-
BESİN MADDELERİ
-
Proteinler
Proteinlerin Yapısında Bulunan Elementler
Element %
Karbon 51-55
Hidrojen 6.5-7.3
Nitrojen 15.5-18.0
Oksijen 21.5-23.5
Kükürt 0.5-2.0
Fosfor 0-1.5
-
Kimyasal Yapılarına Göre Amino Asitlerin Sınıflandırılması
-
Monoamino-monokarboksilik amino asitler:
-
Glisin, alanin, serin, treonin, valin, löysin, izolöysin
-
Monoamino-dikarboksilik amino asitler:
-
Aspartik asit, glutamik asit
-
Bazik amino asitler:
-
Lizin, arjinin, histidin
-
Aromatik amino asitler:
-
Fenilalanin, tirozin
-
Kükürtlü amino asitler:
-
Sistein, sistin, metiyonin
-
Heterosiklik amino asitler:
-
Prolin, hidroksiprolin, triptofan
-
Amino Asitlerin Sentezlenmesi
-
Mikroorganizmalar ve bitkiler tarafından basit azotlu bileşikler kullanılarak amino asitlerin sentezlenmesi
-
Hayvan organizmasında amino asitlerden amino asit sentezlenmesi
–Transaminasyon
Glutamik asit ® Aspartik asit
–Enzimatik reaksiyonla bir karbon grubunun ayrılması
Serin ® Glisin
–Ketoasitlerin amonyum tuzları ile birleşmesi
-
Ara metabolizmada eksojen amino asitlerden diğer amino asitlerin sentezlenmesi
Metiyonin ® Sistin
Fenilalanin ® Tirozin
-
Esansiyel olan veya olmayan amino asitler
-
Proteinlerin Kimyasal Özellikleri
-
Kolloidal özelliktedirler ve suda çözünme kabiliyetleri farklıdır. Keratinler suda erimez, albuminler ise erir.
-
Amfoter niteliktedir.
-
Bütün proteinler denatüre olabilir.
-
Şekillerine, eriyebilme kabiliyetlerine ve kimyasal yapılarına göre proteinler
-
Fibröz (sklero) proteinler ® Kollagenler, elastinler, keratinler
-
Globuler (sfero) proteinler ® Albuminler, globulinler, histonlar, protaminler
-
Bileşik (konjuge) proteinler ® Fosfoproteinler, glikoproteinler
lipoproteinler, kromoproteinler
nükleoproteinler
-
Fibröz (sklero) proteinler
-
Suda erimezler, sindirim enzimlerine çok dayanıklıdırlar.
Kollagenler: Memeli hayvanlardaki proteinin % 30’unu
oluşturur ® Bağ doku ® Triptofan içermez.
Elastinler: Tendo ve arter
Keratinler: Saç, kıl, yapağı, tırnak, boynuz
Sistin ® % 4 Kükürt
-
Globuler (sfero) proteinler
Enzimler, antijenler, protein yapısındaki hormonlar
Albuminler: Yumurta, süt, kan ve çeşitli bitkilerde (Suda erirler)
Globulinler: Yumurta, süt, kan (Suda erimezler)
Histonlar: Hücre çekirdeğinde DNA ile birlikte
Protaminler: Vertebralıların olgun sperma hücrelerinde
nükleik asitlerle birlikte
-
Bileşik (konjuge) proteinler
Fosfoproteinler: Fosfat asidi
Sütte kazein, yumurtada fosvitin
Glikoproteinler: Glukozamin veya galaktozamin, galaktoz, mannoz
Müköz sekresyonlarda
Lipoproteinler: Lesitin, kolesterin
Hücre zarı, beyin ve sinir dokuda
Kromoproteinler: Pigment
Hemoglobin ® Protein + Hem (Hematin) ® Fe
Nükleoproteinler: Nükleik asit
Tohum embriyosu, bez dokular
-
Protein Niteliğinde Olmayan Azotlu Bileşikler (NPN)
-
Aminler
-
Amidler
-
Pürinler ve primidinler
-
Nitratlar
-
Alkaloidler
-
Azotlu lipidler
-
Azotlu glukozlar
-
Glutamik asit
-
Aspartik asit
-
Alanin
-
Serin
-
Glisin
-
Prolin
-
Protein Niteliğinde Olmayan Azotlu Bileşikler (NPN)
-
Aminler
Arjinin ® Putresin Fenilalanin ® Feniletilamin
Histidin ® Histamin Tirozin ® Tiramin
Lizin ® Kadaverin Triptofan ® Triptamin
-
Amidler: Üre, ürük asit, allantoin, asparajin, glutamin
-
Alkaloidler: Nikotin, atropin, kokain, kinin, striknin, morfin, solanin
-
Pirimidinler: Sitozin, timin, urasil
-
Pürinler: Adenin, guanin
-
Protein Niteliğinde Olmayan Azotlu Bileşikler (NPN)
-
Kök, yumru, soğan gibi bitki depo kısımlarında
-
Olgunlaşmakta olan tane ve tohumlarda
-
Vejetasyon dönemi başlarındaki çayır ve meralarda
-
Proteinlerin İşlevleri
-
Canlı hücrelerde plazma ile hücre çekirdeğinin temel maddesini oluşturur.
-
Enzim, hormon ve antikorların sentezinde kullanılırlar.
-
Kolin, niyasin, kreatin gibi moleküllerin sentezine katılırlar.
-
Metabolizma sonucu organizmada şekillenen bazı artık ürünleri zararsız hale sokup, vücuttan atılmalarını sağlayarak koruyucu bir özellik gösterirler.
(Benzoik asit + Glisin ® Hipürik asit↑)
-
Gereksinim fazlası proteinler vücutta enerji kaynağı olarak kullanılırlar.
…