Kofaktörler
Koenzim ve Mineraller
Genel Terminoloji: Kofaktör, Koenzim, Holoenzim, Apoenzim,Prostetik Grup tanımları
• Bazı enzimler (özellikle protein yapılı enzimler), bir tepkimeyi katalizleyebilmek için gerekli olan, protein yapısında olmayan, iyon veya organik bir molekülle etkileşir veya birleşirler.
• Kofaktörler, dolayısıyla, enzim optimum aktivitesi için gerekli protein dışındaki moleküller ve iyonlardır.
• Kofaktörler olarak adlandırılan bu yapılar
1. metal iyonları (Zn+2,Fe+2)
2. Koenzimler: genellikle vitamin türevi olan organik moleküller olarak sınıflandırılmışlardır.
• Koenzimi olmadan katalitik aktivite göstermeyen enzimler kofaktörü ile birlikte Holoenzim olarak adlandırılır
• Bu enzimlerin (Holoenzim) kofaktörü ayrıldıktan sonra geriye kalan, katalitik aktivite göstermeyen protein yapılı kısmına ise Apoenzim adı verilir.
• Koenzimler enzime kovalent bağla bağlanmışsa bu koenzimlere ise prostetik grup (prostheses: Protez) adı verilir. Karboksilazlar için biyotin koenzimdir ve prostetik gruptur.
• Yaygın olarak bilinen 12 koenzim vardır ve bunların çoğunluğu vitamin öncüllerinden türevlenmiştir.
1. ATP: Adenozintrifosfat (g-fosforil ya da AMP grup transferi yoluyla bağ aktivasyonu için fosfat sağlar)
2. s-Adenozil metyonin (SAM) : Adenozin içerir, metil grubu transferinde rol oynar
3. Nikotinamiddinüleotit (fosfat) NAD(P): Adenozin içerir, piridin nükleotididir.
4. Koenzim A (KoA) : pantotenik asit, sistein kalıntısı ve AMP içerir.
5. Pantotenik Asit (Vit B5): KoA bileşenidir.
6. Tiyamin (B1): pirimidin bazı içerir, TPP olarak koenzim yapısını oluşturur.
7. Kobalamin (Vit B12):
8. Piridoksal Fosfat (PLP): B6 vitamini. B6 vitamini piridoksal, piridoksamin ve Piridoksin için ortak bir addır. Koenzim formu fosfatlanmış halka ile oluşur (PLP).
9. FlavinAdeninDinükleotit (FAD) ve FlavinMonoNükleotit (FMN): Vit B2 den (Riboflavin) türetilmiş koenzimlerdir.
10. Biyotin (Vit B7, Vit H, Koenzim R (KoR)) :
11. Vit K: yağda çözünen vitaminler içerisinde bilinen tek koenzimdir. Kinon yapısındadır, koagülasyon ile ilişiği bulunduğu için K vitamini adını almıştır. g karboksilazlar için koenzim görevi görür.
12. Vit C: L-Askorbik asit
…
