MİNERAL YAĞ TAYİNİ – ZEYTİNYAĞI, BİTKİSEL SIVI YAĞLAR

Bu deneyde bitkisel yağlara mineral yağ katılmış olup olmadığı anlaşılır. Duyarlık sınırı yaklaşık % 1 dir. Bu deney ile mineral yağ varlığı veya şüpheli bir sonuç alınması halinde sabunlaşmayan madde tayini yapılarak kesin sonuca ancak ondan sonra varılmalıdır. Sabunlaşmayan madde tayini yapılmış ve bitkisel yağ standartlarına uygun sonuçlar alınmışsa bu deney uygulanmaz.

ARAÇ VE GEREÇLER:

1 – Su banyosu
2 – Deney tüpü, 25 ´ 250 mm lik
3 – Genel laboratuar araç ve gereçleri

AYIRAÇ VE ÇÖZELTİLER:

1 – Etanollü potasyum hidroksit çözeltisi, yaklaşık 0,5 N
Bu çözelti kauçuk tıpalı kahverengi veya sarı cam şişede saklanır ve kullanılmadan önce aktarılır. Çözelti renksiz veya saman sarısı renkte olmalıdır. Renksiz bir çözelti şu şekilde hazırlanabilir:

İçine 1 lt etanol, 8 g potasyum hidroksit ve 5 g aluminyum parçacıkları konulmuş bir balon bir geri soğutucuya bağlanır, bir saat kaynatılır ve hemen distile edilen etanolde çözüllür, 3-5 gün bekletildikten sonra renksiz ve berrak olan üst kısım çöken potasyum karbonattan aktarma yolu ile ayrılır.

Etanollü potasyum hidroksit çözeltisi distilasyon yapılmadan şu şekilde de hazırlanabilir: 1 lt etanole 4 ml aluminyum bütilat katılır ve 3-5 gün bekletilir. Çözeltinin üst kısmı aktarma yoluyla ayrılır ve bunun içinde gerekli miktarda potasyum hidroksit çözülür ve çözeltinin faktörü tayin edilir. Bu şekilde hazırlanan bu faktörleri tayin edilen çözeltiler hemen kullanılabilir.

İŞLEM:

10 damla numune deney tüpüne alınır ve üzerine 5 ml etanol’ lü potasyum hidroksit çözeltisi konulur. Tüpün içine birkaç kaynama taşı ve bir cam boru yerleştirilerek ısıtılır ve tam 20 dk süre ile 90°C deki bir su banyosunda kaynatılır. Deney tüpü su banyosundan alınır ve bir büret yardımıyla 1 ml su eklenir ve iyice çalkalanır. Tüpün içindekiler bulanık bir hal alıncaya kadar su eklenmesine ve çalkalanmaya devam edilir. En az 5 ml su konulduktan sonra da herhangi bir bulanıklığın görülmemesi mineral yağın bulunmadığını gösterir