DİOKSİNLER VE BUNLARIN İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Mustafa Cüneyt Gezen
Dioksinler nedir?
Dioksinler, bilimin tanıdığı en kuvvetli zehirdir. Hatta siyanürden bile daha toksiktir.
Özellikleri ve toksisiteleri birbirleriyle ilişkili olan geniş bir kimyasal madde grubudur.
Yetmişbeş farklı dioksin olmasına karşın, en zehirli olanı 2,3,7,8-tetraklorodibenzo-p-dioksin (TCDD)’dir. (Karsinojen Grup 1 – IARC)
Dioksin, üretilmez ya da endüstride ve öteki üretim dallarında kullanılmaz.
CAS # 1746-01-6
Molekül ağ: 322
Ampirik formülü: C12H4Cl4O2
Genel adı: Dioksin, TCDD, dibenzo-p-dioksin
Şekil ve renk: renksiz, iğne biçiminde kristaller
Özgül ağ: 1,8 (20 °C de)
Koku: kokusuz
Yanıcılık: yanmaz
Reaktivite: ısıtılırsa ve UV ışığı altında parçalanır (Toxicology Department, CRCE, PHE 02/2013, v.2)
Yakma birimlerinde, evsel atıkların yakılma olayı sonucu oluşan dioksin miktarı, yakılan atıktaki klor miktarına bağlıdır.
Etkin klorun, kağıt hamurunun beyazlatılmasında kullanılması nedeniyle, kağıt sanayii de ikinci önemli dioksin kaynağını oluşturur.
Üçüncü dioksin kaynağı ise; PVC, klorlu çözeltiler, boyalı çıkartmalar ve pestisidler gibi, klor içeren ticari ürünlerin kimyasal olarak üretilmesidir.
Dördüncü kaynak ise; metal ayırım yerleri, rafineriler, çimento fırınları gibi endüstriyel yapılardır.
…