Bebek Mamaları
Doğumdan sonraki dönemde, bebekler, belirli esansiyel besin elementlerine fazlaca gereksinim duymakla birlikte, organların çoğu işlevlerini henüz yeterince yerine getiremediğinden, gıda alımındaki değişimlere karşı duyarlılık gösterirler. Ayrıca immünoglobülinler dışında, anne sütündeki spesifik olmayan antimikrobiyel faktörler olarak kabul edilen lizozim, laktoperoksidaz, laktoferrin ile B12 vitamini ve folat bağlayan proteinlerde bebeğin korunmasına yardımcı olmaktadır.
Anne sütü büyüme çağındaki bebekler için ideal bir besin kaynağıdır. Ancak annenin bebeği emziremediği yada emzirmek istemediği durumlarda en iyi alternatif bebek mamasıdır.
1) Kullanım amacına göre mama tipleri
a) Adapte (başlangıç) bebek mamaları: Anne sütünün yeterli olmadığı durumlarda sağlıklı bir bebeğin yaşamının ilk yılında gereksinim duyduğu toplam enerjiyi ve besin elementlerini karşılamak amacıyla tasarlanan mamalardır. Adapte mamalar, kadın sütündekine benzetilmek üzere bileşimi modifiye edilen inek sütünden üretilmektedir.
b) Tamamlayıcı mamalar: Bebeğin sindirim ve boşaltım sistemleri
yeterince geliştiğinde, 4-6 aydan itibaren, karışık besleme rejiminin bir kısmını oluşturmak amacıyla tasarlanan mamalardır. Adapte mamalardan daha basit ve ucuzdur.
c) Prematür ya da düşük doğum ağırlıklı bebekler için
formüle edilen mamalar: Prematür bebekler ya da doğum ağırlığı 2500 gramdan az olan bebeklerin besin gereksinimlerini karşılamak amacıyla tasarlanmış mamalardır. Adapte mamalara kıyasla sağladıkları enerji değeri biraz daha fazladır. Karbonhidrat fraksiyonu maltodekstrin ve laktoz karışımından oluşur.
d) Tıbbı amaçlı bebek mamaları: Doğuştan konjestif kalp yetmezliği,yağ absorbsiyon sorunları ve metabolizma bozuklukları olan bebekler için geliştirilmiş özel formülasyonlar.
e) Süt alerjisi bulunan bebekler için formüle edilen mamalar: Süt proteini ya da laktozu tolere edemeyen bebekler için hazırlanan formülasyonlardır. Süt proteini alerjisine en çok anne sütünde bulunmayan β-laktoglobülin yol açmaktadır. Süt proteini alerjisi görülen bebeklerin mama formülasyonlarında protein kaynağı olarak soya proteini izolatları,et proteini veya kazeinin enzimatik
hidrolizatları kullanılmaktadır. Laktoz intoleransı görülen bebekler için tasarlanan formülasyonlarda da karbonhidrat kaynağı olarak glikoz,maltodekstrin veya mısır şurubundan ya da bunların karışımından yararlanılmaktadır.
f) Süt bankasından yararlanma: Bebeklerin emzirilemediği durumlarda nadiren yararlanılabilecek bir çözüm yoludur. Süt bankası çok gelişmiş ülkelerde hastanelerde bulunur.
2) Lipit fraksiyonuna göre mama tipleri
Lipit fraksiyonları bakımından mamalar 4 tipe ayrılabilir;
1. Sütyağı ile sütyağsız kurumaddesi veya serum proteinleri
bulunduran mamalar
2. Sütyağı bulunduran, fakat süt yağsız kuru maddesi yada serum
proteinleri içermeyen mamalar
3. Bitkisel yağ ve süt yağsız kurumaddesi ve/ veya serum proteinleri bulunduran mamalar
4. Bitkisel yağ bulunduran fakat süt yağsız kurumaddesi yada serum proteinleri bulundurmayan mamalar
…