5.1.1.. Meyve ve Sebzelerde Pestisit Tayini (Luke Method)
5.1.2. Temizleme Teknikleri
KALİBRASYON
GERİ ALMA
METOT PERFORMANSI
HESAPLAMA
REFERANS
AMAÇ VE KAPSAM:
Katkı Kalıntı laboratuvarında geniş bir yelpazedeki yaş ve kurutulmuş meyve, sebze örneklerinde GC (gas kromotografi) yöntemiyle pestisit kalıntısı aranmasıdır.
PRENSİP :
Likit-likit ekstraksiyon yöntemiyle pestisit kalıntısını meyve sebzeden alarak GC-ECD-NPD cihazlarında saptanması ve GC-MS ile konfirmasyon yapılarak tespit edilmesidir.
ALET VE EKİPMANLAR :
1 ve 5 ml’lik pipetler
Ölçülü balonlar; şilifli, kapaklı, 100 ml’lik
Erlenmayerler; şilifli, kapaklı; 250 ml’lik
Disposable enjektörler, 5 ml’ lik
45 mm’ lik filtreler
Ultrasonik Su Banyosu
Hassas Terazi
HP Chemstation
GC-MS
Santrifüj
Karıştırıcı Blender
Vakum rotary evaparatör
Alet ve Ekipmanlar Katkı Kalıntı Laboratuvarı cihaz kullanma talimatlarına göre kullanılır.
KİMYASALLAR :
Analiz sırasında, yalnızca aşağıda belirtilen analitik saflıktaki kimyasallar ve ultra saf su kullanılmalıdır.
4.1. Aseton
4.2. Asetonitril
4.3. Destile edilmiş petrol eteriyle doyurulmuş asetonitril
4.4. Etil veya Metil Alkol
4.5. Etil eter
4.6. Petrol eteri
4.7. 0/0 6’ lık petrol eteri/etil eter karışımı; 60 ml eter, petrol eteriyle litreye tamamlanır.
4.8. Sodyum Klorür çözeltisi, doymuş
4.9. 0/0 15’ lik petrol eteri/etil eter karışımı; 150 ml etil eter petrol eteri ile litreye tamamlanır.
4.10. 0/0 50’ lik petrol eteri /etil eter karışımı; 500 ml etil eter petrol eteri ile litreye tamamlanır.
4.11. Florisil
4.12. Sodyum Sülfat,susuz
4.13. Diklormetan
İŞLEM :
5.1.Örnek Hazırlama:
5.1.1. Meyve ve Sebzelerde Pestisit Tayini (Luke Method):
2 kg örnek içinden 50 g’ı tartılır. 200 ml aseton ekleyip homojenize edilir ve süzülür. Süzüntü ölçülür ve 80 ml’si alınır. Sodyum sülfattan süzerek ayırma hunisine aktarılır. Üzerine 100 ml petrol eteri + 100 ml diklormetan, bir miktar NaCl konularak iyice çalkalanır. Üstteki faz alınır diğer bir ayırma hunisine aktarılır, alttaki faz 2 kere daha diklormetenla çalkalanıp, diğer ayırma hunisine aktarılır. Toplanan ekstrakt bir balona konularak 450 C ’yi geçmeyecek şekilde evaporatörde uçurulur. Florosil kolonda clean-up yapılır ve Mass dedektörle hem organik klorlu hem de organik fosforlu pestisitler saptanır. ECD ile organik klorlular sentetik pyrethroitler, NPD ile de organik fosforlu pestisitler saptanılır
5.1.2. Temizleme Teknikleri :
Florisil Temizleme :
Bunun için 20 mm iç çaplı kromotografik kolona sırasıyla 1 cm cam pamuğu ve üzerine 10 cm yüksekliğinde aktive edilmiş florisil ve onun üzerine 1 cm yüksekliğinde susuz Na2SO4 yerleştirilir. Kolon 45-50 ml petrol eteri ile ön yıkamaya tabi tutulur. Konsantre edilmiş 10 ml petrol eteri ekstraktı kolona boşaltılır. Florisile ulaştıktan sonra 5 ml petrol eteri ile balon yıkanır ve kolona boşaltılır.
Kolona 200 ml 0/0 6’lık petrol eteri/etil eter karışımı verilir ve çözücü kolondan 5 ml/dakika hızla akıtılır. Böylece birinci eluat alınmış olur. Daha sonra kolona yine 200 ml 0/0 15’lik petrol eteri / etil eter karışımı verilir.Aynı şekilde ikinci eluat alınır. Aynı kolona 200 ml 0/0 50’lik petrol eteri / etil eter verilir ve üçüncü eluat alınır.
Eluatların her biri ayrı ayrı uçurulur. Son hacim 5 ml olmalıdır.
Eluat aşağıdaki pestisitleri içerir :
Aldrin,BHC,DDE,DDD,( TDE ) o,p’-DDT, p,p’-DDT, Heptachlor Epoxide, Hetachlor Lindane, Metaxcyhlor, Mirex, Pertane, Endüstriyel ecza olan PCB ( Polychlorinated Biphenslys) ve bazı fosforlu pestisitler – Carbonhenothion, Ronnel, Ethion.
Eluat aşağıdaki pestisitleri içerir.
Dieldrin,Endrin gibi klorlu pestisitler, Diazinon, Me Parathion ve Parathion gibi fosforlu pestisitler
Eluat aşağıdaki pestisitleri içerir:
Organik fosforlu pestisitlerden Malathion’u içerir.
Süzülerek florosil kolondan geçirilir. Eluatlar toplanarak evapore edilir.
Kalıntı 5 ml’ ye asetonla tamamlanarak GC’ ye enjekte edilir.
5.2. KALİBRASYON :
Minimum standart konsantrasyonu sıfır olmak üzere, aşağıdaki yol izlenerek altı noktalı bir standart eğrisi hazırlanır.
Standart Çalışma Çözeltisi: Standart stok çözeltiden 50, 100, 300, 600, 1200 ppb) aseton ile hazırlanarak çalışma yapılır. Standart çözeltiler, belirlenmiş koşullara göre GC’ ye enjekte edilir. Standart konsantrasyonuna karşılık gelen alıkonma süresi, pik yüksekliği ve alan kaydedilir. Her bir standart çözelti için kaydedilen pik yüksekliği veya alan değerleri grafiğe geçirilerek kalibrasyon eğrisi hazırlanır.
5.3. GERİ ALMA :
5.3.1İşlem : Numuneye organik klorlu ve fosforlu, sentetik peritroit standartlarından ya mix halinde ya da ayrı ayrı hazırlanarak bilinen konsantrasyonda ilave edilir ve yukarıda anlatılan ekstraksiyon işlemi uygulanır.
5.3.2.Hesaplama: Sonuçlar standart çözeltilerle hazırlanan kalibrasyon kurvesi ile hesaplanacağı için sonuçların linearitesi kontrol edilir.
R = (S x 100) / Se
S : Standart ilave edilmiş numuneden elde edilen pikin yüksekliği veya alanı
Se : Standart çözeltiden elde edilen pikin yüksekliği veya alanı
5.4. METOT PERFORMANSI (VALİDASYON):
Herbir meyve sebze grubu ve aranan pestisit kalıntı grubu veya standardı için ayrı ayrı metot validasyon taslağı hazırlanarak çalışmalar yapılır.
HESAPLAMA :
Kalibrasyon kurvesi kullanılarak analiz edilen numunede bulunan kalıntı konsantrasyonu hesaplanır. Hesaplama sırasında geri alma yüzdesi dikkate alınmalıdır.
Analiz Miktarı (ppm) = (A2 / A1) x (c1 / C2) x 100 x SF
