Gıda Katkı Maddeleri Kullanımının Etik Açıdan Değerlendirilmesi – Asuman ŞAHİN BÜYÜKTORTOP

Katkı maddesi nedir?

Tek başına gıda olarak tüketilmeyen,

Bir gıda ürününün ana bileşeni, hammaddesi veya yardımcı maddesi olarak kullanılmayan,

Ürünün tat- koku- görünüş- yapı ve diğer niteliklerini korumak,düzeltmek, veya istenmeyen değişikliklere engel olmak amaçlarıyla gıda ürünlerine katılımlarına izin verilen, kalıntı veya türevleri mamul maddede kalan kimyasal madde veya maddeler karışımılarıdır

Tarihsel bakış

M.Ö. 3000 yıllarında et ürünlerini kürlemede tuzdan yararlandğı M.Ö. 900 yıllarında ise tuz ve odun tütsüsünün gıda saklama yöntemleri olarak kullanıldıkları görülmektedir.

Ortaçağlarda etlere koruyucu amaçla tuz ve tütsünün yanısıra katılan nitratın etin rengini olumlu yönde değiştirmek ve botulizmi önlemek amacıyla kullanıldığı bilinmektedir. M.Ö.50 yıllarında baharatlardan lezzet verici olarak yararlanılmış gıda boyaları ise günümüzden yaklaşık 3500 yıl kadar önce Mısırlılar tarafından renklendirici amaçla kullanılmışlardır.

19yy. daki hızlı şehirleşmesinin paralelinde katkı maddelerinin kullanımları özellikle gıdaları bozulmalara karşı koruma amacıyla yaygınlaşmış olup günümüzde ise bu maddeler gelişen gıda teknolojisinin vazgeçilmez bir parçasını oluşturmuşlardır.

E numarası nedir?

Avrupa topluluğu Bilimsel Komitesi tarafından incelenmiş ve gıda katkı maddesi olarak kullanımında sakınca görülmeyen maddeler için verilmiş onayı belirleyen ve katkı maddesinin kimyasal adının yerine kullanılan tanıtıcı bir işarettir.

1962’de FAO(Food Agriculture Organization) ve WHO(World Health Organization) kuruluslarının bu konularda uzman olan eksperleri bir araya gelerek JECFA’yı(Joint Expert Committee on Food Additives) olusturdular.

JECFA, bugün de katkı maddesi olarak kullanılan her kimyasal madde için toksikolojik çalısmaların düzenlenmesini, yürütülmesini ve sonuçlarının degerlendirmelerini üstlenmis yegane uluslar arası kurumdur.

Sayıları artık 1500’ü asmıs bu maddeleri JECFA’nın alt uzman komisyonları periyodik toplantılar düzenleyerek degerlendirmeye devam etmektedir.

…