluşturmalıdır.
* Dokümante edilmeli, uygulanmalı ve sürekliliği sağlanmalıdır.
* Organizasyonun kontrolu altında çalışan tüm kişilerin kendi İSİG sorumluluklarını farkedebilmeleri için iletişimi yapılmalı/duyurulmalı.
* Tüm ilgili taraflar için ulaşabilir olmalı.
* Organizasyona uygun ve geçerli olduğundan emin olmak için periyodik olarak gözden geçirilmelidir.
4.3.1 Tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve kontrollerin belirlenmesi
Tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve risk kontrolünün sonuçları İSG sisteminin oluşmasında uygulanmasında ve sürdürülmesinde temel oluşturmalıdır.
Örneğin, kuruluş, ISG hedeflerini koyarken bu değerlendirmelerin sonuçlarının ve bu kontrollerin etkilerinin dikkate alınmasını sağlamalıdır.
Kuruluş, bu bilgileri dokümante etmeli ve güncel tutmalıdır.
4.3.1 Tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve kontrollerin belirlenmesi
Tehlike tanımlaması ve ve risk değerlendirmesi ile ilgili prosedür(ler) aşağıdakileri dikkate almalıdır.
Rutin ve Rutin olmayan faaliyetleri,
İşyerine ulaşımı olan tüm kişilerin faaliyetleri (Taşeronlar, ziyaretçiler dahil)
İnsan yapısı, kapasitesi ve diğer insan faktörlerini
İş yeri dışında oluşan ve iş yerinde organizasyonun kontrolu altında olan kişileri sağlık ve güvenliğini karşılıklı etkileyebilecek tehlikeleri tanımlamalıdır.
İş yeri etrafında, organizasyonun kontrolu altındaki işle ilgili faaliyetlerden dolayı oluşan tehlikeler
4.3.1 Tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve kontrollerin belirlenmesi
İş yerindeki organizasyon veya diğerleri tarafından sağlanan altyapı, ekipman ve malzemeler
Organizasyonun faaliyet ve malzemelerindeki değişiklikler veya öngörülen değişiklikler
Geçici değişiklikler de dahil, ISIG yönetim sistemindeki modifikasyonlar ve bunların operasyonlar, prosesler ve faaliyetler üzerindeki etkileri
Risk değerlendirmesi ve gerekli kontrollerin uygulanması ile ilgili geçerli yasal sorumluluklar
İş yerinin, proseslerin, tesislerin, makinaların/ ekipmanların, operasyonel prosedürlerin ve iş organizasyonunun insan kapasitesine adaptasyonları dahil dizaynı
4.3.1 Tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve kontrollerin belirlenmesi
Operasyonun tehlike tanımlama ve risk değerlendirme metodolijisi şunları sağlamalıdır;
Kapsam, yapı ve zamanlamayı dikkate alarak reaktiften ziyade aktif olacak şekilde tanımlaması,
Risklerin tanımlanması, önceliklendirilmesi ve dokümante edilmesi ve uygun şekilde kontrollerin uygulaması sağlanmalıdır.
Değişikliklerin yönetimi için kuruluş; organizasyondaki, İSİG yönetim sistemindeki veya aktivitelerine ait değişiklikler ile ilgili ISIG tehlikelerini ve risklerini bu tür değişiklikleri yapmadan önce tanımlamalıdır.
Organizasyon kontrolleri belirlerken bu değerlendirmelerin sonuçlarının göz önüne alındığından emin olmalıdır.
4.3.1Tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve kontrollerin belirlenmesi
Organizasyon tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve kontrollerin belirlenmesi çalışmalarının sonuçlarını tutmak ve dokümante etmek zorundadır.
Organizasyon ISIG Yönetim Sistemi kurulurken, uygulanırken ve sürdürülürken ISIG Risklerinin ve tanımlanmış kontrollerin dikkate alındığından emin olmak zorundadır.
Risk Yönetiminin Amacı
Risk Değerlendirmesi Temel Adımlar
Tehlikelerin tanımlanması
Tehlike şiddeti ve olasılığının tahmini
Riskin kabul edilebilme durumunun kararı
Risk Değerlendirilmesi neden gereklidir ?
Planlanan veya mevcut kontrol sisteminin yeterliliğine karar vermek
Proaktif yaklaşımla ve sistematik prosedürle başarı sağlamak
Katılımcı tarz ile ortaya çıkan prosedürlerin gereklililiğini ve kazaların önlenmesindeki başarıyı yakalamak
4.3.1 RİSK DEĞERLENDİRMESİ
TUZAKLAR
Zayıf planlama sonucu zaman israfı
Gereğinden fazla detaya boğulma
İşletme körlüğü
ÇÖZÜMLER
Risk değerlendirmesi ışığında kontrol ve ölçüm yönetimi seçimi
Değişik birimlerden çalışanların katılımı
Objektiflik ve eğitim
Risk Değerlendirmesi Gerekleri
Yönetimden birinin atanması
İlgi gruplarının görüşleri
Risk değerlendirme ekibinin eğitimi
Değerlendirmenin yeterliliğinin gözden geçirilmesi
Önemli bulgularının dökümante edilmesi
Risk Değerlendirmesi Performası
İşletme faliyetini ,
Tehlikeyi,
Mevcut kontrol sistemini,
Risk altındaki personeli,
Tehlikenin olasılığını ve şiddetini,
Risk seviyesini,
Alınacak aksiyonları kapsamalıdır.
Risk kontrol planı hazırlanırken;
Tehlikenin ortadan kaldırılıp kaldırılamayacağı
Riskin azaltılıp azaltılamayacağı
Teknik imkanlar
Kişileri korumak için gerekli ölçümler
Planlı bakım gerekleri,kişisel koruyucular vb konular incelenmelidir.
Plan uygulanmadan planlanan faliyetlerin
Riski önemsiz hale getirme,
Yeni tehlikelerin ortaya çıkma konuları
Yeni prosedürlerin kullanım durumları araştırılmalıdır.
Risk Önemi Belirleme Panosu
Risk Kontrol Planı
Önemsiz : Çalışma ve dokümantasyona gerek yok
Düşük : Ek kontroller gerksiz
Orta : Risk azaltıcı calışmaları yapılmalı
Maliyetler göz önüne alınmalı
Yüksek : Çalışma risk azaltılmadan başlatılmamalı
veya devam ettirilmemelidir
4.3.2 Yasal ve Diğer Gereklilikler
Organizasyon uygulanabilir yasal ve diğer ISIG gerekliliklerini tanımlama ve ulaşma ile ilgili prosedür(ler) oluşturmalı, uygulamalı ve sürekliliğini sağlamalıdır.
Organizasyon; belirlediği bu yasal ve diğer gerekliliklerin İSİG yönetim sisteminin oluşturulması, uygulanması ve sürdürülmesinde dikkate alınmasını garantiye almalıdır.
Bu bilgileri güncel tutulması sağlanmalıdır.
Organizasyon yasal ve diğer gerekliliklerle ilgili bilgilerin ilgili kısımlarını kendisi için çalışanlara ve diğer ilgili taraflara iletmelidir.
4.3.3 Hedefler ve Programlar
Kuruluş, ilgili her bir seviye ve fonksiyon için dokümante edilmiş İSG hedeflerini oluşturmalı ve sürdürmelidir.
uygunsa ölçülebilir,
politikayla uyumlu
– yaralanma ve hastalık önleme taahhüdü,
– yasalara ve diğer gerekliliklere uyum taahhüdü
– sürekli iyileşme taahhüdü
4.3.3 Hedefler ve Programlar
Kuruluş, İSG hedeflerine ulaşabilmek için yönetim program(ları) oluşturmalı, uygulamalı ve sürdürmelidir.
İSG programları en az aşağıdakileri içermelidir:
-
a) İlgili fonksiyon ve seviyelerde hedeflere ulaşmadan sorumlu ve yetkilendirilmiş kişileri,
-
b) hedefe ulaşabilmek için yapılması gereken işleri ve zamanı
Program(lar) düzenli ve planlı aralıklarla gözden geçirilmeli ve gerektiğinde hedeflerin ulaşılabilirliğini garantiye almak için güncellenmelidir.
Hedefler belirlenirken;
yasal ve diğer gereklilikler
İSİG tehlikeleri ve riskleri
teknik imkanlar
finansal, operasyonel gereklilikler
iş gereklilikleri
ilgili tarafların görüşleri dikkate alınmalı.
…