Giriş

• Karışımların (akışkan-katı ya da akışkan-yarı katı) ayırıcı bir ortamdan (filtre) geçirilerek yapılarındaki katı ya da yarı katı istenmeyen parçacıkların ayrılması (tutulması) işlemine “filtrasyon” denir.

• Gıda endüstrisinde uygulanan filtrasyon işlemleri, basit süzme işlemlerinden geliştirilmiş ayırma işlemlerine deyin çok farklı işlemlerdir.

• Fazlardan birisi sıvı ya da gaz, diğeri katı ya da yarı katı, parçacıklar iri ya da çok küçük, sert ya da yumuşak, birbirlerinden bireysel olarak farklı ya da bir karışım oluşturan parçacıklar halinde, karışım sıcak ya da soğuk, filtrasyon işlemi ise vakum ya da basınç altında yapılıyor olabilir.

• Filtrasyonda, filtratın cinsine ve filtrasyon amacına göre kısmen ya da tamamen bir ayırım (seperasyon) yapılması istenebilir.

• Bu nedenle çok çeşitli filtrasyon işlemleri uygulanabilir.

• Örneğin; zeytinyağı ayçiçeği ve balık yağı üretiminde preslemeyi izleyen ön (kaba) filtrasyonda kekin şarap ve meyve suyu üretiminde ise bulanıklık veren küçük öğelerin tutulması, süt mamülleri üretiminde sütün kremasının ayrılması gibi.

SIVI FİLTRELERİ KULLANIM ALANLARI

• Meyve suyu, gazoz ve diğer alkolsüz meşrubat
• Şarap, rakı, bira ve diğer alkollü içecekler
• Özel üretim sirke ve şalgam suları
• Maden suyu, memba suyu ve işlenmiş sular
• Gıda sektörleri için proses suları
• Ters ozmoz ve deiyonizasyon sistemleri koruma
• Diatoma toprağı, karbon parçacıkları vb. tutma
• Özel üretim yemeklik sıvı yağlar
• Maya, nişasta, früktoz ve glikoz şurupları

Filtrasyon Tipleri

• Gıda endüstrisi işletmelerinde filtrasyon amacı ile kullanılan makina, ekipman ve aparatlar genelde iki grupta toplanabilir.

1- Basit filtrasyon düzenleri

2- Geliştirilmiş ayıma düzenleri

Basit Filtrasyon Düzenleri

• Sıvı faz içinde bulunan farklı fazdaki (özellikle katı ve yarı katı fazdaki) maddeleri tutabilen ve sıvı fazı (ana fazı) geçiren delikli ya da geçirgen malzemeden yapılmış düzenlerdir.

• Sıvı katı ve yarı katı faz karışımında kullanılan basit filtrasyon düzenleri
çok çeşitlidir. Gösterdikleri işlevler açısından üç gruba ayrılabilirler.

• Süzgeçler

• Filtre tablaları

• Kalınlaştırıcı filtreler

Basit Filtrasyon Düzenleri – Süzgeçler

• Genellikle delikli metalden (paslanmaz çelik) yapılmış, içinden akıp giden sıvı ana fazdaki katı ve yarı katı fazları tutabilen en basit düzenlerdir.

• Süzgeçler dolduğunda sökülüp temizlenir.

• Örneğin; çiğ sütün süt alım hattındaki ön filtrasyonunda taş parçalarının, saman, böcek ve benzeri iri taneli yabancı maddelerin telli, bezli ve delikli metal saçtan yapılmış kaba filtrasyon düzenleri yardımı ile tutulması gibi.

Basit Filtrasyon Düzenleri – Filtre Tablaları

• Basit filtrasyon düzenleri içinde önemli ve en yaygın olanıdır.

• Filtre tablaları daha küçük fazları tutabilen ve çoğunlukla berrak ve parlak denilebilecek kalitede filtrat çıkarabilen düzenlerdir.

• Filtre tablaları aspest, selüloz, kanava ve benzeri geçirgen özellikteki dokuma materyalinden yapılmıştır.

…