AB Direktifinde Poşet ve AB Ülke Uygulamaları ( Funda ÇETİN )
TASLAK AB Atık Yönetimi Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi Ana Hükümler Poşet Hakkındaki AB Uygulamaları Mali Yükümlülüklere ve Yasaklara Karşı Görüşler
Ambalaj Tanımı( Türkiye) Aşağıdaki örnekler “ambalaj” değildir: Bitki saksıları, tamir- bakım aletleri gibi saklama kutuları, çay poşetleri, peynirin etrafındaki balmumu tabakası CD’nin içinde kendisiyle birlikte saklandığı kap Tek kullanımlık çatal, bıçak, kaşık Ambalaja takılan yapışkan etiketler Ambalajlamada kullanılan plastik, metal ve benzeri şeritler Deterjanların içinde bulunan ve doz ölçmede kullanılan kaplar Alışveriş poşetleri Kargo ve kurye sektöründe kullanılan zarflar, plastik poşetler ve koliler Ve benzeri ürünler
Ambalaj Tanımı ( AB) Aşağıdaki örnekler “ambalaj” dır: CD kaplarına sarılmış filmler Tek kullanımlık tabak ve bardaklar Satış yerlerinde doldurularak kullanılan yapışkan film, sandviç torbaları Saydam jelatin kağıdı Alüminyum folyo ve benzeri malzemeler Alışveriş poşetleri (plastik ve kağıt) Bir ürüne iliştirilmiş etiketler
AMBALAJ TANIMI 2. kriter Satış yerlerinde doldurulmak üzere tasarlanan ve bu şekilde kullanılan ürünler ve satış yerlerinde satılan ya da doldurulması tasarlanan ve bu şekilde kullanılan tek kullanımlık ürünler, ambalaj görevi görmeleri şartıyla ambalaj olarak kabul edilir. AB direktifinde ve Türkiye yönetmeliğinde ambalaj tanımları aynı olmasına rağmen 2. kritere göre AB alışveriş poşetlerini ambalaj olarak kabul ederken Türkiye etmiyor.
AB ÜLKERİNDEKİ POŞET ALANINDA FAALİYET GÖSTEREN FİRMALAR AMBALAJ VE AMBALAJ ATIKLARI DİREKTİFİNE UYMAK ZORUNDADIR. Plastik poşetler Türkiye Ambalaj Atıklarını kontrolü yönetmeğinin Bölüm 5 Madde 28 (3)’de geçiyor : Satış noktaları, plastik poşet kullanımını en aza indirmek amacıyla gerekli tedbirleri almakla ve bu doğrultuda alınan tedbirleri içeren bilgileri her yıl Şubat ayı sonuna kadar il çevre ve orman müdürlüklerine gönderirler.
TASLAK AB Atık Yönetimi Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi Ana Hükümler Poşet hakkındaki AB Uygulamaları Mali Yükümlülüklere ve Yasaklara Karşı Görüşler
AB ÇEVRE POLİTİKALARI Avrupa Birliğinin giderek daha fazla önem verdiği çevre konusu, AB Müktesebatının en kapsamlı bölümünü oluşturmaktadır. Temel ilkeler: Çevre korumanın diğer tüm Topluluk politikalarına entegrasyonu (bütünleyicilik ilkesi) Tüm AB Kurumlarının yüksek düzeyde çevre korumasını hedeflemeleri Zarar tam olarak ortaya çıkmadan zararın önlenmesi Çevresel zararın öncelikle kaynagında önlenmesi “Kirleten öder” ilkesi
Atıkların Geri Dönüşümü ve Önlenmesi Konusunda Tematik Stratejisi AB atık yönetimi politikalarının temeli: •atık yönetimi hiyerarşisi • üretici sorumluluğu Atık önlemek Hiyerarşide: Yeniden Ürün Kullanımı •Birincil öncelik atıkların üretim aşamasında önlenmesi ve atık miktarının ve tehlikelilik düzeyinin Malzemeyi geri dönüştürmek azaltılması • Atıkların yeniden kullanım, geri Enerjiyi değerlendirmek (Yakma) dönüşüm ve enerji elde edilmesi yoluyla geri kazanılması Ürünlerin Bertarafı (Depolama) •geri kazanım olanağı olmayan atıkların çevreye zarar verilmeksizin yakılması ya da güvenli depolanması
Atıkların Geri Dönüşümü ve Önlenmesi Konusunda Tematik Stratejisi Üretici sorumluluğu ilkesi ise, atıklardan kaynaklanan her tür maliyetin atık üreticileri tarafından karşılanmasını öngörmektedir. “kirleten öder”(polluter pays)
TASLAK AB Atık Yönetimi Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi Ana Hükümler Poşet Hakkındaki AB Uygulamaları Mali Yükümlülüklere ve Yasaklara Karşı Görüşler
Amaçlar ve Kapsam (Madde 1) Amaç 1. Yüksek düzeyde çevre koruması 2. İşleyen bir iç market serbest dolaşım (Madde 2) Kapsam Topluluk pazarında yer alan tüm ambalaj ve ambalaj atıklarını kapsar
TASLAK AB Atık Yönetimi Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi Ana Hükümler Poşet Hakkındaki AB uygulamaları Mali Yükümlülüklere ve Yasaklara Karşı Görüşler
Ana Hükümler – 1 Madde 4 – Önleme Atık önlemek Üye ülkeler; temel Yeniden Ürün Kullanımı gerekliliklerinin yanında üretici sorumluğunu tanıtmak ve ambalajların çevreye Malzemeyi geri dönüştürmek etkisini minimize etmek için ulusal programlar ve projeler yürütmelidir. Enerjiyi değerlendirmek (Yakma) Ürünlerin Bertarafı (Depolama)
Ana Hükümler – 2 Madde 5 – Tekrar kullanım Üye ülkeler AB antlaşmasıyla ve Atık önlemek çevreyle uyum içinde tekrar kullanabilecek olan ambalajların kullanımı teşvik etmelidir. Yeniden Ürün Kullanımı Üye ülkeler, direktifin rehberliğinde, ambalajların tekrar kullanımını Malzemeyi geri dönüştürmek özendirebilir. Üye devletlerin görevi, tekrar kullanım için ambalaj atıklarını toplama sistemleri Enerjiyi değerlendirmek (Yakma) oluşturmaktır. Sistem, hem ithal, hem yerli ürünleri Ürünlerin Bertarafı (Depolama) aynı şekilde değerlendirmeli, ithal ürünler farklı muameleye maruz kalmamalıdır. Gümrüklerde de aynı standartlar kullanılmalı ve ticari engel yaratmaktan veya rekabetin zarar görmesinden sakınılmalıdır
Ülke Veri Tabanları Üye ülkeler kullandıkları ambalaj miktarı ve bu miktarın ne kadarının geri kazanıldığı ve geri dönüşümlü olduğuna ilişkin verileri Avrupa Komisyonu’na sunmak zorundadırlar. Bu veriler cam, plastik, kağıt, metal, ahşap, ve diğer ambalaj malzemeleri için ayrı olmalıdır. Verilerde neler belirtilecek? Kullanılan ambalajın miktarı (birinci, ikinci ve nakliye ambalajı) Üretilen, ihraç ve ithal edilen malzemenin miktarı, toplam tüketim ve yeniden kullanım miktarının yüzdesi Ülke içinde geri kazanılan ve atılan ambalaj atık miktarları Ülke içinde geri kazanılması gerekli ambalaj atıklarının miktarları
Ana Hükümler- 3 Madde 9 -Temel Gereklilikler Piyasalarda yalnızca temel gerekliliklerini yerine getiren ambalajlar yer alabilir. 3 çeşit gereklilik: imalat ve ambalaj niteliğine özgü yeniden kullanılabilir ambalajlara özgü geri kazanılabilir ambalajlara özgü
Sanayi Üzerindeki Etkileri Üreticilerin, yerine getirmek zorunda oldukları hususlar : Ürünün güvenilirliği, hijyeni ve kabul edilebilirliğini sağlamak için minimum ağırlık ve hacimde ambalaj kullanılması Geri dönüşümü veya tekrar kullanımı mümkün ambalajların tasarımı Zararlı ya da tehlikeli maddelerin kullanımının minimuma indirilmesi Piyasadaki ambalajların raporlanması için veri sistemi kurulması Ağır metal limitleri ve Temel Gereklilikler ile uyum içinde olunduğunu göstermek için bir yönetim sistemi kurulması
Ana Hükümler- 4 Madde 18 – Piyasa Sürme Özgürlüğü Bu direktifin şartlarını yerine getiren ambalajlar üye ülkeler tarafından piyasa sürülmesi konusunda engellenemezler.
Ana Hükümler – 5 Madde 15 – Ekonomik Araçlar Üye ülkeler yönetmeliğin uygulanması için ekonomik araçlar kullanabilirler. Üye ülkeler, direktifin amaçlarına ulaşmak için gerekli gördükleri mali yükümlülükleri getirmekte özgürdürler. Ülkeler, mali nitelikli olanlar haricinde, başvuracakları, diğer tüm önlemlerle ilgili olarak bilgi vermek zorundadırlar. AB ülkeleri Madde 15’ e göre plastik poşetler hakkında ekonomik araçları kullanmaktadırlar.
TASLAK AB Atık Yönetimi Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi Ana Hükümler Poşet Hakkındaki AB Uygulamaları Mali Yükümlülüklere ve Yasaklara Karşı Görüşler
Belçika(1) Belçika Fedaral hükümeti bazı ambalaj türleri için”yeşil vergi” teklif etti. Bu vergi tek kullanımlık plastik poşetler için sunuldu. Biyobozunabilir ve tekrar kullanılabilir olanlar vergi kapsamına dahil edilmedi. Vergi kapsamındaki ambalajlar: Evsel kullanımlardaki plastik filmler Evsel kullanımlardaki alüminyum folyolar Tek kullanımlık ambalaj kapsamında plastik tabak bardak çatal
Belçika(2) Biyoplastik, karton ve kağıt konusunda bir beyan bulunmuyor Materyal ayrımcılığı Bu uygulamalardaki kullanılan plastikler diğer materyaller tarafından mı değiştirilecek? Ekovergi bazı perakendeciler tarafından kullanılıyor. Bu vergi; atılan ambalaj kapsamındaki plastik poşetlerin bedava dağıtılmasını durdurmayı ve bu poşetlerin yerine biyobozunabilir ve tekrar kullanılabilir poşetlerin satılması için uygulanıyor.
İrlanda Plastik torba vergisi Sonuç: oldukça fazla kamu parası kazanıldı! Peki çevresel çözümler??? Vergiden sonra çöp tenekelerinde daha az çöp olduğuna dair bir çalışma bulunmamaktadır. Kağıt torbalar daha ağır oldukları ve daha çok yer kapladıkları için İrlanda’ daki perakendeciler torba sevkıyatını 10 kat artırmak zorunda kalmışlardır. Bazı veriler İrlanda da plastik poşet tüketiminin % 90 azaldığını göstermektedir.Fakat bu vergiyle beraber çöp torbalarının satışı % 250 – 500 arası artmıştır. Bu torbalar standart torbalardan daha ağırdır. Bu nedenle toplam plastik tüketimi azalmamış, artmıştır.
Polonya Kasım 2007 Lódz İl meclisinin karar taslağı: Tek kullanımlık plastik torba yasağını hayata geçirmek; ama teklif anayasaya aykırı olarak değerlendirildi ve kabul görmedi. İtalya 2010’dan itibaren geleneksel plastik poşetlerin yasaklanmasını öngören tasarı 2006’da kabul edilmedi.
İngiltere İngiliz Hükümetinin perakendecileri daha yeşil olmaya zorlaması Bu olaylar “yeşil dükkan savaşları” diye adlandırılan durumu yarattı. Bunun sonucunda, bazı perakendeciler biyobozunabilir plastiklerin kullanılması için zorluyorlar. İngiliz hükümeti de poşetler üstüne vergi koymakla tehdit ediyor. PAFA( Ambalaj ve Film Derneği) – Gordon Brown. Sadece plastik torbalara değil tüm torbalara vergi konulması düşünülüyor.
İspanya Tüm ambalaj endüstrisini ve plastik poşetleri etkileyecek İspanya kanun tasarısı bulunmaktadır. İspanya plastik kanunun revize edilmesi. ( Tekrar kullanılabilir poşetlerin promosyonu ve tek kullanımlık olanların tekrar kullanılabilir olanlarla değiştirilmesi) El Corte Inglés : İspanyanın en büyük süpermarket zinciri CICLOPLAST (İspanya Plastik Üreticileri tekrar kullanım ve geri dönüşüm kampanyaları düzenliyor.
Letonya Kanun taslağı bu hükümleri getirecek: Plastik alışveriş torbaları üzerindeki doğal kaynaklar vergisi oranının artırılması.Böylece kullanımının azaltılması teşvik ediliyor. Biyobozunur alışveriş torbalarının üzerindeki doğal kaynaklar vergisinin azaltılması.Böylece biyobozunur poşetlerin plastik alışveriş torbalarının yerini alması destekleniyor.
Bulgaristan Bulgaristan’daki poşete vergi koyma planı uygulanmamıştır. İsveç Çevre Koruma Ajansı yasaklamak değil geri dönüştürmeyi teşvik ediyor.
Portekiz Ağustos 2007 tarihinde tüketicilere verilen bütün plastik poşetlerin üzerinde vergi olması konusunda bir kararname taslağı teklif edildi. APIP (Portekiz Plastik Vakfı) bu konuda hemen müzakerelere başladı. Bu girişim sonucu hükümet eko vergi konusunu durdurdu. Şu an Portekiz hükümeti yeni bir teklif hazırlama sürecine girdi. APIP ve film üreticileri, vatandaşların duyarlılığını artırmak için plastiklerin yararlarını anlatan bir kampanya başlatacaklar.
Hiçbir AB üye ülkesinde poşetlerin yasaklanması mümkün değildir. Bu girişimlerin hepsi Avrupa Komisyonu tarafından AB anlaşmasına ve Ambalaj direktifine aykırı olduğu gerekçesiyle ret edilmiştir.
Komisyonun vergi ve yasaklara karşı çıkmasına neden olan hükümler: Vergi ve yasakların AB anlaşmasını ihlal ederek ,ticaret için gerekçesiz bir bariyer oluşturması AB anlaşmasının 30. maddesi: Kısıtlama ve yasaklamalar üye ülkeler arasındaki ticareti kısıtlayıcı veya ayrımcılığa yol açacak nitelikte olamaz. Ambalaj direktifinde: Bir üye ülkenin çevreyi koruma adı altında alacağı önlemler diğer ülkelerin bu direktifi uygulamasını negatif etkilememelidir. Madde 9: (Temel gereklilikler) Ambalaj ancak temel gerekliliklerini yerine getirdiğinde piyasaya sürülebilir. Madde 18: (Piyasada serbest dolaşım): Üye ülkeler bu direktifin şartlarını sağlayan ambalajların piyasaya sürülmesini engelleyip aksatamazlar.
TASLAK AB Atık Yönetimi Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi Ana Hükümler Poşet hakkındaki AB uygulamaları Mali Yükümlülüklere ve Yasaklara Karşı Görüşler
PAFA PAFA(Birleşik Krallık Ambalaj ve Film Birliği) PAFA’ nın belirlediği plastik poşetlere neden karşı çıkıldığına dair 4 faktör: Çöp sorunu Hammadde sorunu Petrol Tekrar kullanım ve Geri dönüşüm sorunu Katı atık sahası sorunu
Çöp sorunu Başlangıçta plastik torbaların çöp probleminde çok önemli yeri olduğu iddia ediliyordu.Gerçekte ise plastik torbalar çöplerin %1’ den daha az bir kısmını oluşturuyor. Ayrıca AB’de üretilen plastiğin sadece %2 ‘sini plastik poşetler oluşturuyor. Dolayısıyla plastik poşetleri vergilendirmek ya da yasaklamak çöp sorununa bir çözüm getirmeyecektir. Plastik poşetlerin çöp sorununa yol açtığına dair bilimsel veri? Çöp sorunu için neler yapılabilir? İnsanları poşetlerini tekrar kullanıp geri dönüştürmeye ikna etmek Çevreyi kirleten plastikler değil insanlardır düşüncesiyle, Çöp sorunu için daha ağır cezalar uygulamak. Daha iyi bilgilendirme ve eğitim çalışmaları
Hammadde sorunu Plastik poşetler petrolden elde edildiğ i için, petrol bağı mlılığının azalması açısından Plastik poşetler petrolden elde edildiğ i için, petrol bağı mlılığının azalması açısından plastik poşet kullanımından kaç ınılması gerektiği iddia ediliyor. plastik poşet kullanımından kaç ınılması gerektiği iddia ediliyor. Eğer plastik poşet kullanmayı bırakırsak petrole bağımlılık azalmaz, artar. Eğer plastik poşet kullanmayı bırakırsak petrole bağımlılık azalmaz, artar. Avrupa tüketilen petrolün yalnız % 2’ si plastik ambalaj yapımında kullanılmaktadır. Avrupa tüketilen petrolün yalnız % 2’ si plastik ambalaj yapımında kullanılmaktadır. (ve poşetler bu toplamın içerisinde küçük bir pay sahibidir.) (ve poşetler bu toplamın içerisinde küçük bir pay sahibidir.) Eğer kağıt gibi daha ağır alternatiflere yönelinirse (kağıt 6 kat daha ağırdır ve 10 Eğer kağıt gibi daha ağır alternatiflere yönelinirse (kağıt 6 kat daha ağırdır ve 10 kat daha fazla yer kaplar). Nakil ,Yükleme-Boşaltama ve depolamadaki ihtiyaçlar kat daha fazla yer kaplar). Nakil ,Yükleme-Boşaltama ve depolamadaki ihtiyaçlar büyük ölçüde artacaktır. büyük ölçüde artacaktır. Winnipeg Universitesinin araştırmasına göre, üretim sürecinde dahi kağıt Winnipeg Universitesinin araştırmasına göre, retim sürecinde dahi kağıt poşetler kayda değer ölçüde daha fazla enerji gerektiriyor ve daha fazla poşetler kayda değer ölçüde daha fazla enerji gerektiriyor ve daha fazla kirlilik yaratıyor. kirlilik yaratıyor.
Geri dönüşüm(1) Plastik poşetlerin geri dönüştürülemeyeceği ve tekrar kullanımının çok zor olduğu iddia ediliyor. Avrupa’da şu an 5 kişiden 4’ ü plastik poşetlerini tekrar kullanıyor. Büyük perakendeciler plastik poşet toplama kutuları yerleştiriyor.
Geri dönüşüm(2) İleri polimer teknolojileri sayesinde tipik bir plastik poşet üretimi için gereken materyaller azalıyor. Şu an 20 sene önce gereken materyalden %70 daha az materyal kullanılarak poşet üretiliyor. Plastiğin geri dönüşümü için de daha az enerji harcanıyor. 500 gr kağıdı geri dönüştürmek için harcanan enerji aynı miktarda plastiği geri dönüştürmek için harcanan enerjiden %91 daha fazladır. Ayrıca plastiği geri kazanım için eritirken 120 ile 200 derece arasına ısıtılırken, alüminyum için bu oran 650 derece, cam için ise tam 1400 derece. Plastik filmler bir çok çiftçilik ve tarım uygulamalarında çok önemli yer tutuyor. Bu uygulamaların çoğunda geri dönüştürülmüş plastikler kullanılıyor. Plastik ürünleri üretmekte kullanılan petrol ödünç olarak değerlendirilebilir.Çünkü kullanılan petrol; enerji ya da yeni plastik ürünler olarak geri kazanılabilir.
Plastik poşet geri dönüşüm kampanyaları
Katı Atık Sahası Plastik poşetlerin katı atık sahası problemine yol açtığı iddia ediliyor. Plastik poşetler katı atık sahalarında %0.3 civarında yer kaplar. Katı atık sahalarında en çok; kağıt ve tahta bazlı ürünler ve inşaat molozları yer kaplar.Yer altı su kirliliğine ve sera gazı emisyonuna bu materyallerin yol açması daha muhtemeldir.
EuPF Avrupa Plastik Filmler Grubu EuPF, Avrupa’da plastik poşet sanayinin imalat ve tedarik zinciri ile alakalı işlerde 50,000’den fazla kişiyi istihdam eden 500’ün üzerinde şirketten oluştuğunu söylüyor. EuPF başkanına göre: “Plastik poşetlerin kullanımından vazgeçilmesi insanların düşündüğü kadar çevreye faydalı olmayabilir. Plastikten 10 kat daha ağır olan kağıt poşetlerin imalatı ve nakliyesi, daha hafif (plastik) alternatif ile kıyaslandığında küresel ısınmadan sorumlu sera gazlarından daha fazla üretilmesine neden oluyor.”
EuPF EuPF aynı zamanda biyolojik olarak ayrışabilir plastik poşetlerin ve ambalajların çevresel sorunlara çözüm olarak görülmesine karşı da bir uyarıda bulundu. Derneğe göre, biyo-plastikler “uygun şekilde yönetilen çöp dolgu alanlarında tahmin edilebilir bir şekilde ayrışmıyor” ve “bunların kullanımı bir ‘at gitsin’ anlayışını destekliyor”. Plastik poşetlerin yasaklanmasından daha iyi alternatifler olduğundan, EuPF poşetlerin daha yaygın olarak yeniden kullanılmasını ve plastiklerin yeniden işlenmesini tercih ediyor.
EuPC •Kısıtlama ve yasaklama getiren ülkeler bunu çevreyi korumak için •Kısıtlama ve yasaklama getiren ülkeler bunu çevreyi korumak için yaptıklarını söylüyorlar; fakat yüksek düzeyde çevre koruması zaten Ambalaj yaptıklarını söylüyorlar; fakat yüksek düzeyde çevre koruması zaten Ambalaj direktifine göre garanti altına alınmıştır. Yüksek düzeyde çevre korunması direktifine göre garanti altına alınmıştır. Yüksek düzeyde çevre korunması direktifin birinci önceliğidir. direktifin birinci önceliğidir. •Sadece biyobozunur olanların kullanılmasına yönelik çalışmalar ve •Sadece biyobozunur olanların kullanılmasına yönelik çalışmalar ve geleneksel plastiklere yönelik saldırılar çöp problemin gerçek nedenini geleneksel plastiklere yönelik saldırılar çöp problemin gerçek nedenini görmeyi engelliyor: Tüketici davranışı ! Hükümetler bu konu üstünde görmeyi engelliyor: Tüketici davranışı ! Hükümetler bu konu üstünde çalışmak yerine, teknolojik olarak en hızlı ilerleyen ve en çok istihdam çalışmak yerine, teknolojik olarak en hızlı ilerleyen ve en çok istihdam olduğu sektörlerden biriyle uğraşmayı tercih ediyor! Oysa madde 13’ de olduğu sektörlerden biriyle uğraşmayı tercih ediyor! Oysa madde 13’ de belirtildiği üzere üye ülkeler tüketici bilgilendirmesi ve farkındalık belirtildiği üzere üye ülkeler tüketici bilgilendirmesi ve farkındalık kampanyaları yürütmelidir. kampanyaları yürütmelidir .
EuPC Geleneksel poşet yerine başka materyaller kullanılmasının istenmesinin ardında çevre ve sağlık sorunu değil estetik sorun yatmaktadır.Plastik poşetler AB çevresel amaçlarına göre, sürdürülebilir gelişmeye uymaktadır. Ayrıca diğer materyallerin plastiklere göre çevresel açıdan üstün olduğuna dair bilimsel veri yoktur. Bazı üye ülkelerin poşetlerde kullanılması gereken materyaller hakkında şart koşması ambalaj direktifin işleyen market amacına ters düşmektedir.
BPF İngiltere Plastik Federasyonu İngiltere plastik endüstrisi plastik poşet vergisine karşı çıkmaktadır. Çünkü bu durum, plastiklere karşı haksız bir materyal ayrımcılığına yol açmaktadır. Plastik poşetler hafif ve yaygındır. Vergi, plastiklere karşı ayrımcılığa yol açıp,rekabet engelleyici bir hareket yaratacaktır.Ve zaten fazla düzenleme & kanun ve az yatırımdan dolayı uğraş veren bu endüstriye zarar verecektir. İngiltere’ de 2000 yılında yapılan araştırmaya göre tüketicilerin % 80’inin poşetlerini tekrar kullanıldığı saptanmıştır.
BPF Plastik poşetlerin üretim aşamasında da enerji verimliliği oldukça yüksektir.(kağıt poşetlerden çok daha fazla) Poşetlerin içerisindeki enerji geri dönüşüm ya da atık sistemlerinden enerji yoluyla tekrar kazanılabilir. Plastik poşetler çöplerin 1% ‘inden daha az yer kaplar.
RGDATA İrlanda Alışveriş Vakfı İrlanda’ daki plastik poşet vergisi olumlu sonuçlar doğurmamıştır. Tüm perakendeciler ,poşetlerin yerine kullanmak için çalınan tel sepet ve el arabaları maliyetleri yüzünden sıkıntı çekmektedir.Bu durum tahminen satış yeri başı 5600 euroluk bir kayıp demektir.
PLASTICS EUROPE Avrupa Plastik Üreticileri Vakfı Plastik poşetler sorumluca kullanıldığı takdirde, hafif, dayanaklı, sağlam, satın alınabilirliliği yüksek, suya dayanıklılık açılarından çok önemli bir yerdedir. Çöp sorunu davranışsal bir sorundur .Bu sorun ilk önce eğitim programları ve kamu bilinci oluşturma girişimleri ile ele alınmalıdır. Yasaklar ve uygunsuz ekonomik araçların uygulanması( vergiler gibi) çöp sorununu çözemez.
PLASTICS EUROPE Tekrar kullanılabilir plastik poşetler alternatiflerine nazaran çevre için çok avantajlıdır. Özellikle bir çok kez tekrar kullanıldığında. Plastik torbaların oluşturduğu çöplerinin başlangıç noktası; düşüncesizce davranan şahıslar, atık nakliyesi sırasında ve katı atık sahalarında uçan poşetlerdir. Uygunsuz bir biçimde bertaraf edildiği zaman her türlü çöp problem yaratır.
PLASTICS EUROPE Yetkililer anti-çöp politikaları geliştirmeli ve bu politikaların uygulandığını garanti etmelidir. Yüksek oranda çöpün bulunduğu bölgeler denetleme ve uygulama için hedef alanlar olarak değerlendirilmelidirler. Biyobozunur poşetleri kullanıp kullanmama kararı, hakkaniyetli bir biçimde belirlenmeli, tüm yaşam döngüsü göz önüne alınarak uygun olup olmadığı saptanmalı ,sağlam bilimsel verilerlere dayandırılmalı ve çevresel etkisi konusunda uygun değerlendirmeler yapılmalıdır.
PIFA Ambalaj ve Endüstriyel Film Vakfı Hafta sonu satın alınan bir gazetenin ağırlığı 125 adet plastik poşetin ağırlığına eşittir. (1) Her hangi bir vergi, plastik poşetler için adil rekabet kurallarının kısıtlaması anlamına gelir. (2)Plastik poşetlerin tekrar kullanılma yüzdesi çok fazla olduğu için, bu yöndeki talebin azaltılması yönünde uygulamalar olursa, plastik poşetlerin yerine kullanılacak yeni ürünlerin talebi artacaktır
MEPEX Danışmanlık Plastik poşetlere uygulanacak olan yasak çok ağır olacaktır. Ve bu yasak AB ambalaj direktifine aykırıdır. Çünkü AB ambalaj direktifine göre temel gereklilikleri sağlayan bir ürün tamamen yasaklanamaz. Yasak , diğer alternatiflerin kullanılmasına yol açacak, bu da daha fazla negatif çevresel etkiyi yaratacaktır. Alternatif çözümler plastik ambalaj için var olan toplama ve geri dönüştürme sistemlerine zarar verecektir.
SONUÇ AB üye ülkelerinde poşetlerle ilgili bir yasak söz konusu değildir. Plastik poşetlerin yasaklanması bir çözüm değildir. Plastik poşetlerin para ile satıldığı veya yasaklandığı tüm ülkelerde istinasız baska tür plastik poşetlerin kullanımının aynı oranda arttığı ve toplam malzeme kullanımının gerilemediği görülmüştür.
SONUÇ Avrupa’da yapılan araştırmalara göre çevresel açıdan en iyi tercih plastik poşetlerdir. Plastik poşetler verimli bir şekilde kullanıldıktan sonra geri dönüşüme kazandırılmalıdır. Çevre kirliliğini plastik poşetlerini bilinçsizce doğaya bırakan insanlar yaratıyor. İnsanların daha bilinçli olmaları ile çevre kirliliğinin önüne geçilebilir. Sürekli gelişen , büyük istihdam sağlayan ve yeni teknolojik gelişmelere açık plastik torbalara karşı çıkmak yerine, dünyada plastik torbaların yeniden kazanımı ve çevreyi kirletmemesi için kamu eğitim programı düzenleniyor. Çevre koruma ve geri dönüşüm hakkında kılavuzlar hazırlanmalı, projeler yürütülmelidir. İlgili bakanlıklar, endüstri, ilgili sivil toplum örgütleri ve dağıtım zinciri bu konuda birlikte çalışmalıdır.
Referanslar EUPC BSP Project Carrier Bag Consortium
Referanslar PAFA Amerikan Kimya Kurulu EUPF MEPEX Danışmanlık Plastics Europe BPF PIFA www.ambalajrehberi.com www.pagev.org.tr www.pagder.org
Teşekkürler funda.cetin@pagev.org.tr www.pagev.org.tr
…
2019 yılının ilk saatlerinde bu konunun ülkemizde önemi bir nebze arttı. Diğer ülkelerdeki uygulamalara ve sonuçlarına keşke daha fazla bakmış olsaydık. Sunumdaki İrlanda örneğini özellikle inceleyin.