1. ELMA YETİŞTİRİCİLİĞİ
1.1. Tanımı ve Önemi
Âlem : Plantae
Bölüm : Magnoliophyta (Kapalı tohumlular)
Sınıf : Magnoliopsida (İki çenekliler)
Takım : Rosales
Familya : Rosaceae (Gülgiller)
Cins : Malus
Tür : M. Domestica
Elmanın ana vatanı Anadolu, Kafkasya ve Türkistan’dır. İnsanlar, elma yetiştiriciliğine M.Ö. başlamışlardır. Elmanın Avrupa’ya girişi ilk kez Yunanlılar ve Romalıların Anadolu’ya yayılmaları ve sonra da haçlı savaşları sırasında olmuştur. Elma Avrupa’dan Kuzey Amerika’ya da ilk göçmenler tarafından götürülmüştür. Amerika’da 1868’den sonra yer yer elma bahçeleri kurulmaya başlamıştır.
Kültür elması günümüzde kuzey ve güney yarım kürenin hemen hemen bütün ılıman bölgelerine yayılmıştır. Kuzey Amerika, Güney Amerika, Yeni Zelanda ve Avustralya’da elma kültürü yeni olmakla birlikte buralar, en ileri düzeyde elma yetiştiriciliğinin yapıldığı yerlerdir. Avrupa’da kültür elması; İskandinavya’nın güneyine kadar çıkmakta, Akdeniz kıyılarında ancak yüksek yerlerde yetiştirilebilmekte, Kuzey Afrika’da Fas’ta önemli ölçüde üretilmektedir. Ayrıca doğu ve batı Hindistan’da, tropik Amerika’nın dağlık yerlerinde de elma yetiştirilmektedir.
Anadolu, elmanın ana vatanı olmasının yanında önemli bir elma üretim merkezidir. Bugün Türkiye’nin hemen her bölgesinde elma yetiştiriciliği yapılmaktadır. Fakat en uygun kültür merkezleri yabanisinin yayılma alanlarına paralel olarak Kuzey Anadolu’da bulunmaktadır. Kuzey Anadolu, Karadeniz Kıyı Bölgesi ile İç Anadolu ve Doğu Anadolu yaylaları arasındaki geçit bölgeleri ve son yıllarda güneyde Göller bölgesi elmanın önemli
yetiştiricilik alanlarını oluşturmaktadır. Elma kültürüne, İç Anadolu’da ırmak ve çayların sert hava akımlarına karşı korunmuş nemli vadilerinde, Doğu Anadolu’da alçak vadilerde, Ege bölgesi’nde genellikle 500 m’den daha yüksek yerlerde, G.Doğu Anadolu bölgesinde ise dağlık yerlerin 1000-1200 m yüksekliğe sahip olan kesimlerinde rastlanılmaktadır.
…