Nükleik Asitler ( Dr. Gökhan DURMAZ )
Nükleik asitler DNA ve RNA nükleik asitleri oluşturur. Genetik bilginin nesiller boyu aktarılması ve bunun proteinlere tercüme edilmesinde görev alırlar. Nükleotid ünitelerinden oluşurlar 1 Nükleotidler 2 Azotlu bazlar
Şekerler n RNA’nın yapısında riboz n DNA’nın yapısında deoksiriboz bulunur 2 no’lu karbona bağlı bir oksijen çıkmış 4 Baz, Nükleozid ve Nükleotid 5 Nükleotidler n Nükleotidler nükleozidlerin posfat gruplarıyla esterleşmiş halleridir n Özellikle ATP, ADP ve AMP biyolojik sistemlerde enerji taşıyıcı moleküller olarak işlev görürler
Nükleotidler Beta-N- glikozidik bağ Fosfat Baz grubu Şeker 7 Nükleotidler 8 Nükleik asitler Fosfodiester bağı RNA DNA tek zinciri
Nükleik asitlerde baz eşleşmesi n Guanin sitozinle, adenin (veya RNA’da urasil) de timinle eşleşir n Bağlanma hidrojen bağlarıyla gerçekleşir n G-C bağı A-T bağından daha güçlüdür n DNA’nın iki zincirini bir arada kalmasını sağlar 10 DNA n İki polinükleotid zinciri karşı karşıya gelir, n Bazlar arasında hidrojen bağları oluşur n Zincirler birbirine göre ters yönde yer alırlar yani birinin 5` ucuna diğerinin 3` ucu karşılık gelir n Hidrofobik ekileşimler de çift sarmalın stabilitesine ktkıda bulunur 11 DNA n DNA’nın baz dizilimi önemlidir ve canlıların tüm özellikleri bu şifrede saklıdır TGCAT 5’ fosfat ucu 3’ OH ucu
DNA DNA’sı hücre dışına dağılmış bir E.coli 13 DNA’nın 3 boyutlu yapısı 14 Ökaryotik ve prokaryotik DNA n Prokaryotlar’da DNA halkasal, ökaryotlarda ise iki ucu açık olarak bulunur. Mitokondri DNA’sı da prokaryot DNA’sına benzemektedir
DNA’nın denatürasyonu 16 DNA’nın kendini eşlemesi 17 DNA’nın kendini eşlemesi (replikasyon çatalı) DNA’nın kendini eşlemesi iki yönde birden gerçekleşir
DNA genetik bilgiyi taşır (Griffith) 19 DNA genetik bilgiyi taşır 20 DNA genetik bilgiyi taşır (Hershey)
DNA genetik bilgiyi taşır Biyokimyasal kanıtlar; n DNA’nın baz kapsamı türden türe değişiklik gösterir n Bir türün farklı organlarındaki DNA’lar aynıdır, n DNA yaş, beslenme gibi çevresel koşullardan etkilenmez, n A/T ve G/C oranı sabittir ve 1 civarındadır, n Birbirine yakın türlerin DNA’ları benzer uzak türlerin farklıdır. 22 RNA n DNA’dan farklı olarak; q Timin yerine Üridin içerir q Deoksiriboz yerine riboz şekeri içerir n mRNA, tRNA, rRNA ve ökaryotlarda snRNA olmak üzere dört farklı yapı ve işleve sahip RNA vardır n Hücrede miktar olarak DNA’dan daha fazla bulunur n Ömürleri kısadır ve sürekli sentezlenip yıkılırlar n Genellikle tek zincir halinde bulunur ama kısmen DNA gibi çift sarmallı olarak da bulunur 23 mRNA n DNA’daki genetik bilgiyi proteine taşıyan mesajcı moleküllerdir n Ökaryotlarda proteine tercüme edilmeden önce modifiye edilirler
tRNA 25 rRNA n Ribozomun %60’ı rRNA’dan oluşmuştur n Oldukça yüksek düzeyde çift sarmal yapısı gösterirler 26 Faydalı olabilecek linkler n Central dogma n DNA’nın kendini eşlemesi n DNA’nın genetik materyal olduğunun ispatı
…