Suyun Önemi • Su canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli ve NEHİR SUYUNDAN vazgeçilmez olan tatsız ve kokusuz bir maddedir. İÇME SUYUNA • Su canlı yaşamının en temel maddesidir • Dünya üzerinde farklı şekillerde bol miktarda bulunur. Suyun Önemi • Canlıların temel birimi hücreden başlayarak, dokularda, • Yeryüzünün yaklaşık üçte ikisini kaplayan su, insan ve diğer organlarda ve sistemlerde karakteristik bir nitelik olarak canlılar için yaşamsal bir öneme sahiptir. gözlenen madde alışverişi (özümleme, metabolizma, salgı ve boşaltım) aslı su olan sıvı bir ortamda oluşur. • Örneğin, insanın %70’i sudur. • Su, bir besin maddesi olmasının yanında, içerisinde • Normal bir insanda yaklaşık 35 litre su bulunur. bulundurduğu mineral ve bileşiklerle vücudumuzdaki her türlü biyokimyasal reaksiyonların gerçekleşmesinde inanılmaz derecede etkin rol oynamaktadır. • İnsan her gün terleme ve boşaltım sistemleriyle yaklaşık 2,5 litre su kaybeder. Suyun Önemi Suyun Önemi • Vücudumuzun pH dengesinin korunmasından başlayarak, • Su hidrojen ve oksijen atomlarından oluşmuş H O formülüne 2 hücrelerdeki moleküllere ve organellere dağılma ortamı sahip moleküler bir maddedir. oluşturmasına; besinlerin, artık maddelerin ilgili yerlere taşınmasına kadar pek çok görev alır. Bu nedenle susuz hayat 0 0 • Su 0 C’nin altına buz (katı), 100 C’nin üstünde buhar (gaz) düşünülemez. 0 0 olarak bulunur. 0 C ve 100 C arasında ise sıvı halde bulunur. • Su canlının ve canlılığın her şeyidir. • Özellikleri itibariyle kokusuz, tatsız, renksiz saydam bir sıvıdır. • Su, aynı zamanda canlılar için bir yaşam ortamıdır

Su Kaynakları • Dünya’daki su doğal olarak farklı şekillerde ve yerlerde bulunur: • Tatlı su Dünya’daki suyun sadece %2.5’lik kısmını oluşturur ve bunun çoğu buzullar ve buz tabakaları içerisinde donmuş • Havada, haldedir. • Yüzeyde, • Kalan donmamış haldeki tatlı su başlıca yeraltı suyu olarak bulunur. • Yer altında • Sadece küçük bir kısmı yer üstünde ya da hava da bulunur • Okyanuslarda. Su Kaynakları İçme Suyunun Özellikleri • Tortusuz, kokusuz, renksiz, berrak ve içimi hoş olmalıdır. • Suda fenoller, yağlar gibi suya kötü koku ve tat veren maddeler bulunmamalıdır. • Yeterli derecede yumuşak olmalıdır. • Hastalık yapan mikroorganizma içermemelidir. • Suda sağlığa zararlı asal maddeler bulunmamalıdır İçme Suyunun Özellikleri İçme Suyunun Özellikleri • İçme – kullanma suyunda Florür/lt. 1 – 2 mg bulunması • İçme suyundaki Florür miktarı 2 mg’dan fazla ise bu tür su normaldir ve standarda uygundur. kullanan nüfusun dişlerinde kahverengi çizgiler bulunur. • Florür azlığı (lt.’de 1 mg’dan az olması) çocukluk çağında diş çürüğü oranının yüksek bulunması nedenidir. • Bu bulguya diş flourozisi adı verilir. • Bu durum yalnız süt dişleriyle ilgili değil kalıcı dişlerle de ilgilidir. • Ancak bu sonuncu değişiklik dişin çürüme niteliğini etkilemez. • Bu yüzden genel olarak flor miktarı az içme suyu kullanan toplumlarda diş çürüğü oranı yüksektir. • Yalnız bir estetik sakınca oluşturur • İçme suyunda florür miktarı az olan yerlerde nüfusun diş çürüğünden korunması için içme suyuna dışardan Florür eklemek ya da süte Florür katmak gibi önlemler gelişmiş ülkelerde halk sağlığı uygulamaları arasında yer alır.

Yumuşak ve Sert Su Yumuşak ve Sert Su • İçerisinde kalsiyum, magnezyum katyonları bulundurmayan ya • Yağmur suları yeryüzünde ve yer altında deniz ve göllere doğru da çok az miktarda bulunduran sular yumuşak sudur. ilerlerken kireçli topraklardan geçerken kireci çözerler. • Sulardaki sertlik iki türlüdür. • Bunun sonucunda Ca2+ iyonları suya karışır. • Bikarbonat’ın (HCO3-) oluşturduğu ‘geçici sertlik’ • Benzer şekilde toprak katmanlarından geçen sulara Mg2+ iyonları karışır. • Kalsiyum ve magnezyumun oluşturduğu ‘kalıcı sertlik’ Yumuşak ve Sert Su Su Kirliliği • Kireçli su olarak ta adlandırılan sert suların tadı acıdır. • İnsan ve canlı yaşamı açısından hayati öneme sahip olan suyun kullanılabilir olması için tehlikeli kimyasallardan ve bakterilerden temizlenmiş olması gerekir. • Ancak sağlık açısından bir tehlike teşkil etmezler. 2+ • Ayrıca insanlar tarafından kullanılan suyun belirli standartlara • Hatta Ca kemik gelişimi açısından önemli olduğu için bazı uyması gerekmektedir. durumlarda sert sular daha faydalı olabilir. • Ancak sert sular temizlik için kullanıldığında sabunun • Aksi taktirde kullanımı zararlı sonuçlar doğurabilir. köpürmesini engeller. • Günümüzde teknolojinin gelişmesi, hızlı nüfus artışı gibi nedenlerden dolayı su kaynakları aşırı derecede kirlenmektedir. • Çaydanlık, kazan ve sıcak sert suyun geçtiği boruların içerisinde taş oluşumuna neden olur. Su Kirliliği Su Kirliliği • Yerleşim yerlerinin ve fabrikaların atık suları derelere ve göllere • Doğal dengeyi bozan ve su kaynaklarını kirleten etkenleri bağlanmaktadır. ortadan kaldırmak için son yıllarda yoğun çalışmalar yapılmaktadır. • Atık sulardaki kimyasal maddeler ve organik bileşikler suda çözünen oksijen miktarının azalmasına neden olmaktadır. • Bunun için; • Yerleşim yerlerinin atık suları artıma istasyonlarından geçirildikten • Bu da suda yaşayan hayvan ve bitkilerin ölüm oranını sonra tabii su kaynaklarına verilmekte, yükseltmektedir. • Fabrikalara filtre ve arıtma tesisi konmakta, • Hatta bazı dere ve göllerde canlı yaşamının tamamen sona • Doğaya zarar vermeyecek yeni ürünler elde edilmektedir. erdiği belirtilmektedir.

Su Arıtma Su Arıtımı – Fiziksel İşlemler • İçilmesinde, kullanılmasında veya çevreye bırakılmasında • Izgaradan Geçirme: sakınca bulunan suların, kirletici parametrelerinden • Ham suda bulunan, ağaç dalları ve bunlara benzer irilikteki yabancı arındırılmasına ‘su arıtma’ denir. maddeler elek ve ızgaralarla tutulur. • Su arıtımı iki aşamada yapılır: • Sedimantasyon: • Sedimantasyon havuzunda bekletilen suda askıda bekleyen katı maddeler kendi ağırlıkları ile çökerler. • Fiziksel arıtma • Koagülasyon: • Kimyasal arıtma • Çökeltme havuzlarında suya bir koagülant (pıhtılaştırıcı) katılması ile askıdaki katı maddelerin çökeltilmesi kolaylaştırılır. • Koagülasyon, kolloidal taneciklerin kolayca çökebilecekleri biçimde bir araya gelmeleri anlamına gelir. Su Arıtımı – Fiziksel İşlemler Kimyasal Arıtma • Flotasyon: • Doğal sular içinde çeşitli cins ve miktarda safsızlık bulunabilir. • Su içinde süspansyion halinde bulunan düşük yoğunluklu katı partiküllerin çökelme hızı çok yavaştır. Bunları sedimantasyon tankı içinde kısa sürede çökeltebilmek mümkün olmaz. • Kullanım amacı düşünülerek suların kimyasal olarak arıtılması • Bu tanecikler en kolay şekilde flotasyon yapılarak sudan uzaklaştırılabilir. ve içinde bulunan safsızlıkların giderilmesi veya belli sınırların • Flotasyon su içinde askında bulunan katı partiküllerin hava kabarcıkları altına düşürülmesi gerekir. yardımı ile yüzdürülerek yüzeyde toplanması işlemidir. Yüzmeyi kolaylaştırmak için su içine yüzey aktif maddeler katılabilir. • Fazla miktarda çözünmüş tuz içermeyen berrak haldeki sular hiçbir arıtmaya gerek duyulmadan içme suyu veya endüstriyel • Filtrasyon: amaçlı kullanılabilir. • Çökelme havuzlarının üst kısmından alınan duru suyun içinde kalan küçük taneciklerin süzülerek tutulması gerekir. Bu amaçla kum filtreleri kullanılır. Kum filtreleri ikiye ayrılır: • Ancak fazla miktarda çözünmüş tuz içeren suların sertliğinin • Yavaş süzen kum filtreleri giderilmesi gerekmektedir. • Hızlı süzen kum filtreleri Kimyasal Arıtma-Kimyasal Çöktürme ile Kimyasal Arıtma Arıtma • Suları kimyasal olarak arıtılması iki ana grupta • Suda sertliği meydana getiren kalsiyum ve magnezyum toplanabilir: iyonlarının suda çözünmeyen bileşikler haline getirilerek çökeltilmesi veya bu iyonların sodyum iyonu ile yer değiştirmek • Kimyasal çöktürme yoluyla yapılan arıtma işlemleri suretiyle uzaklaştırılması işlemine suların yumuşatılması denir. • Soğuk kireç-soda yöntemi • Sıcak kireç-soda yöntemi • Suların sertliği aşağıdaki amaçlarla giderilir: • Su içindeki kalsiyum ve magnezyum iyonları sabun ile birleşerek suda • İyon değiştirici ile yapılan artıma işlemleri çözünmeyen iyonlar oluşturur. Bu da sabunun köpük oluşumuna ve • Katyon değiştiriciler ile sertliğin giderilmesi temizleme özelliğini göstermesine engel olur. • İyon değiştiriciler ile demineralizasyon • Sertliği yüksek olan sular çamaşırların lekelenmesine neden olur. • Sert sular kaynatıldıkları kapların diplerinde bir taşlaşmış tortu tabakası meydana getirir. • Gıda endüstrisinde kullanılan sular ürün kalitesi üzerinde olumsuz etki yapar.

…