GLUKONEOGENEZ

1. SUBSTRATLARI VE GLIKOLIZLE ILIŞKISI

2. GLIKOLIZDEKI IRREVERSIBL BASAMAKLARIN BYPASSI

3. KARACIĞER GLUKONEOGENEZ VE KAS/RBC/BEYIN GLIKOLIZI ARASINDA BAĞLANTI

CORI VE ALANINE DÖNGÜLERI GLUKO NEO GENEZ GLUKONEOGENEZ BÜYÜK ORANDA KARACIĞERDE, BIRAZ RENAL KORTEKSTE 10 ENZIMATIK BASAMAĞIN 7’SI GLIKOLITIK REAKSIYONLARIN TERSIDIR

GLUKONEOGENEZIN SUBSTRATLARI

LAKTAT
PIRUVAT
AMINO ASITLER
GLISEROL
PROPIONAT

LAKTAT GLUKONEOGENEZDE EN FAZLA KULLANILAN SUBSTRATTIR. ANAEROBIK GLIKOLIZ SIRASINDA PIRUVAT LAKTAT DEHIDROGENAZLA LAKTATA ÇEVRILIR. BU HEM GA3PD REAKSIYONU IÇIN NAD SAĞLAR, HEM DE LAKTAT KANA GEÇIP KC’DE GLUKOZA ÇEVRILIR. GLUKOZ TEKRAR KASA GELIP ENERJI KAYNAĞI OLARAK KULLANILIR. (CORI DÖNGÜSÜ)
CORI DÖNGÜSÜ
GLUKOZ ALANIN DÖNGÜSÜ
IRREVERSIBL GLIKOLITIK BASAMAKLAR
BYPASS EDILIR
BYPASS 1: PIRUVATTAN FOSFOENOL PIRUVATA
İKI MITOKONDRIAL ENZIMIN ETKINLIĞINI GEREKTIRIR. İLKI PIRUVATI OKSALOASETATA ÇEVIREN PIRUVAT KARBOKSILAZDIR. BU TCA’YI BESLEYEN ANAPLEROTIK BIR REAKSIYONDUR.
İKINCI ENZIM OAA’I PEP’A ÇEVIREN PEP KARBOKSIKINAZDIR.
PEPCK GTP GEREKTIRIR. PC ILE PIRUVATA GIREN CO2 PEPCK ILE AYRILIR.
BYPASS 1: PIRUVATTAN FOSFOENOL PIRUVATA
İNSAN HÜCRELERI SITOZOL VE MITOKONDRIDE EŞIT MIKTARDA PEPCK IÇERIR.
PK ILE OLUŞAN OAA SITOZOLE GEÇMELIDIR. FAKAT TAŞIYICI BIR SISTEMI YOKTUR. OAA ÜÇ YOLLA SITOZOLE GEÇER; ILKI PEP’A ÇEVRIMI, IKINCISI ASPARTATA TRANSAMINASYON, ÜÇÜNCÜSÜ MALATA INDIRGENMEDIR. BUNLAR SITOZOLE GEÇEBILIRLER.
BYPASS 2: F1,6BP’DAN F6P’A
GLIKOLIZIN HIZ KISITLAYICI BASAMAĞI FRUKTOZ 6 FOSFATAZ ILE TERSINE ÇEVRILIR.
F1,6BPAZ REAKSIYONU DA GLUKONEOGENEZIN MAJOR KONTROL NOKTASINDAN BIRIDIR.
BYPASS 3: GLUKOZ 6 FOSFATIN GLUKOZA DÖNÜŞÜMÜ
G6P GLUKOZA GLUKOZ 6 FOSFATAZ ILE ÇEVRILIR. BEYIN VE ISKELET KASINDA G6PAZ OLMADIĞINDAN BU DOKULARDA GLUKONEOGENEZ OLMAZ.
BÖBREK, KAS VE ÖZELLIKLE KARACIĞERDE YETERINCE GLUKOZ VARSA G6P GLIKOJENE DÖNÜŞÜR.
GLUKONEOGENEZIN DÜZENLENMESI
GLIKOLIZIN NEGATIF EFFEKTÖRLERI GLUKONEOGENEZIN POZITIF EFFEKTÖRLERIDIR.
FFK-1 VE F 1,6 BPAZ MAJOR DÜZENLENME YERIDIR.

•FRUKTOZ-2,6-BIFOSFAT, F2,6BP F1,6BPAZIN GÜÇLÜ NEGATIF EFFEKTÖRÜDÜR.

•F2,6BP DÜZEYI GLUKAGON VE KATEKOLAMIN ETKISI ILE AZALIR. BUNLAR ETKILERINI CAMP BAĞIMLI PROTEIN KINAZ A ILE YÜRÜTÜRLER.
GLUKONEOGENEZIN HORMONAL REGÜLASYONU

…