TEHLİKE ELLERİNDE!
Sunumu hazırlayan
Doç.Dr. Rahmet ÇAYLAN’a teşekkür ederiz.
Normal Cilt Florası
İnsan cildi bakterilerle kolonizedir.
Florada yer alan bakterilerin sayısı cilt bölgesine göre değişkenlik gösterir.
Saçlı deri: 1 x 106 kob/cm2
Aksilla: 5 x 105 kob/cm2
Karın: 4 x 104 kob/cm2
Önkol: 1 x 104 kob/cm2
Sağlık personelinin elleri: 3.9 x 104 – 4.6 x 106 kob/cm2
Her gün normal deriden, canlı mikroorganizma içeren 106 hücre dökülür
Hasta yakınındaki cansız çevre kontamine olur
Hastaya / yakınındaki cansız çevreye temas ile sağlık çalışanlarının ellerinin kontaminasyonu
Kontamine Ellerden
Çapraz Kontaminasyon
Kontamine Ellerden Mikroorganizma Bulaşını Etkileyen Faktörler
Organizmanın tipi
Hasta bakım aktivitesinin süresi
Kaynak ve ulaştığı yüzey
Nemlilik düzeyi
İnokulumun büyüklüğü
El Hijyeni ve “Temiz İşlemler”
Hemşirelerin elleri
Hastayı kaldırma,
Nabız, tansiyon ölçme
Hastanın vücut sıcaklığını ölçme
Hastaya dokunma
El Hijyeni
Su ve normal sabunla el yıkama:
yıkama süresi ciltteki bakteri sayısında azalma
15 saniye 0.6-1.1 log10
30 saniye 1.8-2.8 log10
1 dakika 2.7-3.0 log10
Alkollü el antiseptikleri:
30 saniyede 3.4-5.8 log10 azalma
El Hijyeni Ne Zaman ??
ÖNCE
Hasta ile temas
Hasta çevresindeki yüzeylerle temas
Her tür invaziv girişim
Eldiven giyme
İlaçların hazırlanması
Yemek
İşten ayrılma
SONRA
Hasta ile temas
Hasta çevresindeki yüzeylerle temas
Her tür invaziv girişim
Eldivenlerin çıkartılması
Kan, kanlı sekresyon ile kontamine olma olasılığı olan herhangi bir alet veya objeye temas
Diğer vücut sekresyonları ile temas
Tuvalet
El Yıkama Endikasyonları
Ellerde gözle görülür kirlenme varlığında,
Nonantimikrobiyal sabun ve su
Antimikrobiyal sabun ve su
Ellerde gözle görülür kirlenme yoksa;
Alkol bazlı el antiseptikleri
Gözle görülür kir?

Kendini kirli hissetmesi
El Yıkama Endikasyonları
Bacillus spp
Clostridium spp
Sporosidal etkinlik için su ve basit/antimikrobiyal sabunla ellerin yıkanması
Eldiven giyilmesi
Eldiven çıkardıktan sonra el yıkama / el antisepsisi
Ellere 3-5 ml sıvı sabun alınır
Etkili El Yıkama
Ellerin Kurulanması
Kağıt havlu kullanarak
musluk kapatılır
Kullanılmış
havlu
çöp kutusuna
atılır
Sıcak su kullanmaktan kaçınılmalı
Dermatit riski!
Sıvı sabun kullanımı uygun bir seçenek
Kısmen boş sabun dağıtıcısına sabun eklenmemeli!
Çok kullanımlık havlular uygun değil!
El Antisepsisi
avuç içlerinin teması
El Antisepsisi
Eldiven giymeden önce uygulanan alkol bazlı el antiseptiğinin tam olarak kurumuş olmasına dikkat edilmeli!
Tam kuruma sağlanana kadar eller ovalanmaya devam edilmeli
Uçucu ve yanıcı olduğu unutulmamalı
Cerrahi El Hijyeni
Geçici floranın tamamen, kalıcı floranın kısmen ortadan kaldırılması amaçlanır
İrritan olmamalı
Geniş etki spektrumlu
Hızlı ve persistan etkili olmalı
Yüzük, saat vs çıkartılmalıdır
Cerrahi El Hijyeni
2-6 dakika
Fırça kullanımı ?
Steril havlu ile kurulama
Gözle görülür kir yok ise
Uygun antiseptik, doğru kullanılır ise alkol bazlı el antiseptiği ile el ve ön kolu ovalamak yeterli
Tırnak altları alkol içerikli dezenfektan ile fırçalanırsa etkinlik artar
Kuruması beklenmeli
Günün ilk ameliyatında ve günlük etkinlikler sonrasında eller yıkanmalıdır
Kalıcı etkinlik düşük
Havlu ile kurulama gerekli değil
Önemli Noktalar
Suni tırnak
Tırnakların uzunluğu tırnak etini geçmemeli
Eldiven Kullanımı Endikasyonları
Sınırlanmalı !
Kan ve/veya vücut sıvıları ile temas olasılığı durumunda
Bütünlüğü bozulmuş cilt ile veya mukoza ile temas durumunda
Temas veya sıkı temas izolasyonundaki hasta odasına girmeden önce steril olmayan temiz eldiven giyilmelidir.
Eldivenler, önlük giyildiği durumlarda önlüğün kol manşetleri üzerine çekilmelidir.
Eldiven Kullanımı
Yanlış güven hissi!
El hijyeni uyumu azaltan bir uygulama!
Eldiven kullanımı öncesinde ve sonrasında mutlaka el hijyeni sağlanmalıdır
Eldivenler yıkanmamalı
Tekrar kullanılmamalı
Eldiven üstüne antiseptik solüsyon uygulanmamalı
Sağlık Personeli-El Hijyeni Tipi
Hasta ile temas sonrası eldivenler çıkartılmalı
Bir başka hastaya aynı eldiven ile temas edilmemeli
Hastadaki işlemler temiz alandan kontamine alana doğru yapılmalı
Aynı hastada kontamine vücut alanından temiz alana geçişte eldivenler değiştirilmeli
EL HİJYENİNE UYUM NASIL?
El Hijyeni – Uyum
Normal servislerde ve YBÜ’lerde yapılmış çok sayıda çalışma:
Bazal uyum: % 4 – 50
İyileştirme çalışmaları sonrasında uyum: % 40 – 80
Uyumsuzluk Nedenleri
Yetersiz sayıda veya uygunsuz yerleşimli lavabo ya da alkollü el antiseptikleri
Sabun ve kağıt havlu bulunmaması
İş yoğunluğu
Yetersiz eğitim
Eldiven kullanımı
Rol modelinin bulunmaması
Unutkanlık
El Hijyenine Uyum
Arjantin, Brezilya, Kolombiya, Hindistan, Fas, Türkiye
60 055 gözlem
% 55.8 hemşire
%43.4 doktor
Uyum
Hemşireler %52.8
Doktorlar %47.1
Kadınlar %52.8
Erkekler %47.1
Uyum
Sabah %52.1
Öğleden sonra %50.6
İnvaziv temas %53.9
Yüzeyel temas %50
163 doktorun hasta bakımı ile ilgili 573 aktivite sırasında gözlenmesi ve sonrasında anket uygulaması
Ortalama uyum %57
Bölümler arasında önemli fark
(dahili branşlarda %80, anestezistlerde %23)
Öğrencilerde uyum daha iyi
Profesör veya konsültan hekim: %49
Fellow veya asistan: %57
Tıp öğrencisi: %79
Eldiven çıkarıldıktan sonra el hijyeni uygulamanın gerekli diyenler
%30
Uyumdaki Sıkıntılar
Bilgi ve farkındalık eksikliği
Beklenti eksikliği
Motivasyon bozukluğu
Aşırı iş yükü
Profesyonel kategori
Ünitenin özellikleri
Cilt irritasyonu
Kurumsal politika eksikliği
El Hijyenine Uyum
Uyumu Artırmada
Etkinliği Gösterilmiş Uygulamalar
Yalancı GÜVEN ! Yanlış inanış !
El hijyeninin önemini azaltmıştır!
Hatırlatıcı Posterler
Uyumu Artırmada Etkinliği Gösterilmiş Uygulamalar
Eğitim çalışmaları
Devamlı olmalı
Lokal ve kültürel şartlara uygun öneriler içermeli
Eğitimin ve Performansın
Geri Dönük Bildiriminin Etkisi
Arjantin’de 3 hastanede 15531 hasta teması gözleminde;
El hijyenine uyum
%17 (müdahale yok iken)
%44 (eğitim)
%58 (eğitim ve performans bildirimi)
Hastane Genelinde Program
%48
Alkol bazlı el antiseptiği tüketimi
1000 hasta günü
3.5lt 15.4lt
CleanYour-Hands Campaign
İngiltere ve Galler’de 187 hastanede SP’nin el hijyenini artırma kampanyası
Hasta başı alkollü el antiseptiği
Her ay değişen her koğuşa posterler
Hastanın yetkilendirilmesi / cesaretlendirilmesi (hastanın, sağlık personeline el hijyeni uygulamasını hatırlatmasına dair materyaller)
Altı aylık verilerin ve el hijyeni uyumunun geri bildirimi
El hijyeni uyumunda
%32’den %63’e
artış
Alkollü el antiseptiği kullanımı
%184
artış
“Clean Care is Safer Care”
DSÖ’nün projesi
Dünya bazında eğitime ve teşvike dayalı Hİ’nin önlenmesi
İsveç’te ilk olarak ulusal el hijyeni kampanyası
Başlatılan araştırma sonucunda bir kavram ortaya çıkmış
“My five moments for hand hygiene”
“Clean Care is Safer Care”
“My five moments for hand hygiene”
Eğitimi kolaylaştıracak
Bireyler arası uygulama farklılıklarını en aza indirecek
Uyumu artıracak
El Hijyeni Uyumu İçin
Bireysel düzeyde
Bilmek
İnanmak
Uygulamak
Kurumsal düzeyde
El hijyeni kalite göstergesi olarak atanmalı
Enfeksiyon kontrolünde SP’nin öneminin vurgulanması
Devamlı uyum değerlendirmesi
Geri dönük bildirimler
Hatırlatma çalışmaları

…