Paraziter Hastalıklar

Yrd. Doç.Dr. Ayhan KILIÇ

İntestinal Parazitozlar

Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde güncel sağlık sorunu
Çocuklarda
Bedensel ve zihinsel gerilik,
Çevreye uyumda zorluk,
Psikolojik sorunlar
İmmün yetmezlikli hastalarda fırsatçı infeksiyonlar yoluyla ciddi klinik tablolar

E. histolytica
Kist: suda 1 ay, dışkıda 10 gün canlı
Metakist
Metakistik trofozoid
Trofozoid: kalın barsakta
Prekist
kist
Amebiazis’te Klinik: çoğu asemptomatik, intestinal kolonizasyon 8-12 ay
İntestinal

Amipli dizanteri

Fulminan kolit
Kronik dizanteri
Ameboma
Ekstraintestinal
Karaciğer absesi
Plöropulmoner Amebiazis
Serebral abse
Genitoüriner amebiazis

Amebiazis’te tanı:
İntestinal
Gaitada kist/trofozoid
Endoskopi
Serumda Ab saptanması
Gaitada amip kültürü
Ekstraintestinal
Görüntüleme yöntemleri
(US, CT, MR)
Kesin tanı için serumda amip Ab saptanması
Amebiazis tedavisi
Metronidazol
Küçük çocuklarda Büyüklerde
35-50 mg/kg/gün, 10 gün 3×750 mg, 10 gün
Ekstraintestinal Amebiaziste:
Abseler bulunsa dahi ilk aşamada medikal tedavi,
sonra lokalizasyona göre cerrahi de yapılabilir.
Giardiazis
Asemptomatik,
İnkubasyon 1-3 hafta
Semptomlar;

Tedavi edilmezse %30-50 kronikleşir; steatore, malnutrisyon, kilo kaybı.
Malabsorbsiyon hst. ile karışabilir.
Tedavi;
Metronidazol 15 mg/kg/gün, 5 gün;
protein, uzamış olguda vitamin
Nematodlar (solucan yapısındakiler)AscarisEnterobius vermicularisStrongyloides stercoralisTrichuris trichuraKancalı kurtlar ( A. duadenole, N. amerikanus )Trichinella spiralis
Ascaris lumbricoides
Oral olarak alınan döllenmiş yumurtaların kabuğu duodenumda sindirim enzimleri tarafından eritilir ve larva serbest kalır.
Barsak çeperini delerek, V. portae, karaciğer, VCI, sağ kalp, akciğer yolunu izler.
Alveol, bronş, trakea, farenks yoluyla ince barsağa geçer. (2-3 ayda)

Ascaris lumbricoides

Larva göçü sırasında barsakta ve karaciğerde nokta şeklinde kanamalar ve küçük lezyonlar oluşur.
Akciğerden geçerken kanamalar olabilir. Ödem ve eksuda oluşur. Balgamda eozinofil ve Charcot-Leyden kristalleri görülür.
Ağır infeksiyonda öksürük, hemoptizi, dispne, lober pnömoni görülebilir.
Barsakta kanama ve birbirine dolanarak mekanik tıkanma yapabilir.
Ascariasis’te klinik tablo
Karın ağrısı, iştahsızlık, kusma, ateş, terleme, burun kaşıntısı, geceleri diş gıcırdatma, yastığa salya akması, gece korkuları
Peritonit, kolanjit, kolesistit, apandisit, pankreatit, kc abseleri, deride fistüller görülebilir. Nadiren, hematojen yayılımla MSS, göz, böbrek, vs yayılır ve granülomatöz lezyonlara yol açar.

Tanı

Dışkıda yumurta veya solucan,
Akciğer döneminde filmde gölgelenme,
Balgamda kan, larva, Charcot-Leyden
Baryumlu grafide barsakta opak olarak
PY’da eozinofili

Ascariasis tedavisi

Pirantel pamoat
11 mg/kg/gün, tek doz
Mebendazol
2 x 100 mg, 3 gün
Enterobius vermicularis
Yumurtanın oral alınması ile bulaşır,
Barsakta olgunlaşır ve çekuma yerleşir.
Dişileri gece barsaktan dışarı çıkar, yumurtasını anüs etrafına bırakır ve ölür.
Fekal-oral infeksiyon ile siklus devam eder.

Klinik bulgular

Gece artan anal kaşıntı
İştahsızlık
Kilo kaybı
Anemi
Karın ağrısı
Ürtiker
Burunda kaşıntı
Diş gıcırdatma
Sinirlilik
Gece korkuları

Anüs etrafında helmint veya yumurta görülmesi:
dışkıda görme şansı düşüktür;
sabaha karşı selofan bant ile örnek alınır.
Tedavi
Aile, kreş, vs, tüm grup beraber !
Pirantel pamoat 11 mg/kg, Pirvinyum pamoat 5 mg/kg, Mebendazol 100 mg
Tek doz tedavi, 2 hafta sonra tekrar
Trichuris trichura
Sebze, meyve, içme suları ile alınır; barsakta larva dışarı çıkar, 1 ayda erişkin hale gelir.
İleoçekal bölgede mukozaya girerek yaşar, salgılarıyla dokuyu eritir, bu nedenle kanamalara neden olur.

Klinik

Karın ağrısı, kusma, kabızlık, şişkinlik, iştahsızlık, ishal gibi hafif; kanlı ishal, anemi ve rektal prolapsusa kadar ağır klinik tablo yapabilir.
Toksik-allerjik etkisi vardır, apandisit yaptığı bildirilmiştir.

Kancalı Kurtlar(Ancylostoma duodenale, Necator americanus)
Dış ortamda gelişen larva deri yoluyla bulaşır ve akciğere gider.
Sestodlar
Boyları 3-5 mm ile 8-10 m.
Yassı, halkalara ayrılmış, uzun ve şerit şeklinde
Vücutları şekil yönünden 3 kısım:
Baş (skoleks): vantuz ve çengel ile tutunur.
Boyun
Halkalar (segment, proglottis)
Hermafrodit

Taenia saginata

Parazit kaynağı insandır.
Barsağında bu paraziti taşıyan insanın dışkısından yayılan halkaların parçalanmasıyla yumurtalar yayılır.
Ot, saman, vb ile sığırlara geçer ve bunların kaslarında sistiserk’ler gelişir.
Çiğ veya iyi pişmemiş sığır eti ile de insana geçer.
Canlı kalış süresi dışkıda 71 gün, kanalizasyonda 16 gün, pastırmada 14 gün, sucukta 3-7 gün.
Klinik, tanı ve tedavi
Hafif klinik tablolar yapar. Apandisit yapabilir.
Tanı: yumurta veya halka görülmesi ile.
Tedavi: Niklozamid ve Prazikuantel.

Klinik

Az sayıda ise asemptomatik.
Çok sayıda ise karın ağrısı, ishal, anemi, baş dönmesi,
Yumurta görülmesi ile tanınır.
Tedavi: Niklozamid, Prazikuantel.
Diphyllobothrium latum
Suda evrimleşir, kabuklu hayvanlardan balıklara geçer. Balıklarda larva dönemini geçirir. Çiğ veya iyi pişmemiş balık yenmesi ile insana veya hayvana geçer.
Erişkin formu insan, köpek, kedi gibi balık yiyen hayvanlarda gelişir.
9-10 m uzunluğunda, genellikle 1 tanedir.

Klinik ve Tedavi

Asemptomatik olabilir.
Karın ağrısı, kilo kaybı, B12 vitamini eksikliğine bağlı pernisyöz anemi.
Dışkıda yumurta ile tanınır.
Tedavi: Niklozamid, Prazikuantel, Paromomisin.

…