Bilirkişi, özel bilgisiyle, yargıcın bilmediği özel veya teknik veya deneysel kuralları bildirecek, uzmanlığı ve bu uzmanlığa dayanan görüşleri ile belli olayların çözümünü kolaylaştıracak kimsedir.
Bilirkişi olarak görev yapan teknik eleman, adaletin oluşmasına yardımcı olur. Bilirkişinin sağladığı bilgileri değerlendirmek ve sentez yapmak görevi yargıca aittir.İyi bir bilirkişi olabilmek için sadece bilimsel ve teknik yönlerden hazırlık yeterli değildir. Bilirkişi, bilimsel sonuçları yargıç için anlaşılabilir hale getirmeyi de becermelidir.
Ayrıca sadece raporuyla aydınlatmakla kalmayıp eğer istenirse oy kullanma hakkına bile sahip olabilir.
BİLİRKİŞİ RAPORUNUN HAZIRLANMASI
Raporun Nitelikleri
1. Raporu hazırlayan kişi veya kişilerin ilgili rapor konusunun uzmanı olması veya o konu ile yakından ilgileri bulunması gerekir.
2. Raporun konusunun iyi kavranılmış olması gerekir.
3. Hazırlanacak raporun sağlıklı ve güvenilir olabilmesi konu ile ilgili kaynakları iyi tanımak ve belirlemek gerekir.
5. Raporlarda ileriye sürülen olumlu veya olumsuz görüşler, kesin deliller ile somut bir biçimde açıklanmalıdır.
6. Raporlar, belli bir plan çerçevesinde hazırlanmalıdır. Önce raporun niteliği tanıtılmalı, olumlu veya olumsuz yönleri ve nedenleri ile irdelenmeli, sonunda varılan yargı açıkça belirtilmelidir.
7. Raporların içeriği, gereksiz ayrıntıya girmeden özlü bir biçimde sınırlandırılmalıdır.
8. Raporlar açık ve net bir ifade tarzı ile kaleme alınmalıdır. Cümleler düzgün olmalı, yanlış anlaşılmalara yol açabilecek ifadelerden kaçınılmalıdır.
Rapor İçin Malzeme ve Kaynak
Yazılı kaynaklar:Rapor konusu ile ilgili kitaplar, dergi, rapor, internet kaynakları, bilimsel veriler, anketler, kurum verileri vb.
Sözlü kaynaklar:Rapor konusunda yetkili,uzman kişilerle yapılan görüşmeler, röportajlar, konuşmalar vb.
Gözlemler (Yerinde yapılan tespit, keşif, vb) : Rapor konusu ile ilgili kişilerin , yerlerin, durumların ve olayların incelenmesiyle sağlanan bilgiler.
Rapor Planı ve Yazılması
Hazırlanacak raporla ilgili gereçlerin, kaynakların uzman kişinin bilgi ve deneyimleri ile birlikte “düşünsel bir sıraya konması” gerekir. Planlama, değişik kaynaklardan toplanan bilgi ve verileri dağınıklıktan kurtarılması, kaynaklar arasında anlamsal bağ kurulması; raporla ilgisi olmayan ayrıntıların açığa çıkması ve raporun kolayca yazılmasına yardımcı olacaktır. Raporla ilgili kaynakların planlanması aşamasından sonra raporun kaleme alınması aşamasına geçilir. Rapor yazılırken plandaki maddeler ele alınır, işlenir, rapor konusu ile ilgili olay, sorun ya da durum anlatılır. Neden sonuç ilişkileri kurulur. Bu arada, yansız (tarafsız) davranmak, kişisel duygu ve düşüncelerden, önyargılardan kaçınmak gerekir. İncelenen konu ile ilgili yargı (sonuç) olumlu veya olumsuz tam ve net biçimde ortaya konulur. Ayrıca, rapor, herkesin anlayacağı sade ve düzgün bir dille yazılmalıdır. Anlatım açık olmalı ve konu ile ilgili diğer ilgililerinin raporu anlamasında herhangi bir çelişkiye, yanlış anlamaya sebep olmamalıdır.
Bilirkişi raporu aşağıdaki sorulara yanıt verecek nitelikte olmalıdır.
