• Soğan Yetiştiriciliği

• Amaryllidaceae

• Allium cepa L.

• Ana vatanı

• Soğan bir Batı Asya bitkisidir.

• Belucistan, Afganistan, Türkistan, İran ve Doğu Anadolu ana vatanı olarak kabul edilmektedir.

• Akdeniz ülkelerinden çıkarak dünyaya yayılmıştır.

• Üretilen türler

• Allium cepa (kuru-taze kültür soğanı) (Kültürü yapılan soğan türüdür ve generatif yolla çoğaltılmaktadır)

• Allium cepa var. viviporum (gal soğanı Hindistan ve Pakistan) (Apomiksis yolu ile çoğaltılır. Çiçeklerde döllenme olmaksızın tohum oluşur ve bununla çoğaltılır)

• Allium fistulosum (Japon soğanı-taze) (Çin ve diğer uzak doğu ükelrinde yeşil soğan olarak üretilmektedir. Baş oluşturmuyor)

• Allium shenopraseum (Çok yıllık yaprak soğanı) (Çok yıllık yeşil soğan amaçlı üretilen bir türdür. Hasat edildikçe yaprak verir. Yıl içinde 1’den fazla hasad edilebiilr.

• Allium ascalonicum (Şalot) (Kuru soğana benzeyen, fazla acı olmayan ve sarımsak gibi 3-5 adet diş oluşturan bir tür. Kokusu da azdır)

• Besin değeri

Taze olarak tüketilenlerde % 8-10, muhafaza edilenlerde %10-12 KM bulunmaktadır.

%1-1.5 protein, % 0.3 yağ içermektedir.

10-15 mg C vitamini içermektedir

B komplex vit. Zengin

Na, Fe, P, K  içermektedir.

Allyl sülfit (Acılık ve koku veren madde)

• Botanik özellikleri

• Soğanlarda Erkek Kısırlık

  (male sterility)

• S msms—— Kısır

• S MsMs—– Fertil

• S Msms —– Kısır

• F MsMs —— Fetil

• F Msms —— Fertil

• F msms ——- Fertil

• Soğan Şekilleri

• Çok basık

• Basık

• Basık yuvarlak

• Yuvarlak

• Uzun yuvarlak

• Silindirik

• Topaç

• Konik

• Yetiştirme İstekleri

• Yetişirme Şekli

• Soğan 4 şekilde yetiştirilmektedir

–Doğrudan tohumla üretim

–Arpacık (kıska) ile üretim

–Fide ile üretim

–Tepe soğanı ile üretim

• Fide ile yemeklik soğan üretimi

• Yeşil Soğan Üretimi

• Kültürel İşlemler

• Olgunluk hasat ve depolama

• Hastalık ve Zararlılar

• Hastalıklar

–Mildiyö

–Pass

–Pembe kök

–Beyaz çürüklük Kuru çürüklük

–Soğan rastığı

–Yumuşak çürüklükler (Pseudomonas ve Erwinia türleri

• Tohum üretimi

• Depolama

• Hevenk halinde muhafaza

 (Bu yöntem yazlık soğanlarda uygulanır ve tam kurumamış soğanlar başlar dışarı gelecek şekilde örülür (8-10 kg) serin ve havadar yerleri asılarak saklanır. Saklama süresi 2-4 ay, kayıplar % 40-60)

• Lodalarda muhafaza

(İç bölgelerimizde uygulanır. Tarlanın su basma riski olmayan bir yerine, yerden 20-30cm yüksekte ızgara şeklinde ağaçtan palet oluşturulur. Üzerine buğday sapı serilir, sonra 2-3 sıra soğan serilir, sonra buğday sapı serilir ve 1.6-1.8 m kadar yüseltilir. Lodanın üstü su geçirmeyecek bir materyal ile yanlar açık kalcak şekilde örtülür. 6-8 ay muhafaza, kayıp % 40-60)

• Basit muhafaza

( Sıcaklık ve nem kontrolü olmayan basit yapılarda yapılan muhafazadır. Havlandırılabilen nemden korunmuş yapılar kullanılmaktadır. 8 ay muhafaza, %30-40 kayıp)

• Atmosfer kontrollü depolarda muhafaza

(Kontrollü koşullarda yapılan muhafazadır. 8-9 ay muhafaza edilebilir. 1-2 oC ‘de 5 70-75 oransal nemde muhafaza yapılmaktadır. Kayıplar % 5 civarındadır.

…