A – ASİT ÇÖZELTİLERİNİN HAZIRLANMASI ve AYARLANMASI
1. 1 N HCl ( = 1 M HCl ) Çözeltisinin Hazırlanması
1 litresinde 1 eşdeğer gram ( 36,461 g ) HCl içeren çözelti olup , aşağıdaki formülde bulunan V1 mL derişik HCl’in V0 mL ye seyreltilmesi ile hazırlanır. HCl çözeltilerinin molariteleri ile normaliteleri birbirine eşittir..
100 1 V0 C:Derişik asidin % konsantrasyonu
V1 = 36,461 x ———- x ——— x ———- d: Derişik asidin yoğunluğu , g/mL
C d 1000 V1: Derişik çözeltiden alınacak miktar , mL
V0: Hazırlanacak çözeltinin miktarı , mL
Piyasadan temin edilen derişik HCl , değişik % konsantrasyonda ve yoğunlukta olabilir.
Örneğin , % 37 lik ve d= 1,19 olan HCl kullanılarak 1 L 1 N çözelti hazırlamak için ;
100 1 1000
V1 = 36,461 x ——— x ——– x ——–37 1,19 1000
V1 = 82,81 mL derişik ( % 37 lik ve d=1,19 ) HCl alınıp , 1000 mL ye seyreltilmelidir.
2. 0,1 N HCl ( = 0,1 M HCl ) Çözeltisinin Hazırlanması
1 litresinde 1/10 eşdeğer gram ( 3,6461 g ) HCl içeren çözelti olup , 1 N HCl den alınacak belirli bir miktarın 10 kat seyreltilmesi ile hazırlanabildiği gibi ,
100 1 1000
V1 = 3,6461 x ——— x ——– x ——– 37 1,19 1000
V1 = 8,28 mL derişik ( % 37 lik , d=1,19 ) HCl alınıp
, 1000 mL ye seyreltilmesi ile hazırlanabilir. çeşitli normaliteler için gerekli farklı derişimlerdeki çözeltilerin miktarları ( 1 L çözelti için )
İstenenNormalite |
%
|
%
|
% 33d=1,16 |
%
|
|
5
|
414,05 |
441,42 |
476,24 |
528,42 |
mLalınarak 1000mLye seyreltilir. |
4
|
331,24 |
353,13 |
380,99 |
422,74 |
mL
|
3
|
248,43 |
264,85 |
285,74 |
317,05 |
mL
|
2
|
165,62 |
176,57 |
190,50 |
211,37 |
mL
|
1
|
82,81 |
88,28 |
95,25 |
105,68 |
mL
|
0,5
|
41,40 |
44,14 |
47,62 |
52,84 |
mL
|
0,25
|
20,70 |
22,07 |
23,81 |
26,42 |
mL
|
0,1
|
8,28 |
8,83 |
9,52 |
10,57 |
mL
|
0,05
|
4,14 |
4,41 |
4,76 |
5,28 |
mL
|
0,01
|
0,83 |
0,88 |
0,95 |
1,06 |
mL
|
1 litresinde 1 eşdeğer gram ( 49,04 g ) H2SO4 içeren çözelti olup , aşağıdaki formülde bulunan V1 mL derişik H2SO4’ün V0 mL ye seyreltilmesi ile hazırlanır. Sülfürik asidin eşdeğer gramı molekül ağırlığının yarısı kadar olduğu için
3. 1 N H2SO4 ( = 0,5 M H2SO4 ) Çözeltisinin Hazırlanması :
N = 2 M bağıntısı vardır.
100 1 V0 C: Derişik asidin % konsantrasyonu
V1 = 49,040 x ———- x ——— x ———- d: Derişik asidin yoğunluğu , g/mL
C d 1000 V1: Derişik çözeltiden alınacak miktar , mL
V0: Hazırlanacak çözeltinin miktarı , mL
Piyasadan temin edilen derişik H2SO4 , değişik % konsantrasyonda ve yoğunlukta olabilir.
% 96 lık ve d= 1,84 olan H2SO4 kullanılarak 1 L 1 N çözelti hazırlamak için ;
100 1 1000
V1 = 49,040 x ——— x ——– x ——–96 1,84 1000
V1 = 27,76 mL derişik ( % 96 lık ve d=1,84 ) H2SO4 alınıp , 1000 mL ye seyreltilmelidir.
4. 0,1 N H2SO4 ( = 0,05 M H2SO4 ) Çözeltisinin Hazırlanması
1 litresinde 1/10 eşdeğer gram ( 4,904 g ) H2SO4 içeren çözelti olup , 1 N H2SO4 den alınacak belirli bir miktarın 10 kat seyreltilmesi ile hazırlanabildiği gibi ,
100 1 1000
V1 = 4,904 x ——— x ——– x ——–96 1,84 1000
V1 = 2,78 mL derişik ( % 96 lık , d=1,84 ) H2SO4 alınıp , 1000 mL ye seyreltilmesi ile hazırlanabilir. çeşitli normaliteler için gerekli derişik çözelti miktarları ( 1 L çözelti için )
İstenenNormalite |
Molarite |
%
|
Toplam
|
5
|
2,5
|
138,81 |
1000
|
4
|
2
|
111,05 |
1000
|
3
|
1,5
|
83,29 |
1000
|
2
|
1
|
55,53 |
1000
|
1
|
0,5
|
27,76 |
1000
|
0,5
|
0,25
|
13,88 |
1000
|
0,25
|
0,125
|
6,94 |
1000
|
0,1
|
0,05
|
2,78 |
1000
|
0,05
|
0,025
|
1,39 |
1000
|
0,01
|
0,005
|
0,28 |
1000
|