1. Giriş

2. Akım Şemalarının Gösterilişi

2.1 Blok diagramlar

2.2 Resim şeklinde gösterilen akım şemaları

2.3 Akış hızlarının gösterilişi

2.4 Akım şeması üzerinde yer alan diğer veriler

2.5 Yerleşim planı (Layout)

2.6 Verilerin kesinliği ve doğruluğu

2.7 Hesaplamalarda kullanılan temeller

2.8 Kesikli prosesler

2.9 Yardımcı üniteler

2.10 Ekipmanlara kod ve ad verilmesi

Örnek akım şemaları.
Akrilonitril’in polimerizasyonu
Nitrik asit üretim prosesi

3. Hesaplamalar

3.1 Temeller

3.2 Akım şeması üzerinde yer alan çeşitli üniteler için kütle ve enerji denklikleri.

3.2.1 Şift konvertörü

3.2.2 Dikloretan üretimi

3.2.3 Nitrik asit üretimi

4. Bilgisayar Destekli Akım Şemaları.

4.1 Tam ve yatışkın hal benzeşim (simulasyon) programları

4.2 Bilgi akım diagramları

4.3 Örnek: Nitrobenzeníden anilin üretimi

5. Basit Kütle Denkliği Programları

5.1 Fraksiyon katsayıları kavramı ve kütle denkliklerinin matriks formda gösterilmesi.

5.2 Örnek: İzopropil alkolden aseton üretimi.

6. Borulandırma ve Enstrümantasyon (PNI)

AKIM ŞEMALARI

1. GİRİŞ

Akım şemaları, proses tasarımında anahtar doküman olarak adlandırılacak kadar önemli bir konudur. Akım şemaları üzerinde tasarımda yer alan ekipmanlar, akım hatları, akımların hızları, bileşimleri ekipmanların işletme koşulları yer alır.

Hazırlanan bir akım şeması proje grubunda yer alan uzman tasarımcıların kullanımına sunulur. Uzman tasarımcıların yapacakları işler arasında borulandırma ve enstrümantasyon, ekipman tasarımı, yerleşim planının hazırlanması gibi işler yer alır. İşletme personeli de işletme kılavuzlarının hazırlanması ve işletme teknisyenlerinin eğitimi için gerekli dokümanların hazırlanması amacıyla akım şemalarını kullanırlar. Akım şemaları, işletmeye alma çalışmaları (start up) sırasında prosesin işletme performansının tasarım değerleriyle kıyaslanması amacıyla da
kullanılır.

Akım şemaları, prosesde yer alan her bir ünite için ve tüm proses için yapılan kütle ve enerji denklikleri temel alınarak oluşturulur. Akım şemaları üzerinde yer alan niceliklerin hesaplanması, büyük ve kompleks tesisler için oldukça güç ve zaman alıcıdır. Bu nedenle proses şemaları, günümüzde bilgisayar destekli olarak hazırlanmaktadır. Bilgisayar destekli olarak çalışmanın diğer bir üstünlüğü ise alternatif akım şemalarının oluşturulması, en uygun prosesin seçimi ve en uygun proses koşullarının saptanmasında getirdiği kolaylıklardır. Akım şemalarının hazırlanmasında yararlanılan bazı bilgisayar programların adları ve özellikleri ve basit bir akım şeması hazırlanmasında kullanılan bir bilgisayar programının detayları (Massball) Sinnot, RK.1983, Chemical Engineering Design adlı kaynakta verilmiştir.

…