GASTROENTERİT YAPAN VİRÜSLER

• Viral gastroenteritler fekal oral yolla bulaşmaları nedeniyle, alt yapı yetersizliği bulunan gelişmekte olan ülkelerin en yaygın hastalıkları arasındadır.

• Tüm yaş gruplarında endemik ve epidemik olarak görülmektedir.

• Genellikle kendiliğinden iyileşmekle beraber yaşlılarda ve bebeklerde öldürücü olabilmektedirler.

• Gastroenterit etkeni olan virüsler farklı virüs familyaları içerisinde yer almakta olup, bu virüsler şunlardır.

1 – Reovirus

2 – Rotavirus

3 – Adenovirus

4 – Echovirus

5 – Norwalk Ajanı

6 – Calicivirus

7 – Coronavirus

8 – Astrovirus

REOVİRUS

• Reoviridae ailesinde yer alan virüslerdir.

• Tüm dünyada yaygın olarak görülürler.

• Gerek diyare ve hafif üst solunum yolu hastalığı olanlardan, gerekse sağlıklı kişilerden izole edilebilmektedir.

• Genellikle dışkı ve solunum yolu sekresyonlarından izole edilirler.

Morfolojik Özellikleri

• Reovirus’lar 60-80 nm çapında, ikozahedral simetrili, çift kapsidli, çift sarmallı, segmentli, doğrusal RNA içeren virüslerdir.

• Zarfları bulunmaz. Sitoplazma içerisinde çoğalırlar.

Mikroskopik Görünümleri

Patogenez

• Reovirus’lar organizmaya solunum ve sindirim sistemi yoluyla girer.

• Solunum ve sindirim sistemi mukozasında lokal olarak çoğalırlar.

• Zarfsız virüs olmaları nedeniyle mide asiditesinden etkilenmezler.

• Virüs özellikle bağırsakların payer plaklarının lenfoid dokusunda çoğalırlar.

• Viremi oluşturup oluşturmadığı tam olarak bilinmemektedir.

Klinik Bulgular

• Reovirus’lar genellikle çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonları, gastrointestinal enfeksiyonlar ve hafif ateşli hastalıklar oluşturmaktadır.

• Fakat oluşan hastalıklar genellikle hafif seyirli enfeksiyonlar şeklinde olmaktadır.

• Bu yüzden çoğu zaman diğer hastalıklarla karışmaktadır.

• Reovirus enfeksiyonları genellikle komplikasyonsuz olarak kendiliğinden iyileşmektedir.

Laboratuvar Tanısı

1 – Virüs İzolasyonu : Virüs izolasyonu amacıyla dışkı, rektal sürüntü, boğaz sürüntüsü, boğaz çalkantı suyu kullanılır. Alınan inceleme örneği duyarlı hücre kültürlerine ekilir. İnceleme örneğinde virüs bulunması durumunda CPE oluşturarak ürerler.

2 – Serolojik İnceleme : Serolojik yöntemlerle kanda spesifik immünglobulinler ve total antikorlar araştırılır.

Epidemiyoloji

• Reovirus enfeksiyonları tüm yeryüzünde yaygın olarak görülür.

• Gerek insanlarda, gerekse hayvanlarda enfeksiyonlar yapar.

• Genellikle yaz sonu, sonbahar ve kış aylarında hastalık yaparlar.

• Tüm yaş gruplarında görülür.

• Fekal oral yol ile bulaştığı için, toplumdaki yaygınlığı alt yapı yetersizliği ile ilişkilidir.

ROTAVİRUS

• Reoviridae ailesinde yer alırlar.

• Çeşitli memelilerde ve kuşlarda enfeksiyon yaparlar.

• Bebeklerin ve küçük çocukların önemli gastroenterit etkenidirler.

Morfolojik Yapıları

• Rotavirus’lar de Reovirus’larda olduğu gibi 60-80 nm boyutlarında, çift katlı kapsidleri bulunan, çift iplikçikli, doğrusal RNA içeren virüslerdir.

• Zarfları bulunmaz. Sitoplazmada replike olurlar.

• Tekerleğe ya da rotaya benzemesinden dolayı Rotavirus olarak adlandırılmıştır.

Mikroskopik Görünümleri

Sınıflandırılması

• İnsan ve hayvanlarda enfeksiyon oluşturan Rotavirus’lar gruplara, alt gruplara ve serotiplere ayrılmaktadır.

• İnsan Rotavirus’ları A,B,C olmak üzere 3 gruba ayrılır.

• A grubu ise 2 alt gruba ve 4 serotipe ayrılır.

• Serotipler kapsid proteinlerine bağlı olarak nötralizasyon deneyi ile ortaya konulur.

Patogenez

• Rotavirus’lar organizmaya sindirim sistemi yoluyla girerler.

• Zarfsız olmaları nedeniyle mide asiditesine karşı dirençlidirler.

• Virüs ince barsaklardaki villüslerin hücrelerinin sitoplazmasında çoğalırlar.

• Virüs çoğalmasına bağlı olarak barsak hücrelerinin transport mekanizmaları bozulur.

• Enfekte hücreler içindeki virüsler barsak lumenine dökülürler.

• Buna bağlı olarak da virüs dışkı ile bol miktarda dışarı atılır.

• Enfekte hücrelerin transport mekanizmaları bozulduğu için sodyum ve glikoz absorbsiyonunda aksamalar olur.

• Yani emilim tam olarak gerçekleşemez.

• Dökülen enfekte hücrelerin yerlerini hemen yeni hücreler almasına rağmen, bu hücreler olgunlaşmamış oldukları için bozulan transport mekanizmasını düzeltemezler.

• Buna bağlı olarak da hastalarda uzun süreli bol sulu ishal görülür.

Patogenez

Klinik Bulgular

• Rotavirus enfeksiyonunda klinik bulgular 48 saatlik inkübasyon süresini takiben ortaya çıkar.

• Hastalık kusma, diyare, ateş, abdominal ağrı gibi gastroenterit tablosuyla aniden ortaya çıkar.

• Kusma ve ishale bağlı sıvı ve elektrolit kaybı ciddi dehidratasyona ve bazende ölüme yol açar.

• Dışkıda kan ve mukus bulunmaz.

• Ateş 38,5oC’ye kadar yükselebilir.

• Diyare oldukça uzun sürmekte olup ortalama 5-8 gün devam eder.

• Diyarenin uzun sürmesi Rotavirus enfeksiyonunun önemli özelliğidir.

• Genellikle 6-24 aylık bebeklerde görülür ve oldukça ağır seyreder.

…