Streptokok ve Pnömokokların mikrobiyolojisi ve enfeksiyon oluşturma mekanizmaları

• Streptococcaceae ailesinde,

–Streptococcus cinsi

–Enterococcus cinsi

–Aerococcus – nadiren endokardit, menenjit veya ürinersistem inf. İzole edilir

–Lactococcus – nadiren patojen

–Pediococcus – GİS ‘in normal florasındadır. Nadiren abselerden izole edilir

–Leuconostoc – sık olmayarak kan, yara veya abselerden izole edilir.

–Gemella – nadiren üs solunum sistemi infeksiyonu etkeni

• Streptokoklar

• Yuvarlak, 0.6-1.0 mm çapında gram pozitif bakterilerdir.

• Zincir yaparak çoğalırlar

• Bazıları diplokok şeklinde bulunurlar.

• Sporsuz ve hareketsizdirler

• Streptokokların Sınıflandırılmaları

• Hemolitik özelliklerine göre:

–Beta hemolitik: Kanlı agardaki kolonilerinin etrafında eritrositlerin tam olarak parçalandığı zonlar oluşur

–Alfa hemolitik: Kanlı agarda kolonilerinin etrafında yeşilimsi bölge oluşur.

–Gama hemolitik: hemoliz oluşturmazlar

• Sınıflandırılmaları

• Lancefield’a göre:

• Hücre duvarlarındaki polisakkaritler ve lipoteikoik asitlere göre sınıflandırma yapılır.

• Streptokoklar A-H ve K-V arasındaki harflerle isimlendirilen serogruplara ayırmıştır.

• Bu gruplardaki beta hemolitik streptokoklardan insanlarda en sık hastalık etkeni olanlar; A, B, C, D ve G grubunda bulunanlardır.

• Jones’a göre:

–I. Piyojenik streptokoklar

–II. Oral streptokoklar

–III. Enterokoklar

–IV. Laktik sterptokoklar

–V. Anaerop streptokolar

–VI. Diğer streptokoklar

• Streptokoklar fakültatif anaeroptur.

• Bazı suşları anaerop koşullarda daha iyi ürer.

• Glukoz fermantasyonu sonunda laktik asit üretirler

• Katalaz ve oksidaz negatiftirler.

• Optimal üreme sıcaklığı 37 oC’dir.

• Besiyerlerine kan, serum, glukoz gibi maddeler eklenerek zenginleştirilmiş besiyerlerinde daha kolay ürerler.

• At, koyun eritrositleriyle hazırlanan kanlı besiyerindeki hemoliz sonuçları daha iyidir.

• A Grubu Streptokoklar (S.pyogenes)

• Oldukça önemli insan patojenidir.

• Rezervuarı insanların deri ve mukoza membranlarıdır.

• Virülans faktörleri

• Lipoteikoik asit: Bakterinin mukozaya yapışmasını sağlar.

• Kapsül: Bazı suşlarda hiyalüronik asitten oluşan bir kapsülü vardır. Fagositoza karşı korunmada rol alır. Epitel hücrelerine adezyonda etkili olur.

• M proteini: İki polipeptitten oluşur. Hücre zarına bağlıdır, peptidoglikan tabakasına doğru uzar ve bakteri yüzeyinden dışarı doğru uzanır.

• Antifagositik etkisi vardır.

• Hemolizinler

• Streptolizin O: Oksijene duyarlı, antijenik, kolesterolle inhibe edilir, lökosit, monosit ve kültürü yapılan hücrelere toksiktir. Kardiyotoksik etkisinin bulunması önemlidir.

• Organizmada anti streptolizin O (ASO) antikorlarının meydana gelmesine neden olur.

• C ve G grubu streptokoklar da bu hemolizini oluşturabilirler.

• Streptolizin S: Oksijene dayanıklı, antijenik özellikte olmayan ve çeşitli hücrelere toksik etkisi olan hemolizindir.

• Kanlı agardaki kolonilerin etrafındaki hemoliz zonunun oluşumuna neden olurlar.

• Pirojenik ekzotoksinler (Eritrojenik Toksinler)

• Farklı immünojenik tipleri vardır:

• Pirojenik A ve C lizojenik bakteriyofajla kodlanır

• B tipi ise kromozomaldir. Tüm A grubu streptokoklarda bulunmasına rağmen diğerleri bulunmayabilir. İnsan Ig, fibronektin ve diğer hücreleri parçalar.

…