NANE
Mentha cinsine ait 25-30 kadar tür ve alt tür bilinmektedir. Nane kurutulmuş yaprakları ve toprak üstü aksamı kullanılan bir bitkidir. Ticari tanımı Menthae piperitae folium ve Herba Menthae’dır. Kültürü yapılan bitkilerin ticareti yapılmaktadır. Nane bitkisinin en önemli olan kısmı ise uçucu yağıdır.
Nanenin tıbbi yönden iştah açıcı, hazım düzenleyici, gaz giderici, kramp çözücü, safra atıcı, özellikleri bulunmaktadır. İçerdiği tanenlerin yardımıyla mide-bağırsak enfeksiyonlarının tedavisinde olumlu etkisi bilinmektedir. Soğuk algınlığına karşı da kullanılmaktadır.
Üretilen nanelerin büyük bir kısmı destilasyon ile uçucu yağ eldesinde kullanılır ve uçucu yağın büyük bir kısmıda kozmetik ve gıda sanayinde kullanılmaktadır. İyi bir nane uçucu yağı en az %40
Menthol ve %18-25 arasında Menthon içermeli, Menthofuran ve Pulegon oranı minimum düzeyde bulunmalıdır.
DİGİTALİS LANATA (Tüylü Yüksük Otu)
Kökeni, Yayılışı, Ekonomik Önemi
Balkanlar, Tuna nehri ülkeleri ve Karadeniz Bölgesinde doğal olarak yetişmektedir. Kültürü yapılan bitkilerin ticareti yaygındır. Kurutulmuş yaprakları kullanılmakta olup, başlıca ihracatçı ülkeler Romanya, Macaristan ve Yugoslavya’dır. Almanya’nın kendi üretimi dışında yıllık yaklaşık 750 t. İthalatı bulunmakta ve bu miktar için 2 milyon Euro ödemektedir.
Etken Maddeleri ve Kullanımı
Tüylü Yüksük Otu % 0.4 – 1.0 oranında kalbe etkili glikozidler içermektedir. Bu glikozidlerin başında Lanatosid A,B,C,D,E ve Digoxin gelmektedir. Yüksük otu ayrıca sekonder glikozidler (Digitoxin, Gitoxin), Saponin ve Digilanidaz enzimi içermektedir. Digitalis lanata çok önemli bir ilaç sanayi drogu olup, kalp kaslarının kuvvetlendirilmesi amacıyla kullanılan ilaçların yapımında önemlidir. Bitkinin tüm kısımları zehirlidir. Bazı ilaç firmalarının Digitalis lanata’dan elde ettikleri bazı kalp ilaçlarına örnek olarak Cedilanid (Sandoz), Celedigal (Beiersdorf), Lanimerck, Digimerck (Merck) Pandical (Beiersdorf) digarin, Novochigal gösterilebilir.
…