ELEKTROFOREZ

Karışımda bulunan maddelerin tümü veya bazıları iyonlaşabiliyorsa, karışım bir elektrik alana konmak suretiyle bir dereceye kadar ayrılabilir. Bilindiği gibi bir elektrik alanda iyonlar hareket ederler. Bu hareketin hızı iyonun cinsine, yüküne, alanın şiddetine bağlıdır. Bu metot “elektroforez” olarak nitelendirilir ki elektrolizin tamamlanmamış şeklidir. Çünkü elektroforezde maddeler elektrolizde olduğu gibi, kendilerini çeken elektroda kadar gidemeyip yolları üzerindeki bir noktada durdurulmaktadır.

İyonik bileşiklerin iyonlaşması, elektroforezin temelini oluşturur. Zıt yükteki elektrodlara doğru, farklı hızlarda hareket eden değişik yükteki iyonlar elektriksel alanda birbirinden ayrılırlar. Yüksüz, kovalans moleküller elektriksel alandan etkilenmezler, elektroforetik hareket göstermezler.

Elektroforezde Etki Eden Faktörler

İncelenen örneğin özelliği (yükü, boyutu, şekli)

Elektrik alanının etkisi (voltaj, akım, direnç)

Tamponunun etkisi (bileşim, konsantrasyon, pH)

Destek ortamın etkisi (Adsorbsiyon, elektro-osmoz, moleküler ayırma)

Genel Teknikler

Alet ve ekipmanlar

Genel olarak gerekli ekipmanlar güç ve elektroforez ünitesinden oluşmaktadır. Güç ünitesi sabit doğru akım sağlamalı voltaj ve akım çıkışının her ikisinide kontrol edebilmelidir. Düşük voltaj elektroforezi için ya sabit voltaj yada sabit akım sağlayabilen 0-500 V ve 0-150 mA çıkışa sahip güç üniteleri kullanılabilir.

Elektroforez ünitesi elektrotları, tampon rezervuarlarını, elektroforez ortamı için bir destek ve şaffaf güvenlik kapağını içerir. Elektrotlar paslanmaz çelikten olabilir. Ancak bunlar bazı tamponlar tarafından korozyona uğratıldıklarından platin elektrotlar tercih edilmektedir.

Destek ortamının seçimi:

Molekülleri boyutlarına göre de ayırabildiğinde daha iyi bir elektroforetik ayrım sağlar.

Kağıt, selüloz asetat, ince tabaka ortamı,blok ortamı, jeller (nişasta, agar jeli, poliakrilamid jeli)  kullanılan destek ortamlarıdır.

En çok kullanılan ortam olan jellerden kısaca bahsedersek:

Nişasta jeli: kısmi hidrolize olmuş nişasta karışımının uygun bir tampon içerisinde ısıtılması ve ardından soğutulması ile hazırlanır. Bu işlem nişastanın amilopektin bileşeninin dallanmış zincirinin birbirine bağlanmasına ve yarı sert bir jel oluşturmasına neden olur. Jeller kullanılmadan önce 0-4 °C’de saklanırlar.

Agar Jeli:Agar ucuz toksik olmayan abcak kimyasal olarak iyi tanımlanmamış toz karışımı agaroz ve amilopektin olmak üzere iki galaktoz esaslı polimerdir.Agaroz 38 C dejel oluşturur. Tamponda %1 (w/v) agar bulunması durumunda iyi bir fiber yapı büyük gözenek boyutları ve düşük sürtünme kuvveti gösterir. Sonuçta elektroforez sırasında iyonların çok hızlı hareket etmesini sağlarlar. Bu yüzden makro moleküllerin ayrımını kolaylaştırmaktadırlar.

…