MODERN BİYOTEKNOLOJİ, GDO VE HAYVANCILIK
İzmir Veteriner Hekimler Odası
BİYOTEKNOLOJİ / MODERN BİYOTEKNOLOJİ
Biyoteknoloji, özel bir kullanıma yönelik olarak ürün veya işlemleri dönüştürmek veya meydana getirmek için biyolojik sistem ve canlı organizmaları veya türevlerini kullanan teknolojik uygulamalar bütünüdür.
Modern Biyoteknoloji ise, rekombinant DNA, nükleik asitlerin hücre veya organellere doğrudan enjeksiyonu ve farklı taksonomik gruplar arasında uygulanan hücre füzyonu gibi tabii fizyolojik çoğalma ve rekombinasyon engellerini ortadan kaldıran, klasik ıslah ve seleksiyon yöntemlerince kullanılmayan İN VİTRO nükleik asit tekniklerinin tamamıdır.
GDO / GMO / LMO / TRANSGENİK TANIMLARI
Gen teknolojisi kullanılarak doğal süreçler ile edinilmesi mümkün olmayan yeni özellikler kazandırılmış organizmalara ‘Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar (GDO)’ veya uluslar arası kullanımı ile ‘Living Modified Organism (LMO)= Değiştirilmiş Canlı Organizma veya Genetically Modified Organism (GMO)’
denilmektedir. ‘Transgenik’ ifadesi de aynı anlamda kullanılmaktadır.
MODERN BİYOTEKNOLOJİNİN HAYVANCILIKTAKİ UYGULAMA ALANLARI 3 TEMEL BAŞLIKTA İNCELENEBİLİR
1-Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar
2-Hayvan sağlığı ürünleri (Aşılar, İlaçlar vs.)
3-Hayvan Yemleri ve Yem Katkı Maddeleri
HAYVANLAR ÜZERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR
Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar daha çok ıslah, verim artırma ve ürün kalitesinin iyileştirilmesine yöneliktir. Bu amaçla, ilk zamanlarda verim özellikleri belirlenmiş erkek damızlıklar kullanılarak ‘Tabii Tohumlama’ ve daha sonra da Suni Tohumlama’ yöntemlerine geçilmiştir. İlerleyen biyoteknolojik çalışmalar son 10-15 yıl içerisinde ‘Embriyo Transferi’ ve ‘Embriyoların Dondurulması’ gibi uygulamaları da ortaya koymuştur. Son zamanlarda da biyoteknolojik yöntemlerden olan ‘Gen Tranferleri’ de bu zincire eklenmiştir.
Embriyolara yapılacak olan gen transferlerinden, hayvanların değişik tür, nicelik ve nitelikteki birim başına verimini (et, süt, yumurta, yapağı, döl verimi gibi) artırmak, bunlarda bazı değişiklikler (yağsız et, laktozsuz süt, kolesterolsüz süt ve yumurta gibi) yapmak, hayvanların yemden yararlanma kabiliyetlerini artırmak, çabuk büyüme ve gelişmelerini sağlamak, hastalıklara (bakteriyel, viral, paraziter gibi) karşı dirençli ırklar yetiştirmek, yeni genotipte hayvanlar oluşturmak amaçlanmaktadır.
TRANSGENİK HAYVANLAR
Bazı biyoteknolojist’ler gen transferlerinden insan ve hayvanlar için çok önemli olan bazı protein ve farmasötik maddelerin sentezlerini kodlayan genleri embriyolara transfer ederek sütlerine veya kanlarına bu maddeleri salgılayan ‘Transgenik Hayvanlar (Canlı Biyoreaktör Hayvanlar )’ elde etmeyi planlamaktadırlar.
Bir kısım genetikçiler de, özellikle insanlarda önemli bozukluklara neden olan genetik hastalıkların saptanmasında, sağaltımlarında böyle hayvanların modelliğinden yararlanmayı amaçlamaktadırlar.
Transgenik hayvan elde etmekten amaçlanan, yeni nesillerin DNA’larında sadece yabancı genin bulunması değil, bu genin diğer nesillere aktarılması, devamı ve iyi bir şekilde ifade edilmesidir. Ancak bazı hayvanlar yabancı gen taşısalar bile bunun ifadesini sağlayamamakta veya istenilen düzeyde olmamaktadır. Yine gen ürününün fazla üretimi hayvanlar için toksik olabilmektedir.
HAYVANLAR ÜZERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR VE SAĞLADIĞI YARARLAR
-Büyümenin artırılması
-Süt veriminin artırılması
-Süt üretiminde transgenik hayvanların kullanılması
-Terapötik maddelerin sütle salgılanması
-Laktozsuz süt üretimi
-Döl veriminin artırılması
-Yumurta veriminin artırılması
-Yapağı veriminin artırılması
-Gen aktivitesinin artırılması
-Hastalıklara direncin artırılması
Büyümenin Arttırılması
Gelişme ve büyümeyi hızlandırmak üzere hayvanlara hormon preparatları verilmektedir. Bu yöntem ile hayvanlarda büyüme ve gelişme hızlanarak kısa bir sürede verimli hale gelmesi sağlanır.
Başlıca iki şekilde yapılmaktadır.
-Ekzojen somatotropin kullanılması
-Somatostatin’in inaktivasyonu
…