ÖZET
Gıda ve yemlerin üretim, depolama, satış veya tüketim basamaklarında uygun şartlar olması durumunda kontamine küfler gelişerek bunların mikotoksinlerle kirlenmesine neden olabilmektedir. Tarımsal ürünlerde günümüzde halen mikotoksin kirliliği çok önemli oranlarda bulunmaktadır. Mikotoksinler içerisinde en önemlileri aflatoksin ve okratoksinlerdir. Bunlar dışında da önemli sağlık risklerine neden olan birçok mikotoksin çeşiti bulunmaktadır. Yapılan bu derleme çalışması ile bunlardan sitrinin, sitreoviridin ve sterigmatosistin hakkında bilgi verilerek dikkatlerin bu yöne çekilmesi hedeflenmiştir. Penicillium, Aspergillus ve Monascus türleri tarafından üretilen sitrinin, memelilerde nefrotoksik, hepatotoksik, mutajen ve teratojen etkilidir. En önemli üreticisi Penicillium citreoviride olan sitreoviridin fare, kedi ve köpeklerde kol-bacak felci, kusma, çarpıntı, kalp hasarları ve solunum tutulmasına sebep olmaktadır. Genellikle Aspergillus cinsi küfler tarafından üretilen sterigmatosistin ise kanserojenik etkili bir metabolittir. İnsan ve hayvan sağlığı üzerine önemli derecede etkili bu mikotoksinlerin gıda ve yemlerde bulunması oldukça önemli sağlık riski oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Mikotoksin, Sitrinin, Sitreoviridin, Sterigmatosistin Citrinin, Citreoviridin and Sterigmatocystin: Important Mycotoxins in Food and Feed
ABSTRACT
Molds can grow in foods and feedstuffs under favorable conditions during processing, storage, sale and consumption stages, causing mycotoxic contamination in final products. At present, mycotoxin contamination exists widely in agricultural crops at a significant level. Among mycotoxins in foods and feeds, aflatoxins and ochratoxins have been studied extensively, and there are a variety of other mycotoxins with a significant risk factor in agricultural crops. In this study, important mycotoxins such as citrinin, citreoviridin and sterigmatocystin were reviewed. Citrinin is produced by Penicillium, Aspergillus and Monascus species, and has a nephrotoxic, hepatotoxic, mutagenic and teratogenic effect on mammalians. Citreoviridin is produced by Penicillium citreoviride and causes paralysis in arms and legs, vomiting, palpitation, heart damages and asphyxiation on cats and dogs. Sterigmatocystin, a carcinogenic metabolite, is produced by Aspergillus species. Presence of these mycotoxins in foods and feedstuffs creates important risks on human and animal health.
Key Words:
Mycotoxins, Citrinin, Citreoviridin, Sterigmatocystin
…