Aspartam ( Mustafa Safa ÖZEN )
Aspartam Nedir?
Aspartam, düşük kalorili bir tatlandırıcıdır. Çay şekerinden (sakkaroz) 180-200 kat daha tatlıdır. İki amino asit (aspartik asit ve fenilalanin) + bir metanolden meydana gelen bir tatlandırıcıdır. Aspartam etler, tahıllar ve süt ürünleri de dahil olmak üzere bütün proteinli gıdalarda doğal olarak bulunur.
İlk kez James M. Schlatter tarafından 1965 yılında keşfedilmiştir. Avrupa Birliği’nce gıda katkısı olarak E951 kod adını almıştır.
Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri
Kimyasal ad:N-(L-α-Aspartyl)-L-fenilalanine,
1-metil ester
Kimyasal formülü:C14H18N2O5
Moleküler ağırlığı:294.301 g/mol
Ergime noktası:246-247 °C
Aspartama Dair Tartışmalar
Aspartam kullanım güvenliği açısından ciddi tartışmalara neden olmuş ancak yapılan araştırmalarda net bir kanıt bulunamamıştır. Aspartam’ın (kütle olararak) %10’u vücut içinde ince bağırsaklarda metanole dönüşmektedir. Bu metanolün büyük bölümü bağırsaklardan emilerek hızlıca formaldehite çevrilmektedir. Metanol insanlar için ileri derecede toksik olduğundan bu tartışmaların odak noktası olmuştur. Aspartam içindeki fenilalanin aminoasidi, fenilketonuri hastaları için zararlıdır. Bu yüzden fenilketonuri hastaları aspartam içeren diet kola veya diet ürünü tüketmezler.Aspartam içeren ürün etiketlerinde “fenilalanin içerir” ibaresi yer almalıdır.
Aspartam Güvenli Midir?
Dünyanın 90’dan fazla ülkesinde gıda ve sağlık alanındaki yetkili kurumlar aspartam kullanımını onaylamıştır. Amerika Birleşik Devletleri’nde, son 8 yıllık dönemde yapılan geniş kapsamlı tüketim değerlendirmeleri ve diğer ülkelerde yapılan çalışmalar, günlük aspartam tüketiminin FDA ve diğer yetkililer tarafından belirlenen kabul edilebilir günlük miktarların çok altında olduğunu göstermiştir. Aspartamın piyasada bulunduğu süre içinde güvenilirliği yoğun takiplerle ölçülmüş, insan sağlığına etkisinin saptanması ve yanlış bilgilere (beyin kanseri, MS, lupus hakkındaki söylentiler) karşı delil göstermek amacıyla gözetim altında tutulmuştur. Aynı zamanda Dünya Sağlık örgütü’nün Gıda Katkı Maddeleri uzman Komitesi ve Avrupa Ekonomik Topluluğu Yiyecek Bilimsel Komitesi tarafindan uzun yıllar boyunca incelenmiş ve güvenli bulunmuştur.
….