LİPİDLER

BESİN ÖĞELERİ

1.Proteinler

2.Yağlar (Lipidler)

3.Karbonhidratlar

4.Mineraller

5.Vitaminler

6.Su

Lipidler

Tanım: suda çözünmeyen bileşikler

Lipidlerin çoğu yağ asitleri veya yağ asidi esterleridir.

Petrol eteri, benzen ve kloroform gibi apolar organik çözücülerde çözünürler.

Fonksiyonları

Enerji depolama

Hücre membran yapısı

Isı korunması

Hormonların öncü maddeleri (steroidler ve prostaglandinler)

Çeşitleri:

Yağ asitleri

Nötral lipidler

Fosfolipidler ve diğer lipidler

En çok enerji veren besin öğesidir.

Vücutta adipoz dokuda depolanırlar ve gerektiğinde enerji için kullanılırlar.

Hücre membranı ve sinir hücreleri için gereklidirler.

Vitamin A,D,E,K gibi vücut için gerekli olan vitaminler yağda eridikleri için yağlarla birlikte alınmalıdır.

Deri altı yağ tabakası vücut ısısının kaybını önler.

Yağlar midenin boşalmasını geciktirerek tokluk hissi verir.

Lipidlerin Ortak Özellikleri

Lipidler, biyolojik kaynaklı organik bileşiklerdir.

Lipidlerin yapılarında C, H, O bulunur. Ayrıca N, P, S gibi elementler de bazı lipidlerin yapısına girerler.

Lipidlerin temel yapı taşları yağ asitleridir.

Yağ Asitleri

Yağ asitleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:

Doymuşluğuna göre:

Doymuş yağlar

Doymamış yağlar

Zincir uzunluğuna göre yağ asitleri (YA):

Kısa zincir YA: 2-4 karbon atomu

Orta uzunlukta zincir YA: 6 –10 karbon atomu

Uzun zincir YA: 12 – 26 karbon atomu

Esansiyel yağ asitleri ve vücutta biyosentezlenen yağ asitleri :

Linoleik ve linolenik yağ asitleri esansiyel yağ asitlerine iki örnektir.

…