GİRİŞ 1972 yılında kurulan ve gıda sanayine araştırma ve ürün geliştirme çalışmaları ile destek veren Gıda Enstitüsü pilot tesisi, 2006 yılında fiziki ekipman ve alt yapısı yenilenerek yeni binasına 2012 yılında taşınmıştır. 2 2 Pilot tesis, 1700m taban alanı üzerine oturtulmuş, toplamda yaklaşık 3500 m kapalı alana sahiptir. Tesisin en büyük kısmı üretim holü olarak adlandırılan ve gıda işlemeye yönelik ekipmanların yer aldığı 2 alandır. Yaklaşık 1000m ’lik alan içerisinde çeşitli işleme ekipmanları yer almaktadır. Ayrıca üretim holü 2 ile bitişik olarak düzenlenmiş toplam 700 m ’lik kapalı alana sahip 9 ayrı bölme bulunmaktadır. Bu alanlarda meyve sebze, et ürünleri, süt ürünleri, unlu mamüller ve kuruyemişlerin işlenmesi ve paketlenmesine yönelik ekipmanlar yer almaktadır. Üretim holünde hammadde ve mamul depolamaya uygun farklı soğutma kapasitelerine sahip (-40°C ile +15°C arasında) altı adet soğuk oda bulunmaktadır. Ayrıca ortam koşullarında depolama yapmaya müsait odalar mevcuttur. Tesiste, spesifik ürün gruplarına yönelik ulusal ve uluslararası araştırma ve ürün geliştirme çalışmaları yürütülmektedir. Bu kapsamda yeni ürün geliştirme, ürün formülasyonlarında iyileştirme, farklı proses koşullarının denenmesi, proses optimizasyonu gibi çalışmalar yapılmaktadır. 1
Pilot tesis, enstitünün teknolojik çalışmaları yanında sanayi kuruluşlarının deneme üretimlerine de açıktır. Endüstriyel hizmetler kapsamında rutinde kullanılan cihazlar için numune başvuruları ve kabul koşulları, http://mam.tubitak.gov.tr adresinde, “Gıda Hizmet Alanları” başlığı altında açıklanmıştır. Bunun dışındaki talepler ve pilot tesis kullanım koşulları hakkındaki bilgilere aşağıdaki iletişim bilgileri kullanılarak ulaşılabilinir. Adres : TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi, Gıda Enstitüsü P.K. 21, 41470 Gebze-Kocaeli Tel : 0 262 677 32 00 Faks : 0 262 641 23 09 E-posta : mam.gida@tubitak.gov.tr Bu katalogda, Gıda Enstitüsü pilot tesisinde yer alan gıda işleme cihazları, özellikleri ve cihazlarda yapılabilecek çalışmalara yer verilmiştir.
Isıl İşlem Ekipmanları-Kurutucular AKIŞKAN YATAK KURUTMA SİSTEMİ (PROCELL LabSystem) Cihaz Özellikleri: Proses Haznesi : GF3 (1-5 L) Başlama materyali : 0,2-1.2 kg (ürün tipine bağlı) Püskürtme hızı : 2000 g/h (ürün tipine bağlı) Akışkanlaşma hızı : 3 m/s’e kadar Kompres hava basıncı : 6 bar (sabit) Cihazla Yapılabilecek Çalışmalar: Gıda endüstrisinde aglomerasyon, enkapsülasyon ve kaplama yapabilme özelliği ile; Instant (çözünebilir) gıda ürünleri (kahve, soya sütü, peyniraltı suyu tozu veya kakao gibi suda veya sütte kolayca çözünebilen ürünler), Kuru çorba karışımı üretiminde, Proses yardımcı maddeleri (enzimler, maya, vs), Renklendiriciler, Koruyucu maddeler (asit ve tuzlar), Besin takviye maddeleri (vitamin ve mineral), Aroma ve tat bileşenleri (doğal ve sentetik), Tıbbi ve aromatik bitkilerin ekstraksiyonu, enkapsülasyonu ve kaplanması gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.
Isıl İşlem Ekipmanları-Kurutucular MİNİ AKIŞKAN YATAKLI KURUTUCU (GEA STREA-1 Classic) Cihaz Özellikleri: Mini akışkan yataklı kurutucunun çalışma aralığı aşağıda verilmektedir: Ürün miktarı : 0.2 – 2 kg Hazne hacmi : 16.5 lt Motor Gücü : 0,75 kW 3 Hava debisi : 2m / min . Püskürtme başlığı : Top Nozül Hava basıncı : 6 bar Cihazla Yapılabilecek Çalışmalar: Toz (pudra) veya ağırlığına bağlı olarak 1-2 mm’ye kadar iri taneli malzemelerin topaklandırılmasında, pelet, granül, kristal veya tablet kaplanmasında kullanılabilir. Kurutma, granülasyon ve kaplamada deneme amaçlı çalışmalara uygunluğu nedeniyle 200g-2kg kadar fazla miktarda ürün gerektirmeden parametrelerin optimizasyonu sağlanabilir..
Isıl İşlem Ekipmanları-Kurutucular PÜSKÜRTMELİ KURUTUCU (Niro Atomizer) Cihaz Özellikleri: Ürün besleme hızı : 7-15kg/saat (ürün özelliğine bağlı olarak) Püskürtme başlığı : Atomizer Sıcak hava sistemi : Elektrik (Kademeli olarak 5 adet, toplam 36 KW) Çıkan ürün toz boyutları: 5- 100 mikron Pilot ölçekli çalışmalar için idealdir. Cihazla Yapılabilecek Çalışmalar: Gıdalardan ve diğer doğal kaynaklardan (bitki veya diğer canlılardan) su veya benzer parlayıcı ya da patlayıcı özellik içermeyen solventler kullanılarak elde edilen ekstrakt ve/veya gıda, ilaç gibi sektörlerde kullanılan sıvıların pudra halinde toz olarak üretilmesi işlemlerinde kullanılabilir. Toz üretim sırasında çeşitli karışımlar yapılarak enkapsülasyon işlemleri de gerçekleştirilebilir. Yapay olarak elde edilen inorganik/organik sıvı ürünlerden de pudra elde edilebilir. Fermente içecekler, meyve suları, bitki ekstraktları, mayalar, ilaç hammaddeleri, gıda katkı maddeleri gibi ürünlerin toz haline getirilmesinde veya kaplanmasında kullanılabilir.
Isıl İşlem Ekipmanları-Kurutucular PÜSKÜRTMELİ KURUTUCU (Büchi, B-290) Cihaz Özellikleri: 0 Max. hava giriş sıcaklığı : 220 C Püskürtücü çapı : 0.7 mm Partikül çapı aralığı : 1 -25 µm Asit, organik çözgen/çözgen karışımı ile çalışma imkânı Laboratuvar ölçekli kurutma çalışmaları için idealdir. Cihazla Yapılabilecek Çalışmalar: Kurutma, granülasyon, aglomerasyon, kaplama, enkapsülasyon işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla; ana materyalimizin dış çevre (ısı, ışık, oksijen) ile iletişimini kesmek, ürüne daha kolay işleyiş yapısı kazandırmak, sıvıları katı forma dönüştürmek, hacimden kazanmak, akış hızını artırmak, aroma ve lezzet maddelerini maskelemek, hassas bileşenleri korumak, besin kaybına karşı garantiye almak, kontrollü salınım sağlamak gibi farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Bu sistem ile, gıda katkı maddelerinin (asitliği düzenleyiciler, lezzet vericiler, tatlandırıcılar, renk maddeleri, aroma maddelerinin) kaplanması/enkapsüle edilmesi, Instant (çözünebilir) gıda ürünlerinin (kahve, soya sütü, peynir altı suyu tozu veya kakao gibi suda veya sütte kolayca çözünebilen ürünler) üretilmesi, gıda ekstraktlarının kaplanması/enkapsüle edilmesi, yağların enkapsüle edilmesi, vitamin ve minerallerin kaplanması, enzimlerin kaplanması, mikroorganizmaların kaplanması/enkapsüle edilmesi çalışmalarının yapılması mümkündür.
Isıl İşlem Ekipmanları-Kurutucular NANO PÜSKÜRTMELİ KURUTUCU (Büchi, B-90/B) Cihaz Özellikleri: 0 Maks. hava giriş sıcaklığı : 120 C Hava akış hızı : 80– 160 L/dak. Hava, N ve CO basıncı : maks. 2 bar 2 2 Ortalama parçacık boyutu : 300 nm–5µm Organik çözgen/çözgen karışımları ile çalışma imkânı Cihazla Yapılabilecek Çalışmalar: Kurutma, granülasyon, aglomerasyon, kaplama, enkapsülasyon işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla ana materyalimizin dış çevre (ısı, ışık, oksijen) ile iletişimini kesmek, ürüne daha kolay işleyiş yapısı kazandırmak, sıvıları katı forma dönüştürmek, hacimden kazanmak, akış hızını artırmak, aroma ve lezzet maddelerini maskelemek, hassas bileşenleri korumak, besin kaybına karşı garantiye almak, kontrollü salınım sağlamak gibi farklı amaçlara hizmet etmektedir. Bu ekipmanlar ile, gıda katkı maddelerinin (asitliği düzenleyiciler, lezzet vericiler, tatlandırıcılar, renk maddeleri, aroma maddelerinin) kaplanması/enkapsüle edilmesi, instant (çözünebilir) gıda ürünlerinin (kahve, soya sütü, peynir altı suyu tozu veya kakao gibi suda veya sütte kolayca çözünebilen ürünler) üretilmesi, gıda ekstraktlarının kaplanması/enkapsüle edilmesi, yağların enkapsüle edilmesi, vitamin ve minerallerin kaplanması, enzimlerin kaplanması, mikroorganizmaların kaplanması/enkapsüle edilmesi çalışmalarının yapılması mümkündür.
Isıl İşlem Ekipmanları-Kurutucular LİYOFİLİZATÖR (Telstar, Lyobeta 35) Cihaz Özellikleri: Liyofilizasyon hızı : 24L/gün (teorik değer) Raf sayısı : 6 2 Kurutma alanı : 1.03 m Sıcaklık : -65 +80 C 3 Vakum pompasının kapasitesi: 20.50m /h Cihazla Yapılabilecek Çalışmalar: Dökme ve cam vial içinde bulunan ürünlerin vakum altında ve çok düşük ısılarda kurutulmasında kullanılabilir. Meyve sebzelerin kurutulmasında, sıvıların kurtularak toz forma getirilmesinde kullanılabilir.
Isıl İşlem Ekipmanları-Kurutucular MİKRODALGA KURUTUCU Cihaz Özellikleri: Ana giriş : 380 20 V / 50 Hz. Gücü : 3 kW, 2450 25MHz Güç Kontrolü : 1 kW, 2 kW ve 3 kW Bant ölçüleri : 0.4 m x 3.5 m Hava hızı : 0,9-1,2 m/s Malzeme : Paslanmaz çelik Mikrodalga ısıtma alanı: 1.5 m x 0.4 m Cihazla Yapılabilecek Çalışmalar: Kurutma amaçlı kullanılan bu cihazda, ürün özelliğine bağlı olarak bant hızı, hava hızı ve mikrodalga gücü (3 adet magnetronun devreye alınması ile kontrol edilebilir) ayarlanarak işlem koşulları ayarlanabilmektedir. Ürün tipine bağlı olarak koşullar oluşturulmakta ve denemeler pilot ölçekte gerçekleştirilmektedir..
Isıl İşlem Ekipmanları-Kurutucular TAMBURLU KURUTUCU (Goudsche) Cihaz Özellikleri: Ürün besleme hızı : Değişken Silindir dönüş hızı : Değişken Çalışma koşulu : Basınçlı buhar Cihazla Yapılabilecek Çalışmalar: Özellikle ısıya hassasiyet göstermeyen ürünlerde toz ürün elde etme denemeleri yapılabilir. Bazı sebze ve meyve özlerinin çeşitli katkılarla karıştırılarak kurutulması ile toz formunda ürün elde edilebilir. Şeker içeriği yüksek bazı gıda maddelerinden toz ürün elde etmede de kullanılabilir.
Isıl İşlem Ekipmanları-Kurutucular TÜNEL KURUTUCU (Alaco) Cihaz Özellikleri: Cihaz sıcak hava üfleme ve buhar püskürtme özelliğine sahiptir. Ürün besleme hızı : Manuel o Çalışma koşulu : Basınçlı buhar (maks.150 C) Sabit hızda çalışan çift taşıyıcılı Konveyör (paslanmaz) Cihazla Yapılabilecek Çalışmalar: Her türlü sebze-meyve, bitki ve bazı hayvansal gıdaların kurutulmasında kullanılabilir. Ambalajlı ürünlerin pastörizasyonu, sterilizasyonu yapılabilir. Fermantasyon gerektiren ürünler için kullanılabilir. Isıdan etkilenmeyen her türlü (cam, plastik, metal vb.) ambalaj malzemesinin dolum öncesi hijyenik olarak temizlenmesinde kullanılabilir.
…