1. GENEL BİLGİLER 1.1 Projenin Adı FİGOLETTA GIDA SAN. LTD. ŞTİ 1.2 Yatırımın Yapılacağı Yer Organize Sanayi Bölgesi GİRESUN 1.3 Yatırım Konusu Fındık Ezmesi ve Çeşitleri 1.4 Yatırım Kapasitesi 5440kg/gün(1632ton/yıl) Fındık Ezmesi 1.5 Yatırımın Termin Planı Başlama Tarihi : 02 /10/ 2006 İşletmeye Geçiş Tarihi : 20 /09/ 2007 Tam Kapasiteye Geçiş Tarihi: 15 /11/ 2007
1.6 Proje Hazırlayanların Adresleri 1.7 Projeyi Onaylayanın Adı 1.8 Firmayı Temsilde Yetkili Kişilerin İsimleri, Telefon Numaraları, İmza Sirküleri 1.9 Projenin Sabit Yatırım Tutarı : 1.988.866,75 1.10 İşletme Sermaye Giderleri : 12.309.459,13 1.11 Toplam Tutar : 14.298.325,88 1.12 Gelirler Toplamı : 22.131.600 1.13 Đç Karlılık Oranı : 0,567 1.14 Fayda Masraf Oranı : 1,72 1.15 Geri Ödeme Süresi : 1 Yıl 6Ay 1.16 Borç Ödeme Oranı : 4,5 1.17 Rantabilite : %63,8 1.18 Mali Rantabilite : %91,2 1.19 Yatırımın Karlılık Oranı : %46.95 1.20 Sermaye Hâsıla Oranı : %134,8 1.21 Sermaye İstihdam Oranı : 307.736,48 1.22 Projenin Ekonomik Ömrü : 81,3
2.PROJENİN AMACI • Toplam kalite anlayışı içinde hammaddemiz olan fındığın alımı ve üretiminde kaliteyi ön planda tutmak, • Ülke çapında belirli bir Pazar payına ulaşarak kendimizi kanıtlamak, kapasitemizi genişletmek, daha çok üretim yapmak, üretimde fireyi azaltmak ve verimi yükseltmek suretiyle maliyetleri düşürmek, ürün kar oranı ile çalışıp toplam karı büyük ciro sağlayarak artırmaktır. • Kamu kuruluşları eğitim kurumları ve meslek kuruluşları ile işbirliğini sürdürmek; üreticilerimiz, mal aldığımız firmalar, bankalar ve diğer kuruluşlar ile ilişkimizi açık ve akılcı esaslara dayandırmak ve dürüstlükle yürütmektir. Sosyal ilişkileri açık ve karşılıklı saygı içerisinde gerçekleştirmektir • Karadeniz Bölgesi’nde iş olanağı sağlayarak bölgedeki göç oranını azaltmak. Bölgedeki ekonomik soruna bir nebze olsa da çözüm getirmeye çalışmaktır.
3. PROJENİN GEREKÇESİ FINDIK HAKKINDA GENEL BİLGİLER Fındığın ilk anavatanı ve ilk üretiminin yapıldığı yer Anadolu’dur. Bugün dahi ormanlarımız içerisinde bol miktarda yaban fındık ağacına rastlanmaktadır (Anon 2006 a). Fındık kış aylarında döllenen tek bitkidir. Dişi çiçeklerin çanak yaprakları çotanak adı verilen fındık kadehini oluşturur. Ülkemizdeki kültür fındıkları 5–6 metre boylanabilir Corylus avellana’ ile ‘Corylus maxima’ türlerinin melezleridir (Anon 2006 a). 0 0 Yeryüzünde, 36 − 41 kuzey enlemlerinde ve kendine özgü iklim koşullarında yetişen fındık ağacı, kıyılardan en çok 30 km içerde ve yüksekliği 750 -1000 metreyi geçmeyen yerlerde ürün verir. Fındık tarımı biçiminde yapılmaktadır. Türkiye’de yaklaşık 600 bin hektar arazide 400 bin kadar çiftçinin fındık üretimiyle uğraştığı bilinmektedir. Fındık, yetiştirildiği bölgede doğrudan ya da dolaylı olarak 8 milyon nüfusu ilgilendirmektedir (Anon 2006 a). Giresun ve çevresinde yetişen belli başlı fındık çeşitleri Tombul-Palaz – Kalınkara – İncekara– Çakıldaş-Kuş- Sivri ve Değirmendere’dir. Fındık, ocak olarak yetiştirilmekte ise de bazı yerlerde tek gövde olarak yetiştirilmektedir (Anon 2006 a).
Dünya standartlarında belirleyici olan Türk fındığı kaliteye göre Levant ve Giresun olarak ikiye ayrılır (Anon 2006 a). Levant kalite fındık, içerdiği yağ oranı az olmakla birlikte kavrulurken iç zarını da az oranda atmaktadır. Levant Trabzon levant ordu levant Akçakoca biçiminde adlandırılır (Anon 2006 a). Giresun kalite fındık, tadı ve içerdiği yağ oranı ile yeryüzünün en üstün özellikli fındığıdır. Bir kültür sahası olan Giresun’da ve Trabzon’un Beşikdüzü, Vakfıkebir, Çarşıbaşı, Akçaabat ilçelerinde yetişir (Anon 2006 a). FINDIK ÇEŞİTLERİ Türkiye’de yetiştirilen fındık çeşitleri meyve şekil ve özelliklerine göre 3 grupta toplanır; a)Yuvarlak fındıklar: Uzunluk, genişlik ve kalınlıkları hemen hemen aynı olan küresel şekilli fındıklardır. Genellikle orta irilikte yüksek kaliteli çeşitlerdir. Đç verimleri(randıman) ,yağ ve protein oranları yüksektir. Kolay zar atan ve beyazlatılabilen çeşitlerin tümü bu gruptandır. Yuvarlak şekilleri nedeniyle kırmaya elverişlidirler. Tombul, Palaz, Foşa, Çakıldak, Kalınkara, Kargalak, Uzunmusa, Mincane, ve Kan bu gruba girmektedir (Yılmaz 2005). b) Sivri fındıklar uzunlukları genişlik ve kalınlıklarından biraz daha fazla olan çeşitlerdir. Bu cins fındıklar kırılma esnasında daha fazla kayıp verirler, bu nedenle daha çok kabuklu olarak pazarlanırlar. Sivri, Đncekara, Acı ve Kuş bu gruba girmektedir (Yılmaz 2005). c) Badem Fındıklar: Uzunlukları, kalınlık ve genişliklerinden oldukça fazla olan çeşitlerdir. Genellikle iri ve gösterişlidirler, fakat düşük kaliteli çeşitlerdir. Kırmaya ve işlemeye elverişli değillerdir. Daha çok kurutulmadan çerez olarak tüketilirler. Yuvarlak badem, yassı badem ve Değirmendere bu gruba giren çeşitlerdendir (Yılmaz 2005).
FINDIĞIN GIDA SEKTÖRÜNDE KULLANIM ALANLARI Fındık çıtlatıldıktan sonra tuzlanıp kavrularak çerez, iç fındık ya doğal haliyle ya da beyazlatılmış, kavrulmuş, delinmiş, kıyılmış, un, püre veya ezme haline getirilmiş fındık ürünleri olarak piyasaya sunulmaktadır. Bu ürünler sütlü, meyveli, sebzeli tatlılarda, aşurelerde, kek, bisküvi ve çeşitli pastalarda, dondurmada, şekerlemelerde, çikolatalarda, nuga, krokan, helva ve pralin üretiminde tavuk, balık, sebze erişte makarna gibi ürünlerde sos olarak, kokteyl ve kanepelerde, ayrıca ekmek üzerine sürülerek kahvaltılarda şurup üretiminde, buğday ve çavdar unu katılarak ekmek üretiminde aroma sağlayıcı olarak yoğurtlarda kullanılmaktadır. Kırık, ezik, vurgunlu iç fındıklar yemeklik fındık yağı olarak kullanılmaktadır. Gizli çürük, çürük, limonlaşmış fındıklar, kozmetik ve sabun sanayinde, gliserin ve stearin üretiminde, bozuk fındıklardan elde edilen yağlar boya endüstrisinde ve hassas aletlerin yağlanmasında, yağı ayrıldıktan sonra arta kalan küspe pasta üretiminde, kümes ve süt hayvanları besisinde, iç fındığın etrafını saran ve kavrulmayla uzaklaştırılan kabuk ise hayvan yemlerinde kullanılmaktadır (GTD 1999).
FINDIĞIN BİLEŞİMİ VE BESİN DEĞERLERİ Çizelge 1. Đç Fındığın Kimyasal Bileşimi (g/100g) SU 2 – 6,5 PROTEĐN 10,0– 24,0 YAĞ 50,0 – 73,0 KARBONHİDRAT 10,0 – 22,0 SELÜLOZ 1,0 – 3,0 KÜL 1.0 – 3,4 FINDIĞIN KARBONHİDRAT VE ORGANİKASİT İÇERİĞİ İç fındık %10–22 arasında karbonhidrat içermektedir. Toplam şeker miktarı kuru maddede %2,8–7,9 arasındadır. Toplam şekerin %90’ı sakaroz , %6 stakiyoz, %3’ü rafinoz, %1’i ise glikoz, fruktoz ve myoinisitoldür (GTD 1999).
Sakaroz iç fındığa lezzet sağlar ve bazı çeşitlerde tatmayla hissedilecek kadar yüksek miktarda bulunmaktadır. Stakiyoz ve rafinozun tatlılığı çok az olduğu için iç fındık tadına etkisi yoktur. Ayrıca nişasta kuru maddede % 1-3.6 oranında bulunur. Organik asitlerden en fazla miktarda malat ve iz miktarda galaktronik, süksinik , levolinik ,sitrik, asetik ve bütirik asit bulunmaktadır.Şeker ve organik asitler besleme amacından çok kavrulmuş veya kavrulmamış iç fındığa renk, tat ve aroma sağlayıcı olarak katkıda bulunmaktadır (GTD 1999).
FINDIĞIN PROTEİN İÇERİĞİ İç fındığın protein içeriği çeşit, bakım şartları ve ekolojik faktörlere bağlı olarak % 10 – 24 arasında protein içeriğinin hazım olabilirlik değeri ise %73 -83 arasında değişmektedir. Fındığın protein miktarı yumurta ve tahıllardan yüksek, et ve baklagillere hemen hemen eşittir. Protein kalitesi ise yumurta, et ve et ürünlerinden düşüktür. Fakat baklagillerde pişirme işleminin protein miktarını yarıya düşürmesi, fındıktaki protein miktarının önemini arttırmaktadır (GTD 1999). Ortalama 65 -70 kg ağırlığında erişkin bir insanın toplam protein ihtiyacı 60g/gün olarak kabul edildiğinde 100g iç fındıkta protein ihtiyacının %22 si karşılanabilmektedir. Esansiyel ve esansiyel olmayan aminoasit içeriği fındık çeşitlerine göre değişkenlik gösterip, lisin en az miktarda, glutamikasit ve arginin en fazla miktarda bulunmaktadır. Esansiyel aminoasitlerin oranlarındaki uyum ve sindirilebilirlikleri göz önüne alındığında protein değerinin %7,2 olduğu ve bitkisel kaynaklı proteinlere nazaran önemli olduğu ortaya çıkmaktadır(GTD 1999). FINDIĞIN MĐNERAL MADDE ĐÇERĐĞĐ Fındık mineral madde açısından oldukça zengin bir kaynak olup %1-3.4 arasında kül içermektedir.100 gram iç fındıktaki mineral madde kompozisyonu ve ergin bir insanın günlük mineral madde ihtiyacı göz önüne alındığında insan beslenmesinde esansiyel olan Fe, Mg, Cu,
Mn, K, P, Zn ve Ca rahatça karşılanabilir. Ayrıca fındıkta bulunan tuz normal suda bulunan miktardan (G.M. T.’ye göre kaynak sularında litrede 30 mg, içme sularında en fazla 600 mg) daha düşüktür(GTD 1999). Çizelge 2. Fındığın Mineral Madde Đçeriği (g/100kg) DEMĐR 5,8 KALSĐYUM 160 ÇĐNKO 2,2 POTASYUM 655,3 SODYUM 2,1 MAGNEZYUM 161,2 BAKIR 1,3 MANGANEZ 5,1 FINDIK YAĞ ĐÇERĐĞĐ Fındıktaki yağ miktarı bölge, iklim, toprak ve çeşide bağlı olarak 50–73 g/100g arasında değişmekte olup diğer sert kabuklu meyveler ve yağlı tohumlara nazaran yüksek orandadır. Fındık yağı bileşimi üzerine yapılan çalışmalarda, bileşimce zeytinyağına benzediği ve tüm çeşitlerde de en fazla oleik yağ asidinin bulunduğu ve bunu sırası ile linoleik, palmitik, stearik ve linolenik yağ asitlerinin izlediği tespit edilmiştir (GTD 1999). Çizelge 3. Fındık Yağında Bulunan Yağ Asitleri ve Miktarları (%) Doymuş Yağ Asitleri Tekli Doymamış Yağ Asitleri Çoklu Doymamış Yağ Asitleri Miristik Palmitik Stearik Palmitoleik Oleik Linoleik Linolenik 4,6–6,1 1,2–3,0 0,2 75,2–84,2 7,9-18,5 0,1–1,9 FINDIĞIN VĐTAMĐN ĐÇERĐĞĐ Fındık insan beslenmesinde gerekli olan Vit.B6, Vit.B1 ve Niasin vitaminleri yanında özellikle doğal antioksidan Vit. E ( alfa-tokoferol) bakımından bitkisel yağlardan sonra en iyi kaynaklardan biridir (GTD 1999). Çizelge 4. Fındığın Vitamin Đçeriği B1 VİTAMİNİ 0,33
B2 VİTAMİNİ 0,12 B6 VİTAMİNİ 0,24 NİASİN 1,75 E ViTAMİNİ 31,4 FINDIĞIN ENERJİ DEĞERİ Fındığın enerji değeri fındık bileşimine göre değişmekle birlikte 100g fındık ortalama 634 kalorilik enerji vermektedir. Bu enerji değerinin, kcal/100g olmak üzere bal (330) ve pekmez (220) gibi yüksek enerjili ürünler yanında kabuklu ve kurutulmuş meyvelerin enerji değerleri ile karşılaştırıldığında çok yüksek bir değer olduğu görünmektedir(GTD 1999).
FINDIĞIN İNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN ÖNEMİ Fındığın ticari açıdan önemli bir gelir kaynağı olması, insan sağlığı açısından yararlı besin öğelerini ihtiva etmesinden kaynaklanmaktadır(GTD 1999). Fındık içerdiği doymamış yağ asitleri, protein, karbonhidrat, vitaminler, mineraller ve lifler sayesinde sağlık açısından oldukça önemli et grubu yiyecekler arasına girmektedir. Besin lifi ve pektinler fındıkta % 1–3 oranında bulunmaktadır. Bu bileşikler kalınbağırsak hastalıklarını, kabızlığı ve kalp rahatsızlıklarını önlemekte, kan şekerini düşürmektedir (GTD 1999). Ayrıca fındıkta bulunan tuz, normal suda bulunan miktardan daha düşük olduğundan düşük beslenme programlarında ve yüksek tansiyonu olan hastalarda fındık tüketimi fazla sorun olmamaktadır(GTD 1999). Fındıkta sodyumun düşük, magnezyum, kalsiyum ve potasyumun yüksek olması, vücutta kan basıncının düzenlenmesinde rol oynamaktadır(GTD 1999). Fındık, kemik ve diş gelişimi için gerekli olan Ca bakımından; süt ürünleri, pekmez, asma yaprağı ve meyveler içerisinden de bademden sonra en fazla içeren meyvedir. Kalsiyumca zengin asma yaprağı, roka, pazı gibi yeşil yapraklı sebzelerdeki okzalik asidin, tahıllarda ise fitik asitin Ca ile kompleksler oluşturarak, kalsiyumdan faydalanabilirliliği
düşürmesi fındıktaki kalsiyuma değer katmaktadır. Diğer bir husus da vitamin C ‘nin Ca emilimini artırdığıdır. Bu nedenle fındığın kuşburnu, limon ve portakal suyu ile tüketilmesi beslenme açısından faydalı olacaktır(GTD 1999). Fındık, kansızlık, sindirim ve solunum sistemi bozukluklarının önlenmesinde gerekli Fe bakımından da zengin kaynaklardan biridir. Bitkisel kaynaklı Fe ‘in hayvansal kaynaklı Fe ‘e göre düşük oranda kullanılmasına rağmen vitamin C kaynaklı besinlerle tüketilmesi etin demirine eşdeğer duruma getirmektedir. Süt ve mamulleri demir bakımından yetersizdir. Fındığın sütlü tatlılar, dondurma, yoğurt gibi ürünler ile birlikte tüketilmesi bu ürünlerin Fe açığının kapatılması açısından önem kazanmaktadır(GTD 1999). Fındık ayrıca, solunum ve sinir sistemi bozuklukların önlenmesinde gerekli olan Mg; kansızlık, kilo kaybı, üreme ve büyüme bozuklukları önlenmesi için gerekli olan Cu; gelişme, büyüme, üreme bozukluklarının önlenmesinde gerekli olan Mn; kalp, kas, sinir sistemi, gelişme ve hormonal sistemlerdeki bozuklukların, yüksek kan şekeri, felçlerin önlenmesinde gerekli olan K, büyüme, üreme ve bağışıklık sistemindeki bozuklukların, saç dökülmesi ve iştahsızlığın önlenmesinde gerekli olan Zn, raşitizmin önlenmesi için gerekli olan P bakımından iyi bir kaynaktır(GTD 1999). Fındığın vücutta; karbonhidrat, protein, yağ matabolizmasını düzenleyici olarak görev yapan B1 ve B2 vitaminleri için iyi, B6 vitamini için ise çok iyi bir kaynaktır. Doğal antioksidant olan E vitamini bakımından da bitkisel yağlardan sonra en iyi kaynaklardan biridir(GTD 1999). Kan yapımı ve ruhsal sağlık açısından gerekli olan B2 ve B6 vitaminleri, fındıkta önemli düzeyde bulunduğunda, bu besini her gün düzenli olarak tüketilmesi, ülkemiz çocuklarının beslenme problemine ait pratik bir çözüm olarak düşünülebilir (GTD 1999).
TÜRKİYE’DE FINDIK İHRACAT MİKTARI Türkiye’de üretilen fındığın %10–15 kadarı iç piyasada tüketilmekte %85-90’ı ise ihraç edilmektedir. Geçmiş dönemlerde fındığı genellikle toptancılara ihraç etme durumunda
kalan ihracatçılar özellikle fındık işleme sanayinin gelişmesi ile birlikte doğrudan kullanıcısına ihraç etmeye başlamıştır. Đhracatçıların dil, ekonomi ve pazarlama yetişmiş elemanlar ile Kalite Kontrol Mühendislerini firmalarında çalıştırmaya başlaması bu süreci hızlandırmıştır(Anon 2006 b). Çizelge 5. Ürün Cinslerine Göre Türkiye Fındık Đhracatı (Anon 2006 b). Yıllar Kabuklu Fındık Đç Fındık Đşlenmiş Fındık Toplam Miktar Miktar % Miktar % Miktar % 1993 273 0,1 143 483 74,1 49 851 25,8 193 770 1994 172 0,1 135 499 72,8 50 665 27,1 186 150 1995 184 0,1 188 442 78,1 52 731 21,8 241 265 1996 332 0,1 145 955 73,6 52 144 26,3 198 235 1997 90 ~ 147 681 72,8 55 138 27,2 202 864 1998 72 ~ 143 806 71,3 57 924 28,2 201 766 Ortalama 187 0,1 150 806 73,9 53 059 26 203 958
4. İŞLETMENİN KURULUŞ YERİ HAKKINDA BİLGİ 4.1 Kuruluş Yeri Giresun, Doğu Karadeniz Bölgesinin sahil şeridinde, mavi ile yeşilin buluştuğu yerde bir yarım ada üzerinde kurulmuştur(Anon 2006 c). Giresun ili, Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümü’nde yer almakta olup, 37º 50´ ve 39º 12´ doğu boylamları ile 40º 07´ ve 41º 08´ kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır. Đl, doğusunda Trabzon ve Gümüşhane, batısında Ordu, güneyinde Sivas ve Erzincan, kuzeyi Karadeniz ile çevrilidir (Anon 2006 c). Giresun’un yüzölçümüne bakarsak 6.934 kilometre karedir ve Türkiye yüzölçümünün %0.89’nu teşkil eder (Anon 2006 c). Đşletmemiz Giresun merkezine 7 km. uzaklıkta bulunan 70 hektar büyüklüğünde olan ve1995 tarihinde tamamen kamulaştırılan Organize Sanayi Bölgesi sınırları dâhillindedir. Organize Sanayi Bölgesinde 5500 metrekare ile 12000 metrekare arasında değişen büyüklükte 48 adet sanayi parseli bulunmaktadır (Anon 2006 c).
Giresun Tirebolu, Görele, Keşap, Espiye, Dereli, Alucura, Çamoluk, Şebinkarahisar, Dereli, Güce, Piraziz, Yağlıdere, Çanakçı, Doğankent, Eynesil, Bulancak ilçelerine sahiptir (Anon 2006 c). 4.2 Đklim Durumu Giresun Dağları’nın kıyıya paralel olarak uzanışı, bölgede iki farklı iklim bölgesi oluşmasına neden olmuştur. Karadeniz kıyılarında ılık ve yağışlı iklim sürer. Uzun yıllara göre, merkezde yıllık sıcaklık ortalaması 14,2º C dir. En soğuk ay (Şubat) ortalama sıcaklığı 6,9º C, en sıcak ay (Ağustos) Ortalaması ise, 22,3º C dir. Kaydedilen en düşük sıcaklık 6 Şubat 1960’da -9,8º C, en yüksek sıcaklık ise 4 Ekim 1952’de 37,3º C olarak ölçülmüştür. Yağışlar bol olup, yıl ortalaması 1.305mm dir. Mevsimlere göre dağılımı; Kış %29, Đlkbahar %18,5, Yaz %18,5, Sonbahar %34’dür (Anon 2006 c). En çok yağış Ekim ve Kasım, en az yağış ise Mayıs ve Haziran aylarında görülür. en fazla yağış düştüğü aylarda, aylık ortalama yağış 140 mm.’yi aşarken, en az düştüğü aylarda 60 mm.’nin altına inmez (Anon 2006 c). Kıyıdan içe doğru gidildikçe iklim değişmektedir. Giresun Dağları’nın denize bakan yamaçları daha da yağışlıdır. Kışlar daha sert geçer, kar örtüsü daha uzun süre kalır ve yazları da serin geçmektedir. Ortalama deniz suyu sıcaklığı 16,9º C olup, en yüksek değerlerine Temmuz – Ağustos aylarında ulaşır(25º ) (Anon 2006 c). Doğal bitki örtüsü, iklim özellikleri ve yükseltiye bağlı olarak değişir. Bitki örtüsünün dağılışın da ilin iki kesimi arasında farklar vardır. Đlin kuzey kesiminde kıyıdan itibaren 800 m. yükseltiye kadar fındık bahçeleri ile kaplıdır. Đl arazisinin %25’i tarım alanı, %34’ü orman ve fundalık alan, %18’i çayır ve mera ve %25’i tarım dışı araziden oluşmaktadır (Anon 2006 c). 4.3 Nüfus Durumu Giresun ilinin 2000 yılındaki nüfusu 523.819, yıllık nüfus artışı ise %4,7’dir. Đl’in nüfusu sürekli azalmakta olup, ülke genelinde nüfusu gittikçe azalan iller arasında ilk sıralarda
gelmektedir. Đl nüfusunda ki belirgin azalma 1970 yıllarından itibaren başlamıştır. Nüfus azalmasının başında göç gelmektedir. Đle aynı zamanda göç gelmesine karşın, giden göçü karşılayamamaktadır (Anon 2006 c). Đl’in göç verdiği illerin başında, Đstanbul, Bursa, Sakarya, Samsun, Zonguldak ve Ankara gelmektedir Bu göç genelde aile düzeyinde olup, Giresun ile bağlarını koparmamaktadır. Çoğu yazları gelmekte olup birçoğu ise emeklilikte geri dönmektedir (Anon 2006 c). Çizelge 6. 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımlarına Göre ilçe Nüfusları ve Toplam Nüfus: ĐLÇESĐ Toplam Nüfus Şehir Nüfusu Köy Nüfusu MERKEZ 112.501 83.636 28.865 ALUCRA 25.685 14.365 11.500 BULANCAK 59.841 32.182 27.659 ÇAMOLUK 14.715 4.192 10.523 ÇANAKÇI 15.245 6.644 8.601 DERELĐ 27.860 8.124 19.736 DOĞANKENT 7.477 3.789 3.688 ESPĐYE 30.567 12.990 17.577 EYNESĐL 21.110 10.667 10.443 GÖRELE 52.420 27.214 25.206 GÜCE 8.679 3.461 5.218 KEŞAP 22.468 9.475 12.993 PĐRAZĐZ 17.901 9.416 8.485 ŞEBĐNKARAHĐSAR 50.26 36.713 14.213 TĐREBOLU 36.947 16.112 20.835 YAĞLIDERE 19.297 4.336 14.961 TOPLAM 523.819 283.316 240.503
Đle bağlı bulunan 15 ilçeden Bulancak ilçesi 59.841 nüfusu ile en fazla nüfusa, Doğankent ilçesi ise 7.477 nüfusu ile en az nüfusa sahip olan ilçelerdir. Đlin yıllık nüfus artış hızı en yüksek olan ilçesi % 32,4 ile Çamoluk iken en az olan ilçesi % 24 ile Yağlıdere’dir. Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Đl genelinde 77 ve il merkezinde 380’dir (Anon 2006 c). 4.4 Eğitim Durumu Giresun genelinde 18’i lise, 34’ü mesleki lise, 585’ilköğretim okulu oluşturmaktadır. Bu rakamlardan yola çıkarak ilde saptanan okullaşma oranları sırasıyla ilkokul %93, ortaokul %62.84, lise %20.34’tür (Anon 2006 c). Çizelge 7. 2000 Nüfus Sayımında Okuma Yazma Bilen Nüfus Oranı; Toplam(%) Erkek(%) Kız(%) Türkiye 86 95 78 Giresun 83 93 74 Yüksekokullar Karadeniz Teknik Üniversitesine bağlı; Giresun eğitim fakültesi, Giresun Fen Edebiyat Fakültesi, Giresun Meslek Yüksek Okulu, Tirebolu Meslek Yüksek Okulu, Giresun Sağlık Yüksek Okulu bulunmaktadır ayrıca Sivas Cumhuriyet Üniversitesine bağlı Şebinkarahisar Meslek Yüksek Okulu vardır. Bu yüksek öğretim kurumlarında; Sınıf Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, O kul Öncesi Eğitim Öğretmenliği, Türkçe Öğretmenliği, Eğitim
Bilimleri ve Bilgisayar Öğretim Teknikleri, Biyoloji, Fizik, Tarih, Đşletme, Büro Yönetim ve Sekreterlik, Fındık Eksperliği, Hemşirelik, Ebelik, Bilgisayarlı Muhasebe, Muhasebe gibi bölümlerde yaklaşık 2600 öğrenci öğrenim görmektedir (Anon 2006 c). 4.5 Ulaşım Durumu Kara Yolları Giresun ilinde ulaşım, sahil kesimden geçen 010 nolu Devlet Karayolu ile sağlanmaktadır. Ancak artan trafik nedeni ile bu yol ihtiyaca cevap verememektedir. Bu nedenle Samsun ilinden Sarp’a kadar gecen sahil yolunun duble hale getirilmesi planlanmış, bu yönde yapılan çalışmalar hızla devam etmektedir (Anon 2006 c). Đldeki karayolu ağı 368 km. olup, bunun 252 km.si devlet yolu, 116 km.si il yoludur. Devlet ve il yolları toplamının %91’i asfalt , %9’u stabilize yoldur. Ayrıca 77 km.si asfalt olan toplam 6853 km. köy yolu bulunmaktadır (Anon 2006 c). Đç Anadolu ile Đrtibat Giresun-Şebinkarahisar yolu ile sağlanmaktadır. Öte yandan Đç Anadolu ile irtibatı kısa ve ekonomik olarak sağlayacak olan Tirebolu- Torul yolunda yapım çalışmaları devam etmektedir (Anon 2006 c). Giresun karayolları onuncu bölge müdürlüğü sınırları içinde olup, bölge merkezi Trabzon ilidir.104. Şube Şefliği ilimizin karayolu hizmetlerini yürütmektedir. Şebinkarahisar, Alacura, ve Çamoluk ilçelerindeki karayolları Sivas 16. Bölge Müdürlüğü sorumluluğundadır (Anon 2006 c). Hava Yolları Đlde hava ulaşımı mevcut değildir. 1997 yılında kurulan ORGĐ, Ordu ve Giresun arasına, deniz dolgusu yapılarak kurulacak olan hava alanının, mendirek inşaatına başlanmış fakat devamı getirilememiştir (Anon 2006 c). Deniz Yolları
Deniz yolu ile ulaşım, ilin yurt dışına açılan önemli bir kapısıdır. Giresun limanı 1959 yılında hizmete girmiştir. Doğuda Çamburnu, batıda Piraziz arasındaki deniz alanını kapsar. Limanın şilep, yolcu, motor, balıkçı ve kılavuzluk olmak üzere 5 adet rıhtımı bulunmaktadır (Anon 2006 c). Liman, Türk ve yabancı gemilere yükleme ve boşaltma yapabilecek her türlü kolaylığa ve imkâna sahiptir. Limanın yükleme ve boşaltma kapasitesi 1.797.000 yıl/ton’dur. Liman’a ihraç maddeleri arasında fındık, un, maden ve karışık yük gelmekte olup, ithal edilen maddeler ise tomruk, buğday ve kömürü kapsamaktadır (Anon 2006 c). 4.6 Ekonomik ve Sanayi Durumu Giresun ilinin gayrisafi milli hâsılası incelendiğinde, en yüksek payın %37 ile tarım sektörüne ait olduğu %13 ‘ü sanayi ,%14 ulaştırma ve haberleştirme ,%12 ticaret %6 inşaat sektörüne ait olduğu görülmektedir. Sektör paylarının yıllık şehirlerine bakıldığında tarım sektöründe azalma ulaşım ve haberleşme sektöründe artma inşaat ve ticaret sektörlerinde ise genel bir durgunluk olduğu gözlenmektedir. Đlçeler itibariyle genel durumu incelendiğinde; en yüksek pay %43 lük bir oranla merkez ilçeye(Keşap’a) aittir. Bunu Bulancak ikinci, Görele üçüncü, Şebinkarahisar dördüncü ve Tirebolu beşinci sırada izlemektedir (Anon 2006 c). Đl genelinde en düşük pay Güce ilçesine aittir. Giresun ili GSYH’ sının Karadeniz bölgesi ve Türkiye içindeki yeri incelendiğinde ise, ilde yaratılan hâsılanın Karadeniz bölgesi hâsılasının %5 ‘ini, Türkiye hâsılasının ise %0.47’sinin oluşturduğu görülmektedir (Anon 2006 c). Giresun’ da vergi tahsilât oranı ,%80’e yakındır. Đl genelinde defterdarlık ve mal müdürlüklerinde kayıtlı yaklaşık 19 bin mükellef bulunmaktadır (Anon 2006 c). Giresun ili genelinde 95 firma, Esnaf ve Sanatkârlar Odasına birliğine bağlı 34 oda bulunmakta olup bunlara yaklaşık 10 kişi üye durumundadır halen Giresun’da faaliyet gösteren önemli sanayi kolları arasında; • Fındık kırma ve işleme, • Ağaç işleme,
• Yonga, levha(sunta) • Ağaç parke • Mamül ve fındık kereste, • Süt ürünleri, • Suni balık üretimi, • Maden işleme, • Oto yedek parçacılığı, • Đnşaat sanayi Bulunmakta olup, il merkezi başta olmak üzere sanayi canlılığı, Bulancak, Tirebolu, Şebinkarahisar, Görele ve Espiye ilçelerinde daha ağırlıklı olarak gözlenmektedir. Çaykur başta olmak üzere imalat sanayinde diğer bazı kuruluşlarda faaliyet göstermektedir. Çaykur Tirebolu ilçesinde bulunan fabrikası ile önemli bir sanayi oluşturmaktadır (Anon 2006 c). Đl merkezinde ağaç işleri ve metal işleri olmak üzere iki adet küçük sanayi sitesi faaliyet göstermektedir (Anon 2006 c). Giresun ilinde, ticaret, otelcilik, lokantacılık, gibi toplum hizmetleri veren yaklaşık 4 bin, imalat sanayinde hizmet veren yaklaşık 800 hizmet, ulaştırma, inşaat, madencilik gibi dallarda 100’e yakın işyeri faaliyetini sürdürmektedir (Anon 2006 c). 4.8 Arazi Durumu Fındık ezmesi üretimi için kuracağımız işletme Giresun Organize Sanayi Bölgesinde yer almaktadır. Sanayi tesislerinde taban alanı katsayısı 0.60 olarak belirlenmiştir. Buna göre 6064,18 metrekarelik toplam alanın 3638.508 metrekarelik kısmını kapalı alan olarak kullanabilmekteyiz. Yapı yüksekliği kullanılan üretim teknolojisine göre belirlenecektir. Arazi : 6064.18m2 Parsel no : 12 Ada : 128 Pafta: G40 b14 a2 b
4.9. Su, Elektrik ve LPG Fabrikamız için gerekli olan su ihtiyacı, Organize Sanayi Bölgesi’ndeki şebeke suyundan karşılanacaktır. Gerekli olan elektrik ise Tedaş’ tan sağlanacaktır. Isı ihtiyacı için de doğal gaz bulunmadığından LPG den faydalanılacaktır. 5. PĐYASA ETÜDÜ 5.1 Hammadde Durumu Fındık ezmesi üretimi için gerekli olan hammadde Giresun çevresindeki tüccarlardan temin edilecektir. Daha fazla miktarda ihtiyaç durumunda Fiskobirlik’ten karşılanılması düşünülmektedir. DÜNYA GENELĐNDE FINDIK ÜRETĐMĐ Dünyada bademden sonra yetiştiriciliği yapılan, sert kabuklu meyve olan fındığın yabani çeşitleri kuzey yarım kürenin ılıman iklim kuşağındaki her bölgede yetiştirilebilmesine rağmen, kültür çeşitliliği Türkiye, Đtalya, Đspanya ABD, Çin, Đran, Yunanistan Fransa Rusya Federasyonu Kırgızistan Portekiz Beyaz Rusya, Moldova Cumhuriyeti, Tacikistan, Gürcistan, Ukrayna, Tunus, Macaristan, Kıbrıs ve Kamerun’da yetiştirilmektedir (Anon 2006 b).
Çizelge 8. Ülkelere Göre Dünya Fındık Üretimi (Ton) (Anon 2006 b) Ülkeler 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 Miktar % Türkiye 305 000 600 100 435 000 464 000 470 000 595 000 531 441 485 149 71,7 Đtalya 90 778 127 571 118 400 120 215 107 347 116 671 109 100 112 869 16,7 ABD 30 790 19 140 35 380 16 780 42 640 14 970 30 390 28 070 4,1 Đspanya 12 107 22 600 15 500 7 030 19 800 8 000 15 333 14 338 2,1 Ara Toplam 445 075 769 411 604 280 572 025 639 787 734 641 698 264 640 426 94,6 Çin 9 000 9 000 9 000 10 000 10 000 10 000 12 000 9 857 1,5 Đran 10 874 5 200 5 400 5 400 5 400 5 400 12 525 7 171 1,1 Yunanistan 4 662 4 300 3 800 3 000 5 000 5 000 2 667 4 062 0,6 Fransa 3 480 3 700 3 900 4 400 4 500 4 500 4 500 4 140 0,6 Rusya 2 500 2 500 2 500 2 500 1 400 1 400 1 800 2 086 0,3 Federasyonu. Azerbaycan 1 500 1 600 1 800 2 500 2 000 2 000 2 000 1 914 0,3 Kırgızistan 1 500 1 500 1 500 1 500 2 000 2 000 2 000 1 714 0,3 Beyaz Rusya 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 1 200 1 029 0,2 Portekiz 1 271 1 234 842 852 923 900 1 037 1 008 0,2 Tacikistan 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 800 972 0,1 Gürcistan 700 1 000 1 000 700 700 700 1 833 947 0,1
Moldova Cum. 1 000 1 000 1 000 800 800 800 800 886 0,1 Diğer* 451 ~ ~ ~ 38 61 536 115 ~ Ara Toplam 38 938 33 034 32 742 33 652 33 761 34 761 43 698 35 941 5,4 Genel Toplam 484 013 802 445 637 022 605 677 673 548 769 402 741 962 676 367 100 *Diğer ülkeler Ukrayna, Tunus, Macaristan, Kıbrıs ve Kamerun’dan oluşturmaktadır. 5.2 Pazar Durumu Fındık püresinin ülkemizde üretilen toplam miktarı 17014 ton/yıl civarındadır. Ülke çapında Fiskobirlik %50’lik bir oranla piyasada en fazla pazar payına sahiptir. Bunun yanında Saray markalı fındık ezmesi % 10 iken, Fındıko markalı işletme ise %1 gibi düşük bir payla piyasada yer almaktadır. Kuracak olduğumuz işletmenin kapasite miktarının1632 ton/yıl olmasından dolayı piyasa genelinde %10 ‘luk bir paya sahip olmak düşüncesindeyiz. 5.3 Fiyat Analizi Çokokrem Fındık Ezmesi(250g) : 4.30 YTL Oydi Fındık Ezmesi(300g) : 4.30 YTL Çikomigro Fındık Ezmesi(350g) : 4.30 YTL Çokokrem Fındık Ezmesi(350g) : 6.25 YTL Sarelle Fındık Ezmesi(400g) : 7.60 YTL Sarelle Fındık Ezmesi(500g) : 9.30 YTL Fiskokrem Kakaolu Fındık Ezmesi(20g) : 20 YKr Saray Çikonella Kakaolu Fındık Ezmesi Tüp (27 g) : 40 YKr Fiskokrem Kakaolu Fındık Ezmesi(40 g) : 50 YKr Sarelle Kakaolu Fındık Ezmesi(180g) : 1.60 YTL Sarella Kakaolu Fındık Ezmesi(250g) : 2.55 YTL Fiskokrem Kakaolu Fındık Ezmesi(250g) : 2.50 YTL
Oydi Kakaolu Fındık Ezmesi (340 g) : 4.45 YTL Fiskokrem Kakaolu Fındık Ezmesi(400g) : 4 YTL Oydi Kakaolu Fındık Ezmesi(500g) : 4.90 YTL Fiskokrem Kakaolu Fındık ezmesi(500g) : 5 YTL Sarelle Kakaolu Fındık Ezmesi(600g) : 5.30 YTL 5.4 Talep Tahmini – TANSAŞ – GÜN MARKET – PEKDEMĐR ÇĐFTLĐĞĐ – KĐPA – MĐGROS – CARREFOUR – BĐM – GĐRESUN VE ĐLÇELERĐNDEKĐ BAZI MARKETLER (SABAH CENTER, DEMA, AFTA, APAYDIN MARKET) GĐRESUN, ORDU, TRABZON, GÜMÜŞHANE, SAMSUN, SĐVAS, ÇORUM, ANKARA, AFYON, DENĐZLĐ, AYDIN, ĐZMĐR’DEKĐ BÜYÜK VE KÜÇÜK ÇAPLI MARKETLER OKUL K ANTĐNLERĐNE YÖNELĐK ÜRÜN DAĞITIMI YAPILACAKTIR 5.5 Fiyat Tahmini Figoletta Sade fındık ezmesi tüp (40g) : 1.25 YTL Figoletta Sade fındık ezmesi (250g) : 4.50 YTL Figoletta Sade fındık ezmesi (500g) : 8.75 YTL Figoletta Kakaolu fındık ezmesi (20 g) : 30 YKr
Figoletta Kakaolu fındık ezmesi tüp (40 g) : 1 YTL Figoletta Kakaolu fındık ezmesi (250 g) : 3YTL Figoletta Kakaolu fındık ezmesi (500g) : 6 YTL Figoletta Ballı fındık ezmesi (250 g) : 4.75 YTL 6. PROJENĐN MÜHENDĐSLĐK YÖNÜ 6.1 Üretimde Kullanılacak Hammaddeler ve Kalite Kriterleri Fındık ezmesi üretimi sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli husus üretime uygun fındık çeşidinin belirlenmesidir. Fındık ezmesi üretiminde tombul fındıklar daha çok tercih edilir bunun nedenleri ise; • Yağ ve protein oranlarının yüksek olması, • Kolay zar atabilme yeteneğinde olması, • Yuvarlak şekilleri nedeniyle kırmaya elverişli olması, • Beyazlatılma özelliğine sahip olması, • Đç veriminin fazla olması, • Orta irilikte ve yüksek kaliteli olması, • Uzunluk, genişlik ve kalınlıkları hemen hemen aynı olmasıdır. Mikotoksinler funguslar (küfler) tarafından üretilen sekonder metabolitlerdir. Bunlar bitki, insan ve hayvanlarda doğal olmayan ve zararlı biyolojik değişmelere neden olmaktadırlar (Yılmaz 2005). Fındıkta küf bulaşması yaygın olup, gelişmeleri insan ve hayvan sağlığı için bir risk oluşturmaktadır. Kabuklu fındıkta hasat, kurutma ve depolama süresince Penicillum, Aspergillus ve Rhizopus cinsine ait türler bulunmuştur. Küfler serbest yağ asidi, miktarının artmasına, proteinlerin parçalanmasına, aminoasit bileşiminde değişime, renk değişimine,
belirgin bir kokunun oluşmasına, tat değişimlerine yol açmaktadırlar. Yağış sert kabuklu meyvelerde hasattan sonra küf sayısı ve mikrofloroya etkileyen en önemli faktördür. Yağışın fazla olması durumunda bakteri ve küflerin toplam sayısı yükselmektedir. A.flavus ve A.paracticus fındıkta aflatoksin üretebilmektedir (GTD 2003). Harmanda dış kabuğu çatlamış, zedelenmiş fındıklarda aflatoksin bulunmuştur. Naturel fındıklar ve kavrulmuş kıyılmış fındıklar aflatoksin açısından riskli iken kavrulmuş fındıklar daha dayanıklıdır. Normalde bu koşulları (naturel fındıklar için su aktivitesi=0.38; kavrulmuş fındıklar için su aktivitesi= 0.24) aflatoksin oluşumunu önlemektedir. Ancak, bu aktivite 0.78 ile 0.81 arası olduğu durumlarda fındık, aflatoksin ve ergosterol üretilmesi için iyi bir besiyeri oluşturur, Fındıkta aflatoksin bulunması ve aflatoksinin kanserojen olması tehlikeli ürünler için de yer almasına neden olmaktadır (GTD 2003). Yetersiz hasat ve sonrası işlemler uygun olmayan işleme yöntem ve koşulları fındıkta acılaşmaya neden olabilir.Fındıklarda enzimatik aktiviteler sonucunda acılaşma meydana gelmektedir.Fındıkta serbest yağ asit içeriği (FFA) %1 ‘i geçerse fındıklar bozulmuş demektir.Yağ oksidasyonu hücre yapısı ve fonksiyonlarını zarar görmesine neden olmaktadır.Bu nedenle yağ oksidasyonunun önlenmesi insan sağlığı açısın dan önemlidir. Hasat ve harman işlemleri sırasın da fındığın toprakla teması mikrobiyal yükünün artmasına neden olmaktadır (GTD 2003). Küfler % 70 -90 bağılnemde gelişebilirken, enzimler ise %60–70 bağılnemde aktif hale gelmektedir. Kurutma sonun da ise fındığın nemi % 5 -6 olmaktadır. %6 neme karşılık gelen bağıl nem %80 dir ancak %70 bağıl nemde bile fındıklar kısa sürede bozulmaktadır. Bu yüzden kurutma işlemi sırasında mümkün olduğunca bağıl nemin düşük tutulması gerekmektedir (GTD 2003). Kırma sırasındada bazı olumsuz durumlarla karşılaşmak mümkün olmaktadır. Bu işlem basamağında oluşan vurgunlar ve fındıkların içindeki (gizli vurgun) fındıklarda acılaşmayı hızlandırır. Ayrıca kırma işlemi sırasında açığa çıkan toz küf sporlarının iç fındığa
bulaşmasına neden olur. Fındıkların hasar görmüş kısımlarında ki özellikle peroksidaz enziminin aktivitesi fındıktaki kötü kokuya neden olur. Kavurmada uygulanan sıcaklık- zaman kombinasyonu yağ oksidasyonuna etki eden etmenlerdir. Ambalajlama yöntemi ve ambalaj malzemesi de yağ oksidasyonunu etkiler (GTD 2003). 6.2 Üretim Akım Şeması KABUKLU FINDIK ↓ TARTIM ↓ AMBARA DOLUM ↓ BOYLAMA ↓ KIRMA ↓ AYIRMA KABUK ĐÇ FINDIK ↓ ↓ KABUK DEPOLAMA SEÇME ↓ ↓ KABUK ÇUVALLAMA DEPOLAMA ↓ ↓ 0 SATIŞ KAVURMA (120− 140 C), 20 Dakika ↓ ZAR ATTIRMA ↓
FOTOSELLE RENK AYIRICI KAVRULMUŞ KAVRULMUŞ TEMĐZ FINDIK BENEKLĐ FINDIK ↓ TABĐLERDE SEÇME ↓ SĐLOLAMA ↓ KALIN PÜRE YAPIMI(Buhler) ↓ PÜRE TANKLARI ↓ Pudra sekeri + KARIŞTIRMA TANKI Süt tozu ↓ ĐNCELTME ↓ Vanilin + KARIŞTIRMA-EZME(WĐENER) Lesitin ↓ Nebati Yağ DĐNLENDĐRME TANKI ↓ DOLUM ↓ KAPAKLAMA ↓ ETĐKETLEME ↓
TARĐHLEME ↓ KOLĐLEME ↓ SATIŞ *Akım şemasındaki kavrulmuş benekli fındık kalın püre yapımında kullanılacaktı • Üretime geçmeden önce ilk olarak yapılacak işlem, ürün için gerekli olan hammaddenin fabrikaya alınmasıdır. Fabrikaya alınacak olan hammadde kabuklu fındık olarak temin edilecektir. Alınacak olan fındığın randıman analizleri yapılır. Randımanın %50 civarı olması halinde işletmeye alınır. Đhtiyacımız olan kabuklu fındığın büyük bir bölümü tüccarlardan, gerektiği takdirde Fiskobirlik’ten karşılanacaktır. • Fabrikamıza alınan kabuklu fındıklar, tartılarak kamyonlarla birlikte fındık ambarına dökülmektedir. Buradan elevatörler yardımıyla t taşınmaktadır. • Daha sonra yapılacak işlem, fındıkların çeşitli boyutlara ayrılmasıdır. • Üretime uygun olarak ayrılmış fındıklar kırma ünitesine alınmaktadır. Bu şekilde kırma makinesine alınan kabuklu fındıklar 2 dairesel taş arasında üst taş sabit olup, alt taş hareketli olmak üzere dönerek kırılmaktadır. Her iki taş arasındaki mesafe fındığın boyutuna göre ayarlanmaktadır. • Kırılan fındıkların aspirasyon sistemiyle kabuk kısmı uzaklaştırılmaktadır. Ayrılan kabuklar depolara alınarak depolanmakta, buradan çuvallanarak yakacak olarak satışı yapılmaktadır. • Geriye kalan iç fındıklar seçme bandına alınarak işçiler tarafından kırılmamış, küflü, böceklenmiş fındıklar ayrılmaktadır. Elenen fındıklar depolara alınır. Đşlenecekleri zaman elevatörler aracılığıyla kavurma kazanlarına aktarılarak kavurma işlemi gerçekleştirilmektedir.
0 • Kavurma, Proctor denilen raf sisteminden oluşan kavurma kazanlarında 120− 140 C sıcaklık aralığında uygulanmaktadır. Kavurma basamağıyla daha sonraki aşamada yapılacak olan fındıktan zar ayırma işlemi kolaylaşmaktadır. Kavurma işlemi yaklaşık 20 dakika süre ile yapılmaktadır. • Kavurma kazanlarından çıkan fındıklar zar atma makinelerine alınarak paspaslar ve fırçalar yardımıyla zarları ayrılmaktadır. Bu işlem sırasında ayrılan zarlar hayvan yemi veya yakacak olarak değerlendirilmektedir. • Zarlarından ayrılan iç fındıklar elevatörlerle birlikte fotoselli renk ayırıcıya alınarak burada kavrulmuş temiz ve kavrulmuş benekli fındık olmak üzere 2’ye ayrılmaktadır. Elde edilen benekli fındıklar diğer temiz fındıklarla belirli oranlarda paçal yapılarak fındık ezmesi üretiminde kullanılmaktadır. • Silolara alınan temiz fındıklar Buhler adı verilen makinelerde kalın püre haline getirilmektedir. Bu aşamada kavrulmuş fındığın kullanılmasının en önemli nedeni; istenilen püre renginin ve kıvamının tutturulması sağlanır. Buhler’de fındıklar diskler arasındaki bıçaklar vasıtasıyla püre şeklini almaktadır. • Kalın püre, püre tanklarına alınmakta ve daha sonra karıştırma tankında pudra şekeri, süttozu ilavesiyle karıştırılmaktadır. Đngrediyen olarak kullanılan pudra şekerinin amacı kristalleşmeyi önlemek böylece karışımda daha homojen bir yapı sağlamaktır. • Oluşan karışım Wiener adı verilen makinede inceltilmekte, ince püreye bantlı taşıyıcılarla Goocher isimli karıştırma ünitesine alınarak, vanilin ve lesitin gibi katkı maddeleri ile nebati yağ ilavesi yapılmaktadır. Bu basamakta karıştırma işlemi yapılırken aynı zamanda sistemde bulunan bıçaklarla ezme işlemi de uygulanmaktadır. • Ayrıca kullanılacak olan nebati yağın ilavesi sıvılaştırılarak yapılmaktadır. • Kakaolu fındık ezmesi yapımında ise tek farklılık; kakao ve çikolata aromasının ilave edilmesidir.
• Dinlenme tankına alınan fındık ezmezi karışımının 20 g’lık paketlere, 40 g’lık tüplere ve 250–500 g’lık kavanozlara dolumu yapılmaktadır. Dolum sonrası kapaklama ve etiketleme işlemleri uygulanmakta, tarihlenen ürünler kolilenerek sevkiyatı yapılmaktadır. 6.3 Üretimdeki Kritik Noktalar (HACCP) HACCP hasat, işleme, depolama, dağıtım gibi tüketime kadar geçen zincirin tüm aşamalarında risk analizlerinin yapılmasını, olabilecek fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik tehlikelerin önceden saptanıp kontrol ve kayıt altına alınmasını içeren ve multidisipliner bir grup çalışmasına dayanan gıda güvenirliğinde bir sistematik yaklaşımdır. Gıda kaynaklı hastalıkların önlenmesinde ABD ve Avrupa Birliği tarafından en etkili sistem olarak kabul edilmiş ve uygulama zorunluluğu getirilmiştir (Kaya 2000). HACCP sisteminde üretim ve sonrasında herkese sorumluluk verilmekte ve daha çok katılım ile iyi bir motivasyon sağlanmalıdır. Ayrıca kaynaklar daha rantabil kullanılıp, kayıplar azaltılarak verimlilik artmakta ve işletme toplam kalite sistemine yönelmektedir ( Kaya 2000). HACCP 1990 yıllarına kadar süren bir geçiş periyodundan sonra günümüzde hemen hemen gıda endüstrilerinde kabul edilmiş ve uygulanmaya başlanmıştır. HACCP prensipleri herhangi bir gıdanın büyük veya küçük çaptaki çeşitli üretimleri için uygulanabilir. Üretimin değişik aşamalarındaki işlemlerin güvenirliğini önceden tahmin etmeye yarayan faydalı bir yöntemdir. HACCP bütün gıda zincirinde uygulanabileceği gibi üretim, depolama, dağıtım, perakende satış ve servis gibi gıda zincirinin herhangi bir aşamasına da uygulanabilir ( Kaya 2000). HACCP Sistemindeki Tanımlar Bu sistemi tam uygulayabilmek için verilen standart tanımları bilmek gerekmektedir. Bu tanımlar:
. Tehlike (Hazard): Zarar sebep olan potansiyeldir. Tehlike biyolojik, kimyasal veya fiziksel nitelikli olabilir. Diğer bir tanımla; Gıdalarda beklenmeyen bir mikrobiyal bulaşma, gelişme ve çoğalma sonucu meydana gelebilecek metabolizma ürünleriyle (toksinler, enzimler, biyolojik aminler gibi)istenmeyen nitelikte ürün eldesi, bozulma veya halk sağlığını olumsuz etkileyen koşulların oluşumudur. . Şiddet: Tehlikenin sürekliliği ve büyüklüğün ifadesidir. . Risk: Meydana gelme olasılığı bulunan tehlikenin tahmin edilebilen boyutudur. . Kritik Kontrol Noktası (CCP):Kontrol uygulamalarıyla gıda güvenliğine yönelik tehlikeyi önleyebilen, ortadan kaldırabilen veya kabul edilebilir düzeye indirebilen işlem, basamak veya odak niteliğindeki etkenlerdir. . Kriter: Fiziksel, kimyasal, duyusal ve mikrobiyolojik karakteristiklerin, ürünlere göre hazırlanmış özgün sınır değeridir. . Düzenleyici Uygulamalar: CCP göstergeleri bozulduğunda alınması gereken önlemlerdir. Kontrol Mekanizması (Monitör):CCP’larının denetlenmesi için önceden tasarlanmış işlem basamaklarının uygulanmasıdır (Kaya 2000). HACC
Çizelge 9. HACCP uygulamalarının genel kontrol planı
Proses Önleyici Düzenleyici basamağı Tehlike Kritik Limit Faaliyetler Tedbir Hammadde Kabuklu Kabuklu fındığın Belirlenen Malın iadesi Alımı fındığın nem değerine nem değeri % tedarikçinin nemi belirlenen değeri bakılarak 5-6 olmalıdır uyarılması, gerekirse geçmemelidir uygun olmadığı tedarikçinin takdirde alımı değiştirilmesi yapılmaz Depolama Mikrobiyolojik bulaşma- Sıcaklık, nem ve % 50-60 Havalandırma Aspergillus flavus bağıl nem Bağıl nem sisteminin kullanılarak, Böcek ve kemirgen değerlerinin %5-6 nem uygun depo kaynaklı bulaşmalar yüksek olmaması 5-10 C koşullarının Sağlanır Sıcaklık sağlanması Kırma Fındığa kabuk karışması Kırıcı taş Kırma işleminin uygun Aralıkları taş aralıklarıyla Ayarlanır yapılması Ayırma Fındıktan kabuğun Kullanılan Sistemin ayrılmaması havalandırma düzenli sisteminin kontrolü yeterince çalışması Seçme Yabancı madde, küflü, Đşçilerin seçme Đşçilerin fındıkta çürük, vurgunlu fındıklar işlemini dikkatlice bulunacak yabancı yapması maddeleri iyi ayırt edebilmesi Đç Fındık Deponun neminin, Depolama %5-6 nem Gereken analizlerin Depolama sıcaklığının ve fındığın koşullarının iyi %50-60 bağıl yapılması, siloların serbest yağ asiti(FFA) ayarlanması nem 5-10C paslanmaz çelik olması miktarının uygun Depo olmaması nedeniyle sıcaklığı bozulmuş fındıklar FFAmiktarı %1
Kavurma Yanmış veya tam Kavurma Kavurma kavrulmamış(neminin sıcaklığının ve sıcaklığı Fındığın nemine ve tam giderilmemiş) süresinin uygun 150C de ve kavurma kazanı fındıklar olarak ayarlanması, 20 dakika raflarındaki fındık buna bağlı olarak yı kalınlığına göre püre yapımında aşmamalı sıcaklığın kolaylık sağlanması ayarlanması Sıcaklık süre dengesinin kurulması Silolama Kavrulmuş fındığın Karanlık serin ve %50-60 uygun olmayan depo kuru depolarda bağıl nem koşullarında bozulması, saklama 5-10 Cdepo acılaşması sıcaklığı Depolama koşullarının uygun kriterlere göre sağlanması Püre Tankı Metal kontaminasyonu Paslanmaz çelik silolarının kullanılması Đnceltme Kıvamın tam Katkı maddelerinin ve oluşmaması, belirli sıralarda ve karıştırma inceltilememiş püre uygun şekillerde ilavesi Dolum *Mikrobiyal *Dolumun yapıldığı kontaminasyon bölüm çevreden *Dolum sırasında *Ambalaja gereğinden izole edilmeli belirli sürelerde fazla veya eksik paketlenmiş ürün gramajda dolum alınarak hassas terazide dolumun doğruluğunun tespiti 6.4 Üretim Mamul Madde ve Formülasyonları Kakaolu fındık ezmesi: %35 fındık püresi %25 pudra şekeri %10 süt tozu %20 kakao %10 nebati yağ, lesitin, vanilin, çikolata aroması Sade fındık ezmesi: %45 fındık püresi %35 şeker
%13 süt tozu %7 nebati yağ, lesitin, vanilin Ballı fındık ezmesinde ise ek katkı olarak bal aroması katılacaktır. 6.5. Kapasite Raporu Đşletmede saatte 625 kg kabuklu fındık işlenecektir. • Kabuklu fındığın %50’si kırma sırasında kabuğa dönüşecektir. • Böylelikle 312,5 kg /sa iç fındık elde edilir ve kavrulmuş fındık üretmek üzere kavurma kazanlarına alınır.Seçilen kavurma kazanının kapasitesi 400 kg/sa’ dır. • Kavurma sırasında %12 oranında bir kayıp meydana gelmektedir. Bu kayıp; fındığın kavrulmasıyla suyunun uçurulması, zarının atılması, tabilerde seçilmesi sırasında oluşmaktadır. . • Bu toplam fındıktan %12 düşüldüğünde elde edilen pürede kullanacak miktarı 275 kg/sa’dır. Püre sisteminde 400kg/sa fındık ezme kapasitesine sahip ön ezici kullanılmaktadır. • Püre yapımı esnasında %1 oranında makinelere yapışma göz önüne alınarak net olarak 272 kg/sa püre elde edilecektir.Püreleri max.200 m3 hacmine kadar istenilen boyutlarda püre depolama siloları tercih edilmektedir. • Kakaolu ve sade fındık ezmesinin son üründe fındık oranı sırasıyla %35 ve %45 olacak şekilde ayarlanıp son ürün kapasitesi 680 kg/sa olarak hesaplanmıştır.
6.6 Gıda ve Üretim Sicilleri:Belgeler Üretim için gerekli olan belgeler ekte verilmiştir.
7. ĐŞLETME PLANLARI 7.1. Genel Yerleşim Planı Ekte verilmiştir. 7.2. Ana Üretim Binası Yerleşim Planı Ekte verilmiştir.
8. PROJENĐN YATIRIM TUTARININ TESPĐTĐ 8.1. Projenin Sabit Yatırım Tutarı 8.1.1 Proje Etüt Gideri: 3.000YTL 8.1.2 Arazi ve Arsa Gideri 5074 Sayılı teşvik yasasına göre araziye para ödenmeyecektir. 8.1.3 Arazi Düzeltme Masrafı: • Arsa çevresi 350m.’dır. Çizelge 10. Arazi düzeltme masrafları Birim Fiyat (YTL) Fiyat (YTL) Düzeltme 5 30.320 Tel Örgü 3.5 1.067 Asfalt 16.7 5.010 Yeşil Alan+Işık 24 24.000 TOPLAM 60.397
8.1.4 Đnşaat Giderleri: Çizelge 11. Đnşaat Giderleri Tablosu (Ozan 2006). Birim Fiyatı Toplam Fiyat 2 Bina m ( YTL) (YTL) Üretim Binası 595 300 178.500 Đdari Bina 115 5.250 603.750 Sosyal Tesis 155 250 38.750 Bekçi Kulübesi 5 54 270 TOPLAM 821.270 8.1.5 Makine ve Donanım Giderleri: Çizelge 12. Makine ve Donanım Giderleri Tablosu (Cerelsan 2006). Birim Fiyatı Toplam Fiyat Makine Adı Adet (YTL) (YTL) KANTAR 1 7.250 7.250 KALĐBRASYON ELEĞĐ 1 26.100 26.100 +ASPĐRASYON KIRMA TAŞI 1 14.500 14.500 SEÇME BANDI 1 10.150 10.150 ELEVATÖR – 4.350 4.350 KAVURMA KAZANI 1 100.000 100.000 ZAR AYIRICI 1 11.600 11.600
EZĐCĐ 1 50.750 50.750 ĐNCELTĐCĐ 1 58.000 58.000 TAMPERLEME 1 43.500 43.500 DĐNLENDĐRME TANKI 1 14.500 14.500 FOTOSELLĐ RENK AYIRICI 1 150.000 150.000 PÜRE TANKI(2.5 TON) 1 36.250 36.250 KARIŞTIRMA TANKI 1 43.000 43.000 DOLUM MAKĐNASI 2 19.000 38.000 BANTLI TAŞIYICILAR – 7.250 7.250 NEBATĐYAĞ SIVILAŞTIRMA 1 14.500 14.500 TANKI METAL DEDEKTÖR 1 28.500 28.500 PUDRA ŞEKERĐ MAKĐNASI 1 11.600 11.600 PAKETLEME MAKĐNASI 1 250.000 250.000 TÜP MAKĐNASI 1 300.000 300.000 TOPLAM 1.325.200 8.1.6 Montaj Gideri: Montaj giderleri makine ve donanım giderlerinin %4 kadardır. 1.325.200×0.04=53.008 YTL
8.1.7 Taşıt – Araç Giderleri Çizelge 13. Taşıt ve Araç Giderleri Tablosu (Anon 2006 d). Araç Adet Birim Tutar (YTL) Fiyatı(YTL) KAMYON 2 90.000 180.000 SERVĐS ARACI 1 80.000 80.000 FORKLĐFT 1 22.200 22.200 Toplam 282.200 8.1.8 Laboratuar Giderleri: Çizelge 14.Laboratuvar Giderleri (Anon 2006 e) FĐYAT (YTL) Araç çeşitleri ETÜV 1.000 OTOKLAV 6.000 DESĐKATÖR 1.200 NEM CĐHAZI 6.000 BUZDOLABI 580 MANYETĐK KARIŞTIRICI 550 2.000 SARF GĐDERLER TOPLAM 16.330
8.1.9 Ofis Demirbaş Giderleri: Çizelge 15. Ofis Demirbaş Giderleri (Anon 2006 f) Birim Fiyatı Toplam Fiyatı Malzemeler Adet (YTL) (YTL) Ofis Masası 7 200 1.400 Yemek masası 5 65 325 Büro koltuğu 6 58 349 Koltuk 4 50 200 Fotokopi makinesi 1 1.460 1.460 Sehpa 5 45 225 Sandalye 20 19 380 Klima 4 355 1.420 Elbise Dolabı 10 114 1.140 Bilgisayar 6 700 4.200 Faks Makinesi 1 200 200 Telefon 8 20 160 Kasa 1 300 300 Atatürk resmi 1 95 95 Pano 1 36 36 Yemek sandalyesi 30 15 450 Toplantı masası 1 750 750 Toplam 13.090 8.1.10 Beklenmeyen Giderler: 2.574.495×0.01=25.744,95 YTL
8.1 Sabit Yatırım Giderleri Çizelge 16. Sabit Yatırım Giderleri Tablosu GĐDER TUTAR(YTL) Etüt gideri 3.000 Arazi ve arsa gideri – Đnşaat giderleri 821.270 Makine ve donanım gideri 1.325.200 Montaj gideri 53.008 Taşıt araç giderleri 282.200 Ofis demirbaş giderleri 13.090 Beklenmeyen giderler 25.744,95 Arazi düzeltme masrafı 60.397 Laboratuar Giderleri 16.330 2.600.239,95 TOPLAM
8.2 Đşletme Sermaye Giderleri 8.2.1 Hammadde Giderleri Hammaddemiz olan fındık öncelikle üreticilerden fındığı toplayan tüccarlardan karşılanacaktır. Gerektiği takdirde Fiskobirlik’ten temin edilecektir. Fındık randımanı %50 olarak baz alınmıştır. Çizelge 17. Hammadde Giderleri Tablosu (Akarsu 2006 ) YILLIK ĐHTĐYAÇ BĐRĐM FĐYATI TOPLAM ÜRÜN (TON) (YTL) FĐYAT(YTL) Kabuklu fındık 1500 3.4 5100000 5.100.000 8.2.2 Yardımcı Hammadde Gideri Çizelge 18. Yardımcı Hammadde Giderleri Tablosu (Arıkol Aerosol 2006). Gider Türü Adet(Yıl) Birim Fiyat(YTL) Fiyat(YTL) Plastik Kavanoz + 3456000 Kapak 0.24 829.440 Tüp 883200 0.25 220.800 PVC Folyo+Plastik Tabla 5760000 0.02 115.200 Etiket 3456000 0.01 34.560 Mukavva 576000 0.16 92.160 TOPLAM 1.292.160
Katkı Maddeleri Brim Fiyatı Fiyat(YTL/Yıl) Miktar(Kg) Kristal şeker 1,52 489.600 744.192 Süt tozu 5.5 187.680 1.032.240 Kakao 2.4 163.200 391.680 Vanilin 35 3.885,7 136000 Lesitin 2 170.000 340000 Bal aroması 25 2.720 68000 Nebati Yağ 2 272.000 544000 Çikolata Aroması 30 4.533,3 136000 TOPLAM 3.392.112 Ambalaj malzemeleri ve katkı maddeleri toplam fiyatı 4.684.272 YTL dir. Katkı malzemeleri (Beşer Gıda 2006) 8.2.3 Tanıtım ve Reklâm Giderleri Yıllık 1.000.000YTL tanıtım ve reklam giderleri için ayrılmıştır. 8.2.4 Üretim Đzin ve Ruhsat Giderleri Đşletmenin kapalı alanı 870 m2 ‘ dir. 2 Đşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı için: (kapalı alan m ’ si) × 1 YTL
Çizelge 19. Üretim Đzin ve Ruhsat Giderleri Tablosu Giderin Türü Tutarı (YTL) Marka Tescil Belgesi 222 Emlak Vergisi 305 Đşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı 870 Đlgili Odalara Kayıt 181 Şirket Sözleşmesinin Hazırlanması 200 Ticari Sicil Gazetesine Đlan 303 Enerji Talep Vergisi 150 Fatura Đrsaliye Belgelerinin Basımı 175 Çevre Temizlik Vergisi 770 Sorumlu Yönetici Belgesi 90 Gıda Üretim Đzin Belgesi 330 Yapı Kullanma Đzin Harcı 93 Su Abonmanlık Belgesi 637 TOPLAM 4.326 8.2.5 Yakıt Giderleri Çizelge 20. Sevkiyat Tablosu (Salman Taşımacılık 2006) Mazot Sevkiyat Yol(km) Sarfiyatı Yıllık Sarfiyat (Yıllık) (lt./km) (litre/yıl) Giresun-Erzurum- 2.000×12= 0,2 4.800
Diyarbakır- 24.000 Gaziantep-Adana- Giresun Giresun- Đstanbul- 0,2 7.680 Đzmir- Antalya- 3.200×12=38.400 Ankara-Giresun Toplam 62.400 12.480 Çizelge 21. Yakıt Giderleri Tablosu Birim Fiyatı Yıllık Sarfiyat Toplam Tutar Yakıt Türü (YTL/litre) (litre/yıl) (YTL) LPG 1.42 28.800 13.632 Mazot 2,7 13.380 36.126 TOPLAM 49.758 8.2.6 Personel Giderleri Çizelge 22. Personel Giderleri Tablosu
Çalışma Görevi Adet Aylık ücret (YTL) süresi Yıllık Tutar(YTL) (saat) Đdari müdür 1 1.800 8 21.600 Üretim müdürü 2 1.500 8 36.000 Pazarlama müdürü 1 1.500 8 18.000 Kalite kontrol müdürü 1 1.500 8 18.000 Mali Müşavir 1 350 – 4.200 Avukat 1 350 – 4.200 Muhasebeci 1 800 8 9.600 Sekreter 1 650 8 7.800 Makine Teknikeri 4 800 8 38.400 Usta Başı 2 750 8 18.000 Şoför 2 700 8 16.800 Đşçi 17 650 8 132.600 Yemekhane Sorumlusu 2 650 8 15.600 Bekçi 2 650 8 15.600 Odacı 2 650 8 15.600 TOPLAM 40 372.000 8.2.7 Analiz Giderleri Aflatoksin analizleri haftada bir kez olmak üzere Tarım Đl Kontrol laboratuarında bir analiz fiyatı 150 YTL olacak şekilde yapılacaktır. Yılda toplam 7.800YTL ödenecektir (Đl Kontrol Laboratuarı 2006). 8.2.8 Elektrik Giderleri Çizelge 23. Elektrik Giderleri Tablosu Birim Fiyatı (YTL/kw) Yıllık Elektrik Sarfiyatı (kw) Toplam Tutar (YTL) 0,150 168000 25.200 8.2.9 Su Giderleri Çizelge 24. Su Giderleri Tablosu Birim Fiyatı (YTL/ton) Yıllık Su Sarfiyatı (ton) Toplam Tutar (YTL) 3 1000 3.000
8.2.10 Bakım ve Onarım Giderleri Çizelge 25. Bakım Onarım Giderleri Tablosu Bakım Onarım Gideri Değeri %Oranı Toplam Đnşaat gideri 821.270 5 41.063,5 Makine donanım gideri 1.325.200 2 26.504 TOPLAM 67.567,5 8.2.11 Amortismanlar Çizelge 26. Amortismanlar Tablosu Amortisman gideri Değeri % Oranı Toplam Makine donanımı 1.325.200 10 132.520 Đnşaat giderleri 821.270 4 32.850,8 Araç giderleri 282.200 12 33.864 TOPLAM 199.234,8 8.2.12Çalışma Kıyafetleri Giderleri ve Kimyasallar Çizelge 27. Çalışma Kıyafetleri Giderleri Tablosu (Anon g 2006) Malzeme Adet Birim Fiyatı (YTL) Yıllık Tutar (YTL) Önlük 6 13 78 Bone 30Kutu 3.82 114.6 Galoş Kutu 15 45 Eldiven Kutu 8 96 TOPLAM 275
Deterjan Çeşidi Yıllık Tutar (YTL) Temizlik Malzemesi +Kimyasal ilaçlar 4.500 Sıvı Sabun 400 TOPLAM 4.900 8.2.13Yemek Giderleri Kişi başına günlük yemek gideri 1.750YTL’dir. 40 x 1.75 x 300 =21.000 YTL 8.2.14 Beklenmeyen Giderler Đşletme sermaye tutarının %1’idir. Beklenmeyen Giderler=12.187.583,3×0.01=121.875,833 8.2 Yıllık Đşletme Sermaye Giderleri Çizelge 28. Yıllık Đşletme Sermaye Giderleri Tablosu Giderin Türü Tutarı (YTL) Hammadde Giderleri 5.100.000 Yardımcı Hammadde Giderleri 4.684.272 Tanıtım-Reklâm Giderleri 1.000.000 Üretim Đzin ve Ruhsat Giderleri 4.326
Yakıt Giderleri 49.758 Personel Giderleri 372.000 Analiz Giderleri 7.800 Elektrik Giderleri 25.200 Su Giderleri 3.000 Bakım-Onarım Giderleri 67.567,5 Amortisman Giderleri 199.234,8 Çalışma Kıyafet Giderleri ve Kimyasallar 5.175 Yemek Giderleri 21.000 Beklenmeyen Giderler 115.393,3 TOPLAM 11.654.726,6 8. 3. Projenin Yatırım Tutarı Çizelge 29. Projenin Yatırım Tutarı Tablosu Gider Cinsi Tutar (YTL) Sabit Yatırım Tutarı 2.600.239,95 Đşletme Sermayesi Tutarı 11.654.726,6 TOPLAM 14.254.966,55 9. YILLIK ĐŞLETME GELĐRLERĐ Çizelge 30. Yıllık Đşletme Gelirleri Tablosu Ürün Cinsi Adet(Yıl) Birim Satış Fiyat (YTL) Yıllık Fiyat (YTL) Tüp sade fındık ezmesi (40g) 441600 1,25 552.000 Sade fındık ezmesi (250g) 720000 4,50 3.240.000
Sade fındık ezmesi (500g) 864000 8,75 7.560.000 Kakaolu fındık ezmesi (20g) 5760000 0,3 1.728.000 Tüp kakaolu fındık ezmesi (40g) 441600 1 441.600 Kakaolu fındık ezmesi (500g) 864000 6 5.184.000 Kakaolu fındık ezmesi (250g) 864000 3 2.592.000 Ballı fındık ezmesi (250g) 144000 4,75 684.000 TOPLAM 21.981.600 Yan Gelir Miktar Birim Satış Fiyatı Yıllık Fiyat (kg/yıl) (YTL) (YTL) Kabuk 750000 0,2 150.000 GENEL TOPLAM 22.131.600 10. ĐŞLETME FĐNANSMAN KAYNAKLARI Öz Sermaye : Toplam Yatırım Tutarı x 0.7 = 9.978.476,58 Kredi : Toplam Yatırım Tutarı x 0.3 = 4.276.489,96YTL * Gerçek tutar 4.276.489,96 ’ dır. Ancak kredi 4.280.000 YTL’ ye tamamlanarak çekilmiştir.
11. ĐŞLETMENĐN YILLARA GÖRE FAĐZ GĐDERLERĐ TABLOSU Yıllık Faiz Oranı % 20 olarak saptanmıştır. Çizelge 31. Faiz Giderleri Tablosu Yılar Kalan ana para Ana Para Faiz Miktarı Toplam (YTL) (YTL) (YTL) Miktarı (YTL) 0 4.280.000 – – –
1 3.424.000 856.000 867.888.87 1.723.888,87 2 2.568.000 856.000 694.311,1 1.550.311,1 3 1.712.000 856.000 520.733,32 1.376.733,32 4 856.000 856.000 347.155.55 1.203.155,55 5 0 856.000 173.577,78 1.029.577,78 TOPLAM 6.883.666,62 12. PROJENĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ 12.1 Đşletme Gelir – Gider Değerlendirmesi Çizelge 32. Đşletme Gelir Gider Tablosu Nakit Gelir = Đşletme Geliri – (Đşletme Gideri + Yıllık Faiz) Net Nakit Gelir = Amortisman + Nakit Gelir
Net Kâr = Nakit Gelir – (Nakit Gelir x 0,25) Nakit Gelir Net Nakit Đşletme geliri Đşletme gideri + Yıllık (YTL) Gelir Net Kar Yıllar (YTL) Faiz (YTL) (YTL) (YTL) 0 – – 1 22.131.600 12.522.615,47 9.608.984,53 9.808.219,33 7.206.738,4 2 22.131.600 12.349.037,7 9.782.562,3 9.981.797,1 7336.921,73 3 22.131.600 12.175.459,92 9.956.140,08 10.155.374,88 7.467.105,06 4 22.131.600 12.001.882,15 10.129.717,85 10.328.952,65 7.597.288,39 5 22.131.600 11.828.304,38 10.303.295,62 10.502.530,42 7.727.471,72
12.2 ĐçKârlılık Oranı Çizelge 33. Đç Kârlılık Oranı Tablosu Düşük indirgenme Yüksek Đşletme oranı (%10) Đndirgenmiş Đndirgenme oranı Yükseltgenmiş Yıllar Geliri Değer (%20) Değer 1 22.131.600 0.90 19.918.440 0.83 18.369.228 2 22.131.600 0.83 18.369.228 0.69 15.270.804 3 22.131.600 0,75 16.598.700 0.57 12.615.012 4 22.131.600 0,68 15.049.488 0,48 10.623.168 5 22.131.600 0,62 13.721.592 0,40 8.852.640 TOPLAM 83.657.448 65.730.852 Đç Kârlılık Oranı = 0,1 + (0,2- 0,1) x Düşük Đndirgenme Değerlerinin Toplamı Düşük Đn. Değ. Top.- Yük. Đn. Değ. Top. Đç Kârlılık Oranı = 0,1 + 0,1 x 83.657.448 = 0,567 83.657.448–65.730.852 Đ.K.O. > 0 olduğunda yatırım kârlıdır.
12.3 Fayda Masraf Oranı Çizelge 34. Fayda Masraf Oranı Tablosu Đndirgenmiş Đşletme Gideri + Đşletme Đşletme Geliri Đndirgeme Đndirgenmiş Yıllık Faiz Giderleri Yıllar (YTL) Oranı (%10) Değer (%10) 1 22.131.600 0,90 19.918.440 12.522.615,47 11.270.353,92 2 22.131.600 0,83 18.369.229 12.349.037,7 10.249.701,29 3 22.131.600 0,75 16.598.700 12.175.459,92 9.131.594,94 4 22.131.600 0,68 15.049.488 12.001.882,15 8.161.279,86 5 22.131.600 0,62 .13.721.592 11.828.304,38 7.333.548,72 TOPLAM 83.657.449 46.146.478,73 Fayda Masraf Oranı = Đndirgenmiş Gelir Toplamı Đndirgenmiş Gider Toplamı F.M.O = 83.657.449 = 1,81 46.146.478,73 F.M.O > 1 olduğundan yatırım kârlıdır. 12.4 Geri Ödeme Süresi Geri Ödeme Süresi = Toplam Yatırım Tutarı / Net Nakit Gelir Geri Ödeme Süresi = 14.254.966,55 / 9.808.219,33= 1,45 12.5 Borç Ödeme Oranı Borç Ödeme Oranı = Yıllık Net Kâr + Amortisman + Yıllık Faiz Yıllık Faiz + Yıllık Kredi Taksidi B.Ö.O. = 7.206.738,4+199.234,8+867.888,87= 4,8
867.888,87 +856.000 Borç Ödeme Oranı > 1 olduğundan borç kolaylıkla ödenebilir. 12.6 Rantabilite Rantabilite = (Net Nakit Gelir / Toplam Yatırım Tutarı ) x 100 = ( 9.808.219,33 / 14.254.966,55 ) x 100 = % 68.8 12.7 Mali Rantabilite Mali Rantabilite = ( Net Nakit Gelir / Öz Kaynak ) x 100 = (9.128.459,02 /9.978.476,58) x 100 = % 98.3 12.8 Yatırım Kârlılık Oranı Yatırımın Kârlılık Oranı = ( Net Kâr / Toplam Yatırım Tutarı ) x 100 = ( 7.206.738,4 / 14.254.966,55) x 100 = % 50,5 12.9 Sermaye Hâsıla Oranı Sermaye Hâsıla Oranı = ( Đşletme Sermayesi Tutarı / Net Nakit Gelir ) x 100 = ( 11.654.726,6 /9.808.219,33 ) x 100 = % 118.82 12.10 Sermaye Đstihdam Oranı Sermaye Đstihdam Oranı = Đşletme Sermayesi Tutarı / Personel Sayısı = 11.654.726,6 / 40 =291.4 12.11 Projenin Ekonomik Ömrü Projenin Ekonomik Ömrü = Toplam Yatırım Tutarı / Amortisman =14.254.966,55 / 199.234,8 = 71,54 yıl
13. DEĞERLENDĐRME Hazırlamış olduğumuz proje çalışmasının, yapılan hesaplamalar sonucu, iç karlılık oranı ve rantabilite değeri 0’dan, fayda / masraf oranı 1’den büyük olduğundan karlı bir işletme olacağı sonucuna varılmıştır. Almış olduğu kredi borcunu borç ödeme oranı 1’den büyük olduğundan kendi imkânlarıyla ödeyebilen bir işletmedir.
14. KAYNAKÇA Anon., 2006 a, http://www.gazete28.com Anon., 2006 b, http://www.giresun.gov.tr Anon., 2006 c, http://www.giresunrehberi.com Anon., 2006 d, http://www.fordotomotiv.com Anon., 2006 e, http://www.kocintok.com.tr/urun.php?menu=sprior Anon., 2005 f, Devlet Malzeme Ofisi. http://www.dmo.gov.tr/ESatis/default.aspx Anon., 2005 g, http://www.medikalmarket.com Akarsu Ö. Fındık Tüccarı 2006;Keşap/GĐRESUN Arikol Aerosol Ambalaj Sanayi 2006; Yetkilisiyle Röportaj Beşer Gıda Katkı Sanayi 2006;KONYA 1999 Fındığın Gıda Sektöründe Kullanım Alanları. GTD, Sayı:3 1999 Fındığın Bileşimi ve Besin Değerleri. GTD, Sayı:3 1999 Fındığın Đnsan Sağlığı Açısından Önemi. GTD, Sayı:3 2003 Fındıkta Kritik Kontrol Noktaları. GTD, Sayı:1 Giresun Đl Kontrol laboratuarı 2006 Ozan, Ş,Işık Yapı Denetim, Çaybaşı Mah Denizli,2006 (Röportaj) Salman Taşımacılık 2006;ĐZMĐR
15. EKLER
…