Özellikle kırsal kesimde yaşayan halk arasında doğada kendiliğinden yetişen mantarları toplayıp  yeme alışkanlığı oldukça yaygındır. Bu kişiler şehirlere yerleştiklerinde de bu alışkanlıklarına devam etmektedirler

MANTARLAR GENEL OLARAK İKİYE AYRILIR

Yenebilir mantarlar

Zehirli mantarlar

YENEBİLEN MANTARLAR

Agaricus bisporus ( Kültür mantarı)

Önerilen bir besindir

Önemli bir ihraç malıdır

Ticari bir maldır

ZEHİRLİ MANTARLAR

Doğada birçok zehirli mantar bulunur

Amanita phalloides en tehlikeli türlerdendir

Zehirlenmeden mantar toksinleri sorumludur

Amatoksinler, giromitrin, muskarin, koprin, ibotenik asit, psilosibin, orellanin gibi

Ölümle sonuçlanan bitkisel kaynaklı zehirlenmelerin % 50’si yabani mantarlardan kaynaklanır

Doğal alanlarda yetişen

Yapısında zehirli madde bulunduran şapkalı mantarların

Taze, kurutulmuş veya konserve olarak, çiğ veya pişirilerek yenmesi sonucunda gelişen

Ölümle de sonuçlanabilen ciddi zehirlenmelerdir

Yenebilen mantarlarla zehirli mantarların kesin ayırıcı özellikleri yoktur

Halkın zehirli mantarları ayırt etmede belirli inançları  vardır

Çok çekici görüntülerde olurlar

Pişirirken gümüş çatal batırılırsa kararırlar

Yabani hayvanlarca yenmezler

Zehirli mantar koparıldığı zaman iç kısmı mavileşir

Belirli bölgelerde yetişen mantarlar zehirlidir

Yoğurt ile kavrulan mantar zehirlemez

Pişirilen mantarda zehir kalmaz

Mantarı kopart, azcık beklet. Rengi solmazsa ye gitsin

Mantarın içi maviyse yemeyeceksin

Bu inançların hiçbir bilimsel değeri yoktur

Uzman olan kişiler tarafından bile doğada zehirli ve zehirsiz mantarların ayrımının yapılması çok zordur

MANTAR ZEHİRLENMELERİNİN BELİRTİLERİ

Zehirlenme belirtileri mantarda bulunan zehrin niteliğine göre değişir

BELİRTİLER

Mantar türlerinin yenmesini takiben

2 saat sonra veya

6 saat sonra ortaya çıkabilir

İLK 2 SAATTE ORTAYA ÇIKAN BELİRTİLER

Sersemlik

Uykuya meyil

Tansiyon düşüklüğü

Bulanık görme

Yüz ve boyunda kızarma

Nabızda  artış

Ağızda  metal tadı

Bulantı ve kusma

Terleme

YENDİKTEN 6 SAAT SONRA GELİŞEN BELİRTİLER

Bulantı

Kusma

İshal

Ateş

Nabız  artışı

Karın  ağrısı

Karaciğer ve böbrek bozuklukları ile bu organlara  bağlı  belirtiler

!!! Sonuçta koma ve ölüm söz konusu olabilir

MANTAR ZEHİRLENMELERİNDE TEŞHİS

Hastanın mantar yeme hikayesi ile zehirlenme bulguları birlikte değerlendirilerek mantar zehirlenmesi olup olmadığına karar verilir

Yenen mantarın uzman birisi tarafından incelenmesi de teşhise yardımcı olabilir

Ancak bu konuda yapılacak en doğru hareket, mantar yiyen bir kişide zehirlenme belirtilerinin görülmesi halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmasıdır

MANTAR ZEHİRLENMELERİNDE TEDAVİ

Zehirlenmeler konusunda 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezi’nden bilgi alınabilir

Tedavi genel olarak zehirlenme bulgularına yöneliktir

Mantar zehirlenmelerinin tedavisine yardımcı olması bakımından, 114 numaralı ulusal zehir danışma merkezi aranarak  temin edilecek bir antidot (panzehir)  bulunmaktadır

MANTAR ZEHİRLENMELERİNDEN KORUNMA

Mantar zehirlenmeleri çok basit bir şekilde önlenebilecek bir zehirlenme türüdür

Zehirlenmenin engellenmesinde tek çare doğal alanlarda yetişen mantarların yenilmemesi

Bunun yerine kültür mantarlarının tercih edilmesidir

MANTAR ZEHİRLENMELERİNDEN KORUNMA

Marketlerden alınan kültür mantarları da eğer hasar görmüş ambalaj içindeyse ya da bozulmuş ve çürümüş ise tüketilmemelidir

Ülkemizde bazı yabani mantarlar pazarlarda satılmaktadır. Mantar satışları denetlenmeli ve halkın bilinçlendirilmesi için tedbirler alınmalıdır

Mantarların alerji ve anafilaksiye neden olabileceği unutulmamalıdır

Mantarların dış görünümü ile zehirli olup olmadığı ayrımının yapılamayacağı konusunda bilinçli olunmalıdır

…